«Հովհաննես Շիրազի հուշատուն-թանգարանը տպագրում է բանաստեղծի «Հայոց դանթեականը» պոեմը: Այն ամբողջական է լույս տեսնելու առաջին անգամ...
Խորհրդային գրաքննությունը թույլ չի տվել Շիրազի ոչ մի ստեղծագործություն հանել երկրից։ Այդ ճակատագրին է արժանացել նաեւ Մեծ եղեռնի թեմայով գրված «Հայոց դանթեականը» պոեմը։ Մինչեւ 1965 թ. մեքենագիր օրինակով է տարածված եղել։ Թանգարանում ցուցադրված տեսնում ենք ձեռագիր տարբերակը։ Սփյուռքահայ մի խումբ ուսանողներ Հայաստան գալով անգիր են արել, վերադարձել Լիբանան ու 1965 թ. Բեյրութում տպագրության հանձնել։ Պոեմը Հայաստանում տպագրվեց բանաստեղծի մահից միայն 5 տարի անց 1 մլն օրինակով։ Ականատեսները նշում են, որ արգելքի տակ հայտնված ստեղծագործությունը մարդիկ թաքուն են կարդացել։ Ում մոտ անգամ մեկ էջ գտել են, աքսորի են ենթարկել։ Մհեր (Ֆրունզիկ) Մկրտչյանը պոեմը կարդալուց հետո մի օր դրսում հանդիպում է Շիրազին։ Մոտենում է, իմիջայլոց հարցնում. «Շիրազ, կըսեն պոեմը դու ես գրե, հա՞»։ Վրդովված Շիրազը պատասխանում է՝ «Ինչխ թե կըսեն, այ տղա, ես եմ գրե»։ Այսպես մի քանի րոպե Ֆրունզը Շիրազի հոգու հետ է խաղում։ Վերջինս խիստ բարկացած բռնում է դերասանի օձիքից, ուր որ է պիտի հարվածի, Ֆրունզիկը, թե. «Շիրազ ջան, հլը կեցի։ Դու օր գրած էղնեիր, հմի խելռած կեղնեիր»։ «Հա,- շեշտակի պատասխանել է բանաստեղծը։- Խելռե, նոր եմ գրե»»։
6oC
0oC
1173
