Երբ քանդակագործությունը գեներով է անցնում

18.07.2025 14:40
456

Քանդակագործների գերդաստանի զավակ է Արմեն Առաքելյանը երրորդ, թե չորրորդ սերնդի ներկայացուցիչներից է։ Քանդակագործ է եղել պապը՝ Արամայիս Առաքելյանը (Արմո Տաթևացի)։ Հայրը՝ Լևոն Առաքելյանը, մասնագիտությամբ քանդակագործ-մանկավարժ է, մասնակցել է միջազգային սիմպոզիումների, հիմնականում՝ Ֆրանսիայում։ Հայրն ու պապն Արցախյան շարժման տարիներին ֆիդայիների արձաններ են կերտել, որոնք տեղադրվել են Գորիսի կենտրոնում։ Ապուպապերն էլ քարագործ վարպետներ են եղել։ Երկու կարծիք լինել չէր կարող, որ քարին հոգի ու շունչ տալու ձիրքը գեներով են անցել իրեն, ինչն անվերապահորեն ինքն է նաև խոստովանում։ Մուրճն ու հատիչը իրենց ազգի «բրենդն» են եղել։

Այցեքարտ Արմեն Առաքելյան։ Ծնվել է 1987 թ սեպտեմբերի 12-ին։ Միջնակարգ կրթություն է ստացել Գորիսի Ակսել Բակունցի անվան միջնակարգ դպրոցում։ Այնուհետև ավարտել է Երևանի Խ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի գեղարվեստական կրթության ֆակուլտետի «Կերպարվեստ-գծագրություն» բաժինը։ Ուսանողության տարիները՝ 2003-2008 թվականներ։ Խ Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի կերպարվեստի ամբիոնի քանդակի դասախոս է 2009 թվականից մինչև այժմ։ 2010 թվականից Հայաստանի նկարիչների միության անդամ է։

Սուրբ Սարգսի տոնին նվիրված հանրապետական առաջին մրցույթ-ցուցահանդեսին (2009 թ) քանդակի անվանակարգում արժանացել է երկրորդ մրցանակի։ Մրցույթին մասնակցել է «Մայրություն» քանդակով։ Ցուցահանդեսների է մասնակցել նաև արտերկրում՝ Ֆրանսիայի Ռոման քաղաքում և Սան-Ֆրանցիսկոյում (ԱՄՆ)։

«Արդյոք դասախոսական աշխատանքը չի՞ խանգարում ստեղծագործելուն», - հարցին պատասխանում է, որ, իրոք մանկավարժությունը շատ ժամանակ է խլում, բայց ձգտում է այնպես անել, որ ոչ մեկը տուժի, ոչ՝ մյուսը։ Ի դեպ, երբ զանգահարեցի Երևան՝ անհրաժեշտ տեղեկություններ վերցնելու, ասաց, որ ձուլարանում է։ Հերթական քանդակներն էին «միս ու արյուն» ստանում, չէր կարող գործից կտրվել։ Պայմանավորվեցինք ավելի ուշ ժամի հեռախոսազրույց ունենալ։ Բալետի պարուհիներ էր քանդակել, նաև փոքրիկ գաղտնիք է բացում, իր քանդակների մեծամասնությունը կանայք են, սիրում է նաև ընտանեկան միջավայրը ներկայացնել, մայրը զավակի հետ և այլն։  Երբեմն տուրք է տալիս անիմալիստական ժանրին, կերպարվեստի տեսակ, որի հիմնական օբյեկտը կենդանիներն են։ Կենդանիների մի շարք է քանդակել։

Յուրաքանչյուր մարդ, նախևառաջ, երախտապարտ է լինում իր ուսուցիչներին։ Զրուցակիցս հիշատակեց բուհի իր դասախոսներին, նախ՝ Արտաշես Քեշիշյանին (ով իր դիպլոմային աշխատանքի ղեկավարն է եղել), այնուհետև՝ Ազատ Հարությունյան, Հովհաննես Մուրադյան, ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ, հանրաճանաչ մանկավարժ և քանդակագործ Ղուկաս Չուբարյան, ով մեկ տարի դասավանդել է իրեն։ Կարոտով է հիշում ուսանողական տարիները։

Մեր զրուցակցից փորձեցինք որոշ հարցեր ճշտել՝ քանդակագործության ոլորտին առնչվող։ Ասենք՝ փայտափորագրությունը, խեցեգործությունը կարելի՞ է մի հարթության վրա դիտարկել քանդակագործության հետ։ Պատասխանեց, թե արվեստում հստակորեն տարանջատված են՝ գեղանկար, գծանկար, քանդակ և  դեկորատիվ կիրառական արվեստ։ Իմ նշածներն ավելի շատ կիրառական արվեստի մեջ են մտնում։

Յուրաքանչյուր ոլորտում սերնդափոխությունը պարտադիր պայման է։ Վաղ թե ուշ հներն իրենց տեղը զիջում են նորերին։ Արդյոք երիտասարդությանը ձգում է քանդակագործությունը, հեռանկարային սաներ ունի՞։ Ա Առաքելյանն ընդամենը մի անուն հիշատակեց, ով իր մեջ հույսեր է ներշնչում։

Արմեն Առաքելյանը քանդակագործությունից զատ՝ նաև այլ նախասիրություններ ունի զբաղվում է գեղանկարչությամբ, սիրում է բնության գրկում բնապատկերներ անել, մեծապես հետաքրքրված է արվեստի պատմությամբ։ Իսկ հոբբին ճանապարհորդությունն է, լինում է եվրոպական տարբեր երկրներում, անպատճառ արվեստի թանգարաններ է այցելում, որտեղ հանրաճանաչ քանդակագործների աշխատանքներ են ցուցադրվում։ Անուններ է տալիս՝ հայտնի և անհայտ։ Իսկ ահա հայ քանդակագործներից տպավորված է Հակոբ Գյուրջյանի, Բենիկ Պետրոսյանի ստեղծագործություններով։

Քանդակ ստեղծելու համար ինքը ո՞ր նյութն է նախընտրում. էական նշանակություն ունի՞, թե որն ես նախընտրում՝ տո՞ւֆ, մարմա՞ր, բազա՞լտ... Պատասխանում է՝ իհարկե ունի, բայց ինքը բրոնզն է նախընտրում...

Վահրամ Օրբելյան

 

«Մանկական Եվրատեսիլ 2025» երգի մրցույթում Հայաստանը զբաղեցրեց 4-րդ հորիզոնականը. հաղթող երկիրը Ֆրանսիան է

13.12.2025 22:27

Արագածոտնի թեմի առաջնորդ Մկրտիչ Սրբազանի կալանքը 2 ամսով երկարաձգվել է

13.12.2025 16:15

Ըստ նախնական տվյալների՝ զինծառայողն իրեն ամրակցված զենքով կրակոց է արձակել գլխի շրջանում, ինչի հետևանքով մահացել է. ՔԿ

13.12.2025 12:58

Հայտնաբերվել է զինծառայող Սմբատ Մհերի Կիրակոսյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով. ՊՆ

12.12.2025 23:14

«Մեր Ձևով» ժողովրդական շարժման անդամները այցելել են Սյունիքի մարզ․ Սիսիանում և Գորիսում բացվել են շարժման նոր մարզային գրասենյակներ (տեսանյութ)

12.12.2025 22:26

Պուտինը և Էրդողանը քննարկել են Հարավային Կովկասում խաղաղության գործընթացը

12.12.2025 19:01

Ինչպիսին է ՀՀ քաղաքական ուժերի վարկանիշը` ըստ «Գելափ Ինթերնեշնլի» հարցման

12.12.2025 18:55

Վահե Շաբանյան — ԶՊՄԿ հարստացուցիչ ֆաբրիկայի ֆլոտատոր

12.12.2025 16:49

Կապան․ կացարան անօթևան մարդկանց

12.12.2025 16:26

Մեղրու գավառի սահմանների ձևավորման գործընթացը 1922-1929 թթ․

12.12.2025 16:00

Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շրջանակում տրամադրված հավաստագրերի գործողության ժամկետը երկարացվել

12.12.2025 14:06

2025թ. առաջին 9 ամիսների արդյունքները՝ կառավարության կողմից չկատարված ծրագրեր և կրկնապատկված պետական պարտք. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

12.12.2025 11:15