Մեր հայրենակից Էդուարդ Սարգսյանի պատմվածքների նոր ժողովածուն՝ «Я ИДУ…»

25.10.2018 11:50
1165

Սարեդ գրական կեղծանվամբ Մոսկվայում լույս է տեսել Ռուսաստանի Դաշնությունում  բնակվող գորիսեցի արձակագիր Էդուարդ Սարգսյանի «Я ИДУ» անվանումը կրող պատմվածքների ժողովածուն: Նպատակահարմար գտանք «Սյունյաց Երկիր» թերթում հայ ընթերցողին ներկայացնել այդ ժողովածուում ընդգրկված «Я ИДУ», «ВАСЯ» եւ «ЛЕСТНИЦА» պատմվածքներն ու գրքի առաջաբանը, որի հեղինակն է Հայաստանի գրողների միության անդամ, բանաստեղծ Տիգրան Գրիգորյանը:

 

 Я ИДУ…

…Журавль, дорогой, правильно, что ты не боишься меня… какой-то человек в кожаной куртке лежит на холодной траве… красивый ты, журавль, гордо стоишь в воде… наверное, все журавлихи в твоей стае влюблены в тебя… нет, нет, дорогой мой журавль не уходи, у меня к тебе просьба есть… Бог даст, успею сказать… спасибо, журавль… горло сильно пересохло, выпью воды… в магазинчике, когда купил бутылку воды, продавщица сказала: мужчина, у вас очень бледное лицо — …еще бы… два огнестрельных ранения в живот…

…Деньги, журавль, они для нас главное… решил, или пан или пропал… вот и получил… нет, журавль, никому не вредил, совесть чиста… каждый неудачник по своему рискует… большой срок дадут, не хочу туда, и потом… мой дорогой журавль, уже поздно…

…Слышу хоровое курлыканье твоих… скоро у вас длинный перелет на юг… удивительно, без навигатора и компаса, тысячи километров в любую погоду… хочется сказать: ну вы даете, ребята… ты журавль, видно, главный в стае… главные — прагматичные… вот ты, слушая меня, не пропускаешь мимо ни одну рыбку… цап-цап… дорога длинная… кашляю кровью… плохо… журавль, дорогой, просьба, чтобы вы пролетели через могилу моих родителей, на холме… где? …вот я сейчас я тебе спою одну душевную песню, и ты поймешь, как найти: кар-ка-чум-э… са-ре-рум…

…Тьфу… никудышный я певец… внутри чудно поется, но портится на выходе… сделайте остановку на несколько дней… там сейчас теплая осень, и много жирных лягушек… мы в детстве их бросали в костер, и они взрывались, как петарды… согласен, нехороший поступок…

…Журавль, скажи моим, что я скоро приду… ты представь, как мать радостно побежит сообщить всем, а отец самодовольно посмотрит вдаль… скажи, что я очень люблю их, и пусть простят меня, своего непутевого… расскажи им, журавль, что мне наконец-то повезло, что это случилось не в больнице, а на берегу озера, был красивый закат и мелкие волны оранжево блестели… боль в животе невыносимая… хочется заорать, но только шепот выходит изо рта… из носа кровь пошла… не улетай, журавль, не оставляй меня одного… не чувствую своего тела… журавль, надпись на бутылке стала такой важной: изготовитель ООО ,Святой источникե, и ярлык плохо приклеен… о, Бог ты мой!…

Mа… я иду…

Санкт-Петербург, 2018 г.

Саред

 

ВАСЯ

 

Граница человеческой мысли — необъятность вселенной

Саред

Седой, с длинными волосами и бородой, он был похож на сказочного волшебника, только сломанный нос и грязная куртка портили впечатление. Допивая очередной помятый, пластиковый стакан водки, он пальцами вытирал сопли и аппетитно ел хлеб с помидором. Парни брезгливо отвернулись.

— Вася, а кем ты был раньше? — спросил бездомного один из них.

Мужчина мутным взглядом посмотрел на всех, а потом пробормотал беззубым ртом:

— Слесарь шестого разряда.

— Скажи, заслуженный слесарь Вася, — активизировались ребята, — что ты тогда курил, Беломор или Приму?

Он сильно удивился, как будто перед ним внезапно появились марсиане.

— Вы что, пацаны, я тогда курил только «Капитан Блэк»! — воскликнул он.

Ребята, корчась от смеха, закрутились на месте. Человек солидарно широко улыбнулся. Модный, длинноногий паренек достал тонкие сигареты ,Винстонե и угостил его.

— Скажи нам, бедным Питерским гражданам, дорогой Капитан Блэк, — с издевкой сказал он, — а какую музыку ты тогда слушал? Ой, мороз мороз или миллион алых роз?

Человек еле зажег дешевую зажигалку и прикурил подаренную сигарету. Сосредоточив взгляд на горящей сигарете, он жадно затянул ее, а потом, выдувая дым вверх, как циркач пламя огня, сказал:

— Пинк Флойд…

Парни замерли.

— Знаете, пацаны? — продолжил он, — в газетах писали:

«Первая рок-музыка, прозвучавшая в космосе…»

Наши космонавты взяли концертный альбом с собой…

Санкт-Петербург, 2017 г.

 

ЛЕСТНИЦА

Мраморная лестница в старом питерском доме настолько была изношена и отполирована ходьбой, что однажды молодая студентка, поскользнувшись, быстро скатилась вниз, как на санках с горы. Ее коротенькая юбка задралась до самой талии, а на лестнице остался мокрый след. Очевидец — незнакомый парень, хлопая в ладоши, по-дурацки воскликнул: ,Ва-а-у!ե Сильно покрасневшая девушка, собрав с пола лестничной площадки разбитый мобильник, выбежала из парадной, прикрывая рюкзаком свою задницу. Пожилые жители этого дома предпочитали спускаться и подниматься по краям лестницы, держась за перила. Каждый, кто ходил по ней, невольно размышлял о законах времени, бесчисленных обувных шагах предыдущих поколений, и неоспоримое существование истории по-своему мелькало в их головах. И только дети, не думая ни о чем, любили пускать вниз машинки, а инвалиды на инвалидных колясках, радостно и без страха скакали на встречу с долгожданным двором…

Санкт-Петербург, 2017 г.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Հայաստանի գրողների միության անդամ,

բանաստեղծ Տիգրան Գրիգորյան

 

ПРЕДИСЛОВИЕ

Любой, кто пытается сказать новое слово в прозе, помимо обладания самобытными творческими качествами изложения художественной речи, должен быть наделен Богом данным воображением, способным созидать убедительные общечеловеческие образы.

Провидение одарило Эдуарда Саркисяна присущей истинному прозаику прозорливостью, позволяющей ему проникатьв жизнь обычного индивида, выявлять его темперамент и внутренний мир, типизировать его в проживаемом им времени.

В случае писателя Эдуарда Саркисяна достойно похвалы также то обстоятельство, что выбранные им сюжеты содержательно не перекликаются ни с творениями прошлого, ни с произведениями его современников.

Его излюбленный литературный жанр — рассказ. Однако некоторые из повествований Эдуарда Саркисяна по объемности своего послания и резким развязкам сюжета однозначно — новеллы. Более чем убежден, что порожденные их прочтением ощущения душевного потрясения запечатлеют эти истории во внутреннем мире читателя навсегда.

В художественной прозе диалоги играют важнейшую роль в создании персонажей. В диалогах наделенному изяществом мысли и талантом прозаика автору лишь несколькими выверенными предложениями удается сделать незабываемым образ даже вскользь затрагиваемого сюжетом персонажа. Посредствам диалогов для читателя становится зримым внутренний мир литературного персонажа, его система ценностей. В диалогах также раскрывается темперамент героя, обосновывается логика его действий, образу придается завершенность.

В повествованиях Эдуарда Саркисяна диалоги изложены с пониманием лучших классических традиций их художественной миссии.

Эта книга представляет букет из рассказов Эдуарда Саркисяна. Некоторые из включенных в сборник произведений автор написал в советские годы, в Армении, на армянском и, само собой разумеется, что русскому читателю они представляются в переводе. Часть же повествований написана на русском; перебравшись после развала Советского Союза на постоянное жительство в Российскую Федерацию, Эдуард Саркисян, спустя некоторое время, начал предавать свои рассказы бумаге на русском языке…

Пожалуй, мне остается лишь добавить, что читатель произведений Эдуарда Саркисяна не пожалеет о потраченном времени…

Член Союза писателей Армении,

поэт Тигран Григорян

 

ԱՌԱՋԱԲԱՆ

Արձակում նոր բան ասելու փորձ անող յուրաքանչյուր ոք, գեղարվեստական խոսք շարադրելու ստեղծագործական ինքնատիպ որակների տիրապետելուց զատ, պիտի համամարդկային համոզիչ կերպարներ կերտելու ունակ աստվածաշնորհ երևակայություն ունենա:

Նախախնամությունն Էդուարդ Սարգսյանին օժտել է սովորական անհատի կյանքի մեջ ներթափանցելու, նրա խառնվածքն ու ներաշխարհը տեսանելիորեն երևացնելու, նրան իր ապրած ժամանակի մեջ տիպական դարձնելու, իսկական արձակագրին բնորոշ խորաթափանցությամբ:

Էդուարդ Սարգսյան գրողի պարագայում դրվատանքի է արժանի նաև այն իրողությունը, որ նրա նախընտրած սյուժեները, բովանդակային առումով՝ ո՛չ անցյալի, ո՛չ էլ իրեն ժամանակակից ստեղծագործողների գրվածքների հետ աղերսներ չունեն:

Նրա նախասիրած գրական ժանրը պատմվածքն է: Սակայն Էդուարդ Սարգսյանի պատումներից որոշները, իրենց ասելիքի ընդգրկունությամբ ու սյուժեների կտրուկ հանգուցալուծմամբ՝ միանշանակ՝ նովելներ են: Առավել քան համոզված եմ, որ դրանց ընթերցումից ածանցված հոգեցունց զգացողություններն ընթերցողի ներաշխարհում մեկընդմիշտ դրոշմելու են այդ պատմությունները:

Գեղարվեստական արձակի մեջ երկխոսությունները կերպարների կերտման հարցում առանցքային դերակատարություն ունեն: Երկխոսություններում՝ ընդամենը մի քանի ճշգրտորեն գտնված նախադասությամբ՝ արձակագրի տաղանդով ու նրբամտությամբ օժտված հեղինակը սյուժեի հետ հպանցիկորեն առնչվող անձի կերպարն անգամ կարողանում է անմոռանալի դարձնել: Երկխոսությունների միջոցով է ընթերցողի համար տեսանելի դառնում գրական հերոսի ներաշխարհը, նրա որդեգրած արժեհամակարգը: Երկխոսությունների մեջ է նաև բացահայտվում հերոսի խառնվածքը, հիմնավորվում նրա գործողությունների տրամաբանությունը, ամբողջանում նրա կերպարը:

Էդուարդ Սարգսյանի գրվածքներում երկխոսություններն իրենց գեղարվեստական առաքելության դասական լավագույն ավանդույթների ըմբռնումով են շարադրված:

Այս գիրքը ներկայացնում է Էդուարդ Սարգսյանի պատմվածքներից մի փունջ: Ժողովածուի մեջ ընդգրկված ստեղծագործություններից որոշները հեղինակը գրել է խորհրդային տարիներին՝ Հայաստանում՝ հայերենով, և ինքնին հասկանալի է, որ դրանք ռուս ընթերցողին են ներկայացվում թարգմանաբար: Պատումների մի մասն էլ գրվել է ռուսերենով. Խորհրդային Միության փլուզումից հետո տեղափոխվելով Ռուսաստանի Դաշնություն՝ մշտական բնակության, Էդուարդ Սարգսյանը, որոշ ժամանակ անց, սկսեց իր պատմվածքները թղթին հանձնել ռուսերեն լեզվով...

Երևի թե՝ ինձ մնում է հավելել, որ Էդուարդ Սարգսյանի ստեղծագործություններն ընթերցողը չի ափսոսա իր վատնած ժամանակի համար...

 

 

 

 

Հայաստանի և Իրանի ժողովուրդների միջև մշակութային խոր կապեր կան. Իրանի դեսպան

23.12.2024 23:31

Նախկին նախագահներին կոչ եմ անում, ևս մեկ անգամ մտածել բանավեճի մասին. Փաշինյանը տեսաուղերձով է հանդես եկել

23.12.2024 23:22

Կայացավ քաղաքացիների տարեվերջյան ընդունելությունը

23.12.2024 21:34

Նիկոլ Փաշինյանը ուղիղ եթերում բանավեճի է հրավում նախկին նախագահներին

23.12.2024 20:08

1994 թվականից ի վեր բանակցային գործընթացը եղել է Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի կազմ վերադարձնելու մասին․ Նիկոլ Փաշինյան

23.12.2024 19:54

Թուրքիայի ԶՈՒ ցամաքային զորքերի հրամանատարության մեծ պատվիրակությունից հետո Բաքու է ժամանել ևս մեկ պատվիրակություն

23.12.2024 16:51

ՌԴ-ն պատվիրակություն է ուղարկել Իրան՝ քննարկելու տարածաշրջանում տրանսպորտային և լոգիստիկ կապերի վերաբերյալ հարցերը

23.12.2024 15:27

Իրանի գերագույն առաջնորդը կրկին Իսրայելին ոչնչացմամբ է սպառնացել

23.12.2024 12:09

«Ադրբեջանցիները պարսկական պոեզիայի դասական Նիզամիին «դարձրել են» ադրբեջանցի պոետ». Ոսկան Սարգսյան

23.12.2024 11:23

Հայաստանին սպառազինվելու մեջ մեղադրող Ադրբեջանը հաջորդ տարի թուրքական բանակի մոդելով մոդերնիզացիայի 5-ամյա պլանն ավարտում է․ Աբրահամյան

23.12.2024 11:10

«Չեմ էլ փոխելու անձնագիրս, որ չասեն, թե Արցախ չի եղել, որ չկարողանան ջնջեն մեր պատմությունը»

23.12.2024 11:02

Սյունիքի բարձրադիր գոտիների ավտոճանապարհներին տեղ-տեղ մերկասառույց է

23.12.2024 09:25