Մխիթար Սպարապետի հերոսական կերպարի նորովի ոգեկոչումը՝ գնահատելի երեւույթ

09.10.2017 10:32
2221

    2017թ. հոկտեմբերի 7-ի խնձորեսկյան տոնախմբությունը, առանց չափազանցության, հանրապետության մասշտաբի համաժողովրդական իրադարձություն եղավ:


    Գլխավոր նպատակը մեկն էր՝ ոգեկոչել հայոց պատմության ամենահերոսական դեմքերից մեկի՝ Մխիթար Սպարապետի հիշատակը:


    Մեր լեռնաշխարհի մարդկանց համար երեք դար շարունակ ոգեշնչման ու հերոսականության անսպառ աղբյուր եղավ Մխիթար Սպարապետի կերպարը, ում նորովի ոգեկոչումը՝ պետական մակարդակով, Սյունիքում գնահատանքի հավելյալ զգացում առաջացրեց Հայաստանի Հանրապետության նախագահ, Սյունյաց աշխարհի արժանավոր զավակ Սերժ Սարգսյանի հանդեպ, ում հովանու ներքո կազմակերպվեց երկար սպասված տոնակատարությունը, ով էլ իր ներկայությամբ պատվեց միջոցառումը:


    18-րդ դարասկզբի հայ ազատագրական պայքարի կազմակերպիչներից մեկը՝ Մխիթար Սպարապետը, ով 1730-ին մեր իսկ հայրենակիցների ձեռքով Խնձորեսկում հրացանազարկ եղավ, ապա եւ գլխատվեց (գլուխն էլ տարան օսմանցի փաշային), երկու հարյուր տարուց ավելի ժամանակ գրեթե մոռացության էր մատնված (չհաշված պատմագիտական որոշ ուսումնասիրություններ):


    Սերո Խանզադյան մեծ արձակագիրն էր, ով «Մխիթար Սպարապետ» պատմավեպով (1962թ.) խախտեց դարերի լռությունը եւ սերունդներին ներկայացրեց դավիթբեկյան հերոսամարտի անպարտելի Սպարապետին:


    Պատմավեպի լույս աշխարհ գալուց հետո «Մխիթար Սպարապետ» ներկայացումը դարձավ հայաստանյան թատերախմբերի մեծ մասի խաղացանկի պարտադիր բաղկացուցիչը:


    1978 թվականին Հայաստանի այդ օրերի առաջնորդ, երջանկահիշատակ Կարեն Դեմիրճյանի նախաձեռնությամբ, պատմավեպի հիմքի վրա նկարահանվեց «Հուսո աստղ» ֆիլմը (երկու մաս, ռեժիսոր՝ Էդմոնդ Քյոսայան, սցենարի հեղինակ՝ Կոնստանտին Իսաեւ), որը «Հայֆիլմ» ստուդիայի պատմության մեջ աննախադեպ մասշտաբի գործ էր, որը գեղարվեստական բացառիկ ներշնչանքով ներկայացրեց Սպարապետի կերպարը:


    1980-ականներին նոր քայլ կատարվեց Մխիթար Սպարապետի հիշատակը հավերժացնելու ուղղությամբ՝ Գորիս քաղաքի կենտրոնական հրապարակը կոչվեց նրա անունով. նախաձեռնությունը կոմունիստական կուսակցության Գորիսի շրջկոմի առաջին քարտուղար Ռոբերտ Ալեքսանյանինն էր:


    Այդ ժամանակ փորձ արվեց հայ-ադրբեջանական սահմանագլխին հիմնադրվող գյուղը նույնպես կոչել Սպարապետի անունով՝ Մխիթարաշեն, բայց խնձորեսկցիները նախապատվությունը տվեցին Ներքին Խնձորեսկ անվանումին:


    1988-ին սկիզբ առած համազգային շարժման օրերին եւ հայ-ադրբեջանական հակամարտության ընթացքում Գորիսի հերոսական ինքնապաշտպանական ջոկատներն առաջնագիծ էին մեկնում Մխիթար Սպարապետի գերեզմանի առաջ երդվելուց հետո:

    2017թ. հոկտեմբերի 7-ի տոնակատարությունը հավաստեց, որ Մխիթար Սպարապետի անունն ու գործն անկախ Հայաստանի արժեհամակարգում պատշաճ տեղ են զբաղեցնում ի վերջո, իսկ նրա քարեղեն վերադարձը Գորիսի՝ իր իսկ անունը կրող հրապարակ, դառնում է անհրաժեշտություն:


    «Սպարապետի օր» տոնախմբության առիթով բազմաթիվ սյունեցիների անունից երախտագիտություն ենք հայտնում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարար Դավիթ Տոնոյանին, ով նախաձեռնեց փայլուն այդ միջոցառման կազմակերպումը:

    ՍԱՄՎԵԼ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ

    Ոչ պարտադրվածն է խաղաղություն, ոչ մուրացածը. ՀՀ վարչապետ

    12.01.2025 15:58

    Մեղրի համայնքի ղեկավարը պարային հագուստ է նվիրել Համահայկական խաղերի մասնակից պարուհիներին

    12.01.2025 13:27

    Շվանիձոր-Նռնաձոր-ՀՀ սահման ավտոճանապարհի շինաշխատանքներով պայմանավորված՝ կկատարվեն պայթեցման աշխատանքներ

    12.01.2025 11:26

    Լույս է տեսել «Սյունյաց երկիր» թերթի հատուկ համարը՝ նվիրված գեղանկարիչ Հրանտ Դանիելյանին

    11.01.2025 21:13

    Քաջարան համայնքում 2025 թվականի աշխատանքների մեկնարկը տրված է

    11.01.2025 17:24

    Հայաստանը դիտարկում է Մինսկի խումբը լուծարելու հարցով ԵԱՀԿ դիմելու հնարավորությունը

    11.01.2025 11:45

    Իրանը 800 կմ շառավղով ռադար է տեղադրել, որն ընդգրկում է Հայաստանի և Ադրբեջանի օդային տարածքը

    10.01.2025 22:36

    Իրանի Մեջլիսի Իրան-Հայաստան բարեկամական խումբը կժամանի Հայաստան

    10.01.2025 21:03

    Wejhatt թերթը Հայաստանը նկարագրել է որպես արկածների և ճանապարհորդությունների նոր զբոսաշրջային վայր

    10.01.2025 17:39

    Գրիպի և շնչառական վիրուսային վարակների բուժման համար ցուցված չէ hակաբակտերիային դեղերի կիրառումը. ԱՆ

    10.01.2025 17:11

    Հուսով ենք, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղ համաձայնագիրը 2025-ին կստորագրվի. Ֆիդան

    10.01.2025 16:57

    Ժամը 14։00-ի դրությամբ, Կապանում և Դիլիջանում +14․․․+15, իսկ Աշոցքում՝ -11 աստիճան. Սուրենյան

    10.01.2025 15:16