Կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութի երկու չափաբաժինները լիարժեք պաշտպանություն չեն կարողանում ապահովել «Օմիկրոն» տարբերակից (վիրուսի մուտացված տարբերակ), սա պարզել են բրիտանացի գիտնականները։
Մասնագետները նման եզրահանգման են եկել՝ ուսումնասիրելով նոր մուտացիայով վարակվելու դեպքերը և դրանք համեմատելով Delta Covid-ի նախորդ տարբերակի հետ։ Պարզվել է, որ Մեծ Բրիտանիայում օգտագործվող պատվաստանյութերն ավելի քիչ արդյունավետ են վերջին տարբերակի դեմ։
Այնուամենայնիվ, մարդկանց շրջանում, ովքեր կատարել են պատվաստանյութի կամ խթանիչի երրորդ ներարկումը, 75%-ը խուսափել է Omicron վարակից:
Մեծ Բրիտանիայի նախարար Մայքլ Գովը, ով վերահսկում է ենթակառուցվածքների զարգացման մակարդակի բարձրացման ծրագիրը, ուրբաթ օրը ասել է, որ իրավիճակը երկրում «խիստ մտահոգիչ է»: Գովը, ով նախկինում մասնակցել է կառավարության «Կոբրա» արտակարգ հանձնաժողովի նիստին, Բրիտանիայում գործող հակավիրուսային միջոցները համաչափ է անվանել ռիսկի ներկա մակարդակին, բայց շեշտել է, որ կառավարությունը պատրաստ է վերանայել դրանք, եթե անհրաժեշտ լինի:
«Անշուշտ անհրաժեշտ է արագ գործել, և երբ նոր տվյալներ ունենանք, մենք այս տվյալների հիման վրա կորոշենք, թե ինչպես պետք է վարվենք», - ասել է նա:
Նախորդ օրը Մեծ Բրիտանիայում գրանցվել է կորոնավիրուսի նոր շտամի՝ Omicron վարակի ևս 500-ից ավելի դեպք, ընդ որում այս տարբերակի հայտնաբերումից հետո երկրում հայտնաբերվել է նոր մուտացիայի 1265 դեպք: Սակայն մեկ օրում կորոնավիրուսի նոր դեպքերի ընդհանուր թիվը կազմել է 58 194 դեպք՝ ամենաբարձր ցուցանիշը հունվարի 9-ից ի վեր։
Ուրբաթ օրը կառավարությունը նոր սահմանափակումներ մտցրեց ծերանոցների համար. մեկ բնակչի համար այցելուների օրական թիվը այժմ սահմանափակ է: Նաև այս հաստատությունները կսկսեն ավելի շատ թեստավորում անցկացնել։
Հավանականությունը, որ պատվաստանյութերն այնքան արդյունավետ չեն լինի Omicron-ի ՝ հայտնաբերված կորոնավիրուսի վերջին տարբերակի դեմ, անհանգստացրել է հետազոտողներին այն բանից հետո, երբ նոր մուտացիան հայտնաբերվել է Հարավային Աֆրիկայում:
Առողջապահության անվտանգության բրիտանական գործակալությունը ասում է, որ պատվաստանյութերը, այնուամենայնիվ, ամենայն հավանականությամբ կնվազեցնեն ծանր հիվանդության վտանգը:
Նոր հետազոտության ընթացքում գիտնականները վերլուծել են Omicron-ով վարակված 581 հիվանդների և Delta-ով վարակված մի քանի հազար հիվանդների տվյալները: Նրանց նպատակն էր հաշվարկել, թե որքանով են արդյունավետ պատվաստանյութերը նոր տարբերակի դեմ:
Բրիտանացի փորձագետների վերլուծությունը հիմնված է բավականին սահմանափակ տվյալների վրա, սակայն այն ցույց է տալիս, որ AstraZeneca պատվաստանյութի արդյունավետությունը ներկայիս տարբերակի նկատմամբ զգալիորեն նվազում է, Pfizer-ով երկու ներարկումների արդյունավետությունը բավականին նշանակալի է:
Խթանիչը կամ այս պատվաստանյութերից մեկի երրորդ ներարկումը ապահովում է 75% պաշտպանություն կորոնավիրուսի ախտանիշների դրսևորումից, երբ վարակվում է մարդը, բայց այն նաև այնքան արդյունավետ չէ, որքան նախորդ տարբերակներին հակազդելու ժամանակ:
Գիտնականները բավարար տվյալներ չունեն Moderna-ից և Janssen-ից պատվաստանյութերի վերաբերյալ որևէ եզրակացություն անելու համար, սակայն, ամենայն հավանականությամբ, նրանք այդ պատվաստանյութերի արդյունավետությունը դեռ կուսումնասիրեն:
Միևնույն ժամանակ, բրիտանական հանրային առողջապահական ծառայությունը պնդում է, որ պատվաստանյութերը ամեն դեպքում ապահովում են պաշտպանություն COVID-ի ամենածանր դրսևորումներից, որոնք պահանջում են հոսպիտալացում։
Բրիտանիայում մինչ օրս մոտ 22 միլիոն մարդ պատվաստվել է խթանիչով (ընդհանուր բնակչությունը կազմում է մոտ 67 միլիոն մարդ), բայց նույնիսկ եթե բոլորը երեք անգամ պատվաստվեն, ապա պատվաստանյութի ավելի ցածր արդյունավետության պատճառով միլիոնավոր բրիտանացիներ դեռ վտանգի տակ կլինեն:
Բնակչության վարակվածության մասին տվյալները հաստատում են գիտնականների ենթադրությունները, որոնք նախկինում եզրակացրել են, որ նոր տարբերակով հակամարմինների՝ վիրուսը չեզոքացնելու ունակությունը կրճատվում է 40 անգամ։
Լավատեսական տեսությունն այն է, որ պատվաստումը ամեն դեպքում կօգնի մեծ թվով մարդկանց խուսափել հոսպիտալացումից, նույնիսկ եթե նրանք ավելի շատ վարակվեն, քան իշխանությունները ենթադրում են: Հստակ տվյալները, թե որքան ծանր է հիվանդությունը «Օմիկրոն»-ով, պետք է հայտնվեն հաջորդ շաբաթ. առայժմ, միայն ենթադրություններ են։
Այնուամենայնիվ, նույնիսկ հիվանդության համեմատաբար մեղմ ընթացքի դեպքում, Omicron շտամով վարակների լայնածավալ ալիքը սպառնում է, որ վատառողջ շատ հիվանդներ կարող են միաժամանակ հայտնվել հիվանդանոցներում:
«Օմիկրոն»-ի տարածման շատ բարձր ցուցանիշն արդեն հիմք է տվել ենթադրելու, որ դրա դեմ պատվաստանյութերն այնքան էլ արդյունավետ չեն։ Ենթադրվում է, որ նոր տարբերակով վարակվածների թիվը կրկնապատկվում է երկու-երեք օրը մեկ։
Omicron-ը կարող է դառնալ վիրուսի գերիշխող տարբերակը մինչև դեկտեմբերի կեսերը, և եթե աճը շարունակվի իր ներկայիս տեմպերով, մինչև ամսվա վերջ այն կհասնի օրական 100,000 նոր դեպքի, ըստ Բրիտանական հանրային առողջության գործակալության:
«Այս նախնական գնահատումներին պետք է զգուշությամբ վերաբերվեն,- ասում է գործակալության իմունիզացիայի բաժնի ղեկավար Մերի Ռամզեյը:- Այնուամենայնիվ, դրանք ցույց են տալիս, որ երկրորդ ներարկումից մի քանի ամիս անց Omicron-ով վարակվելու վտանգը ավելի մեծ է, քան Delta-ի դեպքում:
«Մենք կարծում ենք, որ պատվաստանյութերը պետք է շատ արդյունավետ լինեն ծանր հիվանդությունների դեմ, այնպես որ, եթե դեռ չեք ստացել ձեր առաջին երկու պատվաստումները, խնդրում ենք դա անել որքան հնարավոր է շուտ»,-ասում է Ռամզին: