7oC1oC4oC3oC
4346
Ժամանակակից վնասվածքաբանության մեջ ավելի ու ավելի է տեղ տրվում կոտրվածքների բուժման քիչ տրավմատիկ մեթոդներին: Հայտնի է, որ բուժման ոչ վիրահատական մեթոդների (գիպս եւ կմախքային ձգում) համեմատ կոտրվածքների վիրահատական բուժումն ունի բազմաթիվ առավելություններ: Վիրահատական բուժումը թույլ է տալիս իրականացնել բեկորների համադրում եւ կայուն ֆիքսացիա (անշարժացում)` տարբեր ֆիքսատորների օգնությամբ եւ հիվանդին արագ ապաքինվել` կանխարգելելով այն բոլոր բարդությունները, որոնք առաջանում են ոչ վիրահատական բուժման ժամանակ` պառկելախոցեր, կանգային երեւույթներ շնչառական եւ սրտանոթային համակարգերում, մկանային ատրոֆիա եւ այլն:
Գոյություն ունի կոտրվածքների վիրահատության երկու տեսակ ` բաց եւ փակ: Ներկայումս ավելի հաճախ նախընտրությունը տրվում է վիրահատության փակ եղանակին: Այլ կերպ ասած սա արտաօջախային օստեոսինթեզն է: Սրա էությունը եւ միաժամանակ առավելությունն այն է, որ կոտրվածքի տեղամասում կտրվածք չի արվում (փաստացի սա անարյուն վիրահատություն է), կոտրվածքի շրջանը չի ենթարկվում լրացուցիչ վնասման, եւ չի խանգարվում ոսկրի արյան մատակարարումը: Սա կարեւոր է, որ ոսկրի սերտաճումը տեղի ունենա բնականոն ընթացքով: Իսկ բաց վիրահատության դեպքում, եթե խանգարվում է ոսկրի արյան մատակարարումը, սերտաճման պրոցեսը կարող է ձգձվել երկար տարիներ եւ նույնիսկ հանգեցնել հաշմանդամության:
Արտաօջախային օստեոսինթեզի պարագայում մաշկի վրա կատարվող փոքր կտրվածքներով ոսկրի մեջ անց են կացվում ձողեր` կոտրվածքից որոշ հեռավորության վրա, որոնք ֆիքսվում են ապարատի մեջ, իսկ ապարատն արտաքինից տեղադրվում է վերջույթի վրա եւ պահում ոսկորը ճիշտ դիրքով մինչեւ սերտաճումը: Այս դեպքում վիրահատությունը տեւում է մոտ մեկ ժամ եւ տեխնիկապես հեշտ իրագործելի է:
Տեղին է նշել արտաօջախային օստեոսինթեզի եւս մեկ ոչ պակաս կարեւոր առավելություն: Սերտաճման դանդաղման դեպքում կարելի է առանց ցավի ղեկավարել, կառավարել այդ պրոցեսն ապարատի հանգույցների օգնությամբ` կատարելով այսպես կոչված կոմպրեսիա եւ դիստրակցիա:
Առաջնորդվելով հիվանդին հնարավորինս քիչ վնասելու եւ արագ ոտքի կանգնեցնելու սկզբունքով, բժիշկ-վնասվածքաբան Գեւորգ Քարամյանը խորացել է արտաօջախային օստեոսինթեզի հիմունքների մեջ: 2009թ. նա ստեղծել է իր սարքը, որն արտոնագրվել է: Նոր սարքը թույլ է տվել լուծել մի շարք տեխնիկական խնդիրներ: Այս նորարարությունը հաջողությամբ կիրառվում է բժիշկ Քարամյանի կողմից, եւ առ այսօր կոտրվածք ստացած ավելի քան 90 հիվանդ սարքի օգնությամբ ապաքինվել է:
Արտաօջախային օստեոսինթեզի կիրառման բնագավառը, որպես վիրահատության փակ եղանակ, բավականին լայն է: Այս մեթոդով բուժվում են`
բաց եւ փակ կոտրվածքներ,
բեկորային, ոչ բեկորային, բազմաբեկորային, հրազենային կոտրվածքներ,
սպիրալաձեւ եւ թեք կոտրվածքներ,
բարդացած կոտրվածքներ:
Կարող է պարադոքսալ հնչել, սակայն հիվանդն ինքը կարող է ընտրություն կատարել բուժման բաց եւ փակ վիրահատությունների միջեւ: Հաճախ բժիշկն առաջարկում է այն մեթոդը, որին տիրապետում է, եւ առաջարկելով վիրահատության բաց մեթոդը, կարող է չտեղեկացնել փակ եղանակի մասին: Աշխարհում ժամանակակից բժշկությունը բավականին առաջ է գնացել փակ վիրահատության` արտաօջախային օստեոսինթեզի բնագավառում: Կոտրվածքով հիվանդն այդ մասին պետք է իմանա, իսկ բժիշկը պարտավոր է ներկայացնել ամբողջական տեղեկատվություն բուժման բոլոր մեթոդների մասին:
