Հունվարի 28-ը Վահան Տերյանի ծննդյան օրն է

28.01.2024 22:23
512

    Ընթերցողի մտապատկերում Տերյանն ի սկզբանե ընկալվում է որպես քնարական բանաստեղծ, ով իր ստեղծագործություններում բյուրեղյա մաքրության հասցրեց հայոց լեզուն: Եվ միշտ մնաց որպես լուսավոր անձնավորություն ու անկրկնելի պոետ` բանաստեղծական հրաշալի շարքերով՝ «Մթնշաղի անուրջներ», «Գիշեր եւ հուշեր», «Ոսկի հեքիաթ», «Կատվի դրախտ», «Երկիր Նաիրի», «Փշե պսակ» և այլն: Այս վերջինը հեղինակի կենդանության օրոք անտիպ էր մնացել:

    1919 թ. նոյեմբերին «Ընկերներից մեկին» գրած նամակում խոստովանում է. «Ես ինձ լուսավոր ու ջինջ եմ զգում, ինչպես հավանորեն զգում էին առաջին քրիստոնյաները»: Այսպես է գրել, երբ ընդամենը 1-1,5 ամիս էր մնացել ապրելու: Վախճանվել է 1920թ. հունվարի 7-ին:

    Տերյանը նաև պետական գործիչ էր՝ իր երկրի հոգսերով ապրող անձնավորություն: Հայտնի է նաև գրական-հրապարակախոսական ելույթներով ու հոդվածներով, մասնավորապես «Հայ գրականության գալիք օրը» ծրագրային զեկուցմամբ (գրված 1914-ին) և «Հոգևոր Հայաստան» հոդվածով՝ տպագրված «Մշակ» հանդեսում՝  նույն թվականի դեկտեմբերին:

    Ուշագրավ են բանաստեղծի մտահոգությունները՝ հետադիմությունից, լճացումից իր դարն ապրածից փրկել նորը, ժամանակակիցներից ասել թեկուզ ծանր, բայց ճանապարհ հարթող առողջ ճշմարտությունը, որ գեղարվեստական մտածողության մի շրջափուլ, որքան էլ եզերված լինի նվիրական անուններով կամ ավանդույթներով, ավարտել է իր գոյության ժամանակը, ուստի և բնականորեն և անհրաժեշտաբար իր տեղը պիտի զիջի նորին: Միակ ճշմարիտ ու արդյունավետ ուղին, ասում էր նա, պետք է լինի՝ «ձուլել մեր կյանքը համամարդկային կյանքի հոսանքին՝ պահպանելով մեր հոգեկան առանձնահատուկ գծերն ու գույները»:

    Ահա այսպես, բանաստեղծ Վահան Տերյանը Առաջին համաշխարհային պատերազմի դժնդակ տարում (1914 թվական) ապրում էր հայ գրականության գալիք օրով և փորձում գծել հոգևոր Հայաստանի քարտեզըԻ դեպ, «Հոգևոր Հայաստան» հոդվածը գրեց պատերազմը սկսվելուց հետո: Ճշմարիտ գրողներն ու արվեստագետները ժամանակին չեն նայում:

    Այս երկու գրվածքների մեջ մեր օրերի համար ուշագրավ շատ մտքեր կան: Ինքնակազմակերպվելու, համախմբված ազգ դառնալու տերյանական շեշտադրումներն արդիական են մնում մինչև այսօր:

    Այդպիսին են իսկական մեծերը, ապրելով ու ստեղծագործելով մի որոշակի ժամանակաշրջանում, պատկանում են բոլոր ժամանակներին:

    Վահրամ Օրբելյան

    Իրավիճակը հանգիստ է. ԵՄ առաքելությունը պարեկներ է ուղարկել հայ-ադրբեջանական սահմանի տարբեր հատվածներ

    17.03.2025 11:05

    Մարտի 19-ին Կապանի մի շարք թաղամասերում գազամատակարարումը ժամանակավորապես կդադարեցվի

    17.03.2025 10:30

    Կոմիտասյան երգեր. «Անձրեւն եկաւ շաղալէն»

    16.03.2025 18:50

    Ադրբեջանի ՊՆ տարածած հերթական հաղորդագրությունը չի համապատասխանում իրականությանը․ ՀՀ ՊՆ

    16.03.2025 15:18

    Տեղի է ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի և Մասուդ Փեզեշքիանի հեռախոսազրույցը

    16.03.2025 14:45

    Ռուբեն Վարդանյանն անձնական կյանքից մի դրվագ է պատմել

    16.03.2025 11:34

    Կապան համայնքի ղեկավար Գևորգ Փարսյանը կատարել է քաղաքացիների ընդունելություն

    15.03.2025 23:11

    Կայացավ Մեղրի համայնքի ավագանու ութերորդ նստաշրջանի չորրորդ արտահերթ նիստը

    15.03.2025 23:05

    Հանդիպում Գորիսի Ակսել Բակունցի անվան ավագ դպրոցում

    15.03.2025 16:31

    Քանի դեռ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրվել, կայունություն չի լինի. Ալիև

    15.03.2025 12:36

    Զգուշացնում եմ ՀՀ իշխանություններին և հատկապես Նիկոլ Փաշինյանին` միջազգային ատյաններում հայցերից հրաժարվելու դեպքում դատի ենք տալու ՀՀ իշխանություններին․ Բեգլարյան

    15.03.2025 10:47

    Կուրսկի շրջանում ուկրաինացի զինվորականների հանձնվելու դեպքում մենք երաշխավորում ենք նրանց կյանքն ու արժանապատիվ վերաբերմունքը․ Պուտինը պատասխանել է Թրամփի խնդրանքին

    14.03.2025 21:44