Օգոստոսի 28֊ին ռուսական խաղաղապահ զորակազմի ուղեկցությամբ իրականացվել է Արցախից Հայաստան քաղաքացիական անձանց հերթական տեղափոխումը։ Ըստ նախնական տեղեկությունների՝ խաղաղապահ զորակազմի ուղեկցությամբ իրականացվել է 170 անձանց տեղափոխություն։

Ժամը 13:00-ի սահմաններում դեպի Հայաստան տեղափոխվող անձինք հասել են Լաչինի միջանցքում՝ Հակարի կամրջի մոտ, տեղակայված ադրբեջանական անօրինական անցակետ։

Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի կողմից ձեռք բերված տեղեկատվության համաձայն՝ 2001 թվականի ծնված Ալեն Նելսոնի Սարգսյանն ադրբեջանական սահմանապահ և այլ ծառայությունների ներկայացուցիչների կողմից ուժի և հարկադրանքի կիրառմամբ առևանգվել և տարվել է անհայտ ուղղությամբ։

Բացի դրանից, Արցախից ՀՀ տեղափոխվող անձանցից ևս հինգ հոգու Ադրբեջանի սահմանապահ և այլ ծառայությունների ներկայացուցիչները տարել են անցակետի մոտ տեղադրված հատուկ սենյակ՝ հարցաքննելու։ Հարցաքննության ընթացքում տվել են տարաբնույթ հարցեր՝ սպորտով զբաղվածությունը, ՀՀ գնալու նպատակը, Հայաստանում և Արցախում տնտեսական իրավիճակը և այլն։

Ձեռք բերված տեղեկությունների համաձայն՝ նախօրոք համաձայնեցված ցուցակներում առկա անձանցից ևս երկու հոգի՝ Վահե Հովսեփյանը և Լևոն Գրիգորյանը չեն հատել անօրինական անցակետը, սակայն չի հաջողվում նրանց հետ կապ հաստատել։

Երեք քաղաքացիներն էլ Հայաստանի Հանրապետության ուսումնական հաստատությունների ուսանողներ են։

Բազմիցս նշել ենք, որ Հակարի կամրջի մոտ տեղակայված անօրինական անցակետը ուղիղ և անհերքելի սպառնալիք է Արցախի քաղաքացիական բնակչության ֆիզիկական գոյության և հիմնարար իրավունքների պաշտպանության համար։ Վագիֆ Խաչատրյանի, Ալեն Սարգսյանի առևանգումն անառարկելիորեն ապացուցում են, որ այսպես կոչված անցակետը վեր է ածվել ադրբեջանական հանցավոր կամայականությունները սպասարկելու գործիքի, որով ադրբեջանցիների կողմից կամայական կերպով առևանգվում և ազատությունից զրկվում են քաղաքացիական անձինք։ Շրջափակման մեջ է պահվում 120 000 բնակչություն՝ զրկված հումանիտար հասանելիությունից և մարդու տարրական իրավունքների պաշտպանության հնարավորությունից։

Թե՛ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի և թե՛ ռուս խաղաղապահների միջազգային իրավական ու քաղաքական երաշխիքները փաստացի բավարար չեն Արցախի բնակչության իրավունքների պաշտպանության, այդ թվում ազատ ու անվտանգ տեղաշարժն ապահովելու համար:

Հաշվի առնելով այդ երկու դերակատարների ստանձնած պարտավորությունները՝ Մարդու իրավունքների պաշտպանը պահանջում է նրանցից բոլոր հնարավոր միջոցները ձեռնարկել ապահովելու Արցախի բնակչության հումանիտար տեղաշարժի անվտանգությունը և առևանգված անձանց անհապաղ վերադարձը։ Առանց նման երաշխիքների առկայության, պետք է դադարեցնել քաղաքացիական անձանց փոխադրումները։

ՄԻՊ աշխատակազմի կողմից շարունակվում է փաստերի հավաքագրումը դեպքի առնչությամբ, որի մասին հանդես կգանք հավելյալ հայտարարությամբ, հավաքագրված փաստերը կամփոփվեն և կներկայացվեն մարդու իրավունքների պաշտպանության մանդատ ունեցող միջազգային կազմակերպություններին և միջազգային այլ դերակատարներին։

[ԱՀ մարդու իրավունքների պաշտպան]

_______

On August 28, accompanied by the Russian peacekeeping contingent, another transfer of civilians from Artsakh to Armenia was carried out. According to the preliminary data, 170 persons were transported accompanied by the peacekeeping contingent.

Around 13:00, persons heading to Armenia reached the illegal Azerbaijani checkpoint located next to the Hakari Bridge in the Lachin corridor.

According to the information received by the Office of the Human Rights Defender, Alen Nelsonovich Sargsyan, born in 2001, was abducted by force and coercion and taken away in an unknown direction by the representatives of the Azerbaijani border and other services.

In addition, other 5 persons from Artsakh were taken to a special room near the checkpoint for interrogation by the representatives of the border and other services of Azerbaijan. During the interrogation, various questions were asked: sport activities, the purpose of the trip to Armenia, the economic situation in Armenia and Artsakh, etc.

According to the information received, two more persons from the pre-agreed lists – Vahe Hovsepyan and Levon Grigoryan – did not cross the illegal checkpoint. However, it is not possible to establish a connection with them.

All three citizens are students of the educational institutions in the Republic of Armenia.

We have numerously noted that the illegal checkpoint located near the Hakari bridge poses a direct and irrefutable threat to the physical existence and protection of the fundamental rights of the civilian population of Artsakh. The abduction of Vagif Khachatryan and Alen Sargsyan irrefutably proves that the so-called checkpoint has turned into a tool for serving the Azerbaijani criminal arbitrariness, through which Azerbaijanis arbitrarily kidnap and deprive civilians of their freedom. 120,000 people are kept under the blockade, deprived of humanitarian access and the possibility of protection of their basic human rights.

The international legal and political guarantees from both the International Committee of the Red Cross (ICRC) and the Russian peacekeepers are practically insufficient to protect the rights of the population of Artsakh, including the right to free and safe movement.

Taking into account the commitments made by these two actors, the Human Rights Defender demands that they take all possible measures to ensure the safety of the humanitarian movement of the population of Artsakh and the immediate return of the abducted persons. Otherwise, without such guarantees, the transportation of civilians should be stopped.

The Staff of the Human Rights Defender continues to collect facts in connection with the incident, about which we will make an additional statement. The collected facts will be summarized and presented to the international organisations and other international actors with a mandate to protect human rights.

_________________

28 августа в сопровождении российского миротворческого контингента был осуществлено очередное перемещение гражданских лиц из Арцаха в Армению. По предварительным данным, в сопровождении миротворческого контингента было перевезено 170 человек.

Около 13:00 люди, направлявшиеся в Армению, добрались до незаконного азербайджанского контрольно-пропускного пункта (КПП), расположенного у моста Хакари в Лачинском коридоре.

Согласно информации, полученной Аппаратом Защитника прав человека, Ален Нельсонович Саргсян 2001 года рождения был похищен с применением силы и принуждения и увезён в неизвестном направлении представителями азербайджанских пограничных и других служб.

Кроме того, ещё пять человек из Арцаха были доставлены в специальную комнату возле КПП для допроса представителями пограничных и других служб Азербайджана. В ходе допроса были заданы различные вопросы: занятость спортом, цель поездки в Армению, экономическая ситуация в Армении и Арцахе и др.

Согласно полученным сведениям, ещё два человека из заранее согласованных списков, Ваге Овсепян и Левон Григорян, не пересекли незаконный КПП. Однако установить с ними связь не удаётся.

Все трое граждан являются студентами учебных заведений Республики Армения.

Мы неоднократно отмечали, что незаконный КПП, расположенный у моста Хакари, представляет прямую и неопровержимую угрозу физическому существованию и защите основных прав гражданского населения Арцаха. Похищение Вагифа Хачатряна и Алена Саркисяна неопровержимо доказывает, что так называемый КПП превратился в инструмент обслуживания азербайджанского преступного произвола, посредством которого азербайджанцы произвольно похищают и лишают свободы гражданских лиц. 120.000 жителей удерживаются в блокаде, лишённые гуманитарного доступа и возможности защиты своих фундаментальных прав человека.

Международных правовых и политических гарантий как со стороны Международного Комитета Красного Креста (МККК), так и со стороны российских миротворцев фактически недостаточно для защиты прав населения Арцаха, в том числе для обеспечения их свободного и безопасного передвижения.

Учитывая обязательства, взятые этими двумя акторами, Защитник прав человека требует от них принять всевозможные меры для обеспечения безопасности гуманитарного передвижения населения Арцаха и немедленного возвращения похищенных лиц. Без подобных гарантий перевозки гражданских лиц должны быть прекращены.

Аппарат Омбудсмена продолжает собирать факты, связанные с инцидентом, и выступит с дополнительным заявлением. Собранные факты будут обобщены и представлены международным организациям и другим международным акторам, имеющим мандат по защите прав человека.

Արցախի Տեղեկատվական շտաբ / NKR InfoCenter / НКР ИнфоЦентр