(Հարցազրույց ԱԺ պատգամավոր Արմեն Կարապետյանի հետ)

2013 թվականի սեպտեմբերի 29-ին ԱԺ պատգամավոր ընտրվելուց հետո առաջին անգամ «Սյունյաց երկիր» թերթի հարցերին պատասխանում է Արմեն Կարապետյանը:

---

- Պարոն Կարապետյան, մոտ երեք տարի է՝ Ազգային ժողովում եք: Փորձեք ամփոփել երեք տարվա Ձեր պատգամավորական գործունեությունը:

- Ազգային ժողովի մանդատը ստացել եմ 2013 թվականին: Աժ 5-րդ գումարման պատգամավորը մինչ այդ ուրիշ էր՝ Վահե Հակոբյանը, ինձ ընդամենը մնացել էր չորս տարի ժամանակ: Երեք տարին անցել է, մնացել է մեկ տարի: Մինչ այդ աշխատել եմ գործադիր մարմնում, տարբեր պաշտոններ վարել: 2013-ի աշնանն առաջին անգամ մտա խորհրդարան. օրենսդիր աշխատանքի փորձ, բնականաբար, չունեի, բայց վերջին տարիներին աշխատանքի բերումով իմ շփումները կառավարության, տարբեր նախարարությունների հետ հնարավորություն էին ընձեռել որոշակի պատկերացում կազմել ԱԺ պատգամավորի պարտականությունների, իրավունքների, լիազորությունների մասին: Զբաղեցնելով տարբեր պաշտոններ՝ բազմիցս, այլեւայլ առիթներով դիմել էի ԱԺ պատգամավորներին եւ հստակ գիտեի, թե ինչի համար եմ դիմում: Որոշ խնդիրներ էին ծագում, որոնց լուծումն Ազգային ժողովի պատգամավորի լիազորությունների շրջանակում էր: Դառնալով խորհրդարանի անդամ, որպես տեղական ինքնակառավարման մարմիններում փորձ ունեցող, ցանկություն ունեցա ընդգրկվել տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման հարցերի մշտական հանձնաժողովում, ինչը եւ եղավ: Այդպիսով հանձնաժողովի կազմում սկսեցի մասնակցել օրենսդրական աշխատանքին՝ որքանով կարող էի, ավելի ստույգ՝ ուժերիս ներածին չափով: Նաեւ Հանրապետական կուսակցության խմբակցության կողմից ընտրվեցի ժամանակավոր հաշվիչ հանձնաժողովի անդամ:

Ձեր առաջադրած հարցի կապակցությամբ ուզում եմ մի նկատառում հայտնել: Բնակչության որոշ հատվածի մեջ թյուր պատկերացում կա պատգամավորի գործունեության վերաբերյալ: Որոշները պատգամավորի ակտիվությունը չափում-կշռում են կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ խոսափողի մոտ հաճախակի ելույթ ունենալով եւ նախարարներին հարցեր ուղղելով: Մյուս կողմից՝ պատգամավորներ են եղել, որ սոցիալական հարցեր լուծելու հնարավորություն են ունեցել եւ օգտակար են եղել մարդկանց: Բայց պատգամավորի պարտականությունները չի կարելի տեսնել միայն նման պահվածքի կամ գործերի մեջ: Շատ բան, բնականաբար, հեռուստատեսությամբ, մյուս լրատվամիջոցներում չի երեւում, որովհետեւ խորհրդարանին ներկայացվող հարցապնդումները, նախեւառաջ, քննարկվում են խմբակցության նիստերում: Քաղաքական մեծամասնությունը լուրջ քննարկումներ է անցկացնում կարեւորագույն հարցերի շուրջ: Եթե նկատել եք, կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամին իշխանական թեւի պատգամավորներն առանձնապես հանդես չեն գալիս, կառավարությանը հիմնականում հարցեր են ուղղում ընդդիմադիր պատգամավորները: Մեր՝ իշխանական թեւի ակտիվությունն արտաքուստ չի երեւում, բայց մենք արդեն, այսպես ասած, մեր գործն ավարտած, դիրքորոշում մշակած ենք լինում խմբակցության նիստում:

- Օրենսդրական աշխատանքի ոլորտին անդրադառնանք, որը պատգամավորի գլխավոր գործն է. հատկապես ո՞ր օրենքների մշակմանն եք մասնակից եղել:

- Բավականին օրինագծերի մշակմանն եմ մասնակից եղել, բայց կուզեի առանձնացնել մեր տարածաշրջանի լեռնահանքային արդյունաբերության պոչամբարներին առնչվող քննարկումները: Խոսքը, նախեւառաջ, Արծվանիկի պոչամբարին է վերաբերում: Մի քանի անգամ ելույթ ունենալով, այն միտքն էի շեշտում, որ եթե այսօր լրջորեն չզբաղվենք պոչամբարների վերամշակմամբ, նոր պոչամբար պիտի կառուցվի, որը չարիք կլինի տարածաշրջանի բնակչության համար: Նաեւ դիմեցի խորհրդարանի աջակցությանը՝ եթե մեկն ուզում է այդ գործում ներդրում անել, անպայման պիտի ընդառաջել: Իմ առաջարկությունները տեղ գտան «Ողջիի, Փխրուտի, Արծվանիկի պոչամբարներում կուտակված եւ կուտակվող, ինչպես նաեւ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության արդյունքում գոյացած եւ գոյացող արտադրական լցակույտերի մշակման ներդրումային ծրագրի մասին» ՀՀ օրենքում:   

- Քանի որ մեծամասնական ընտրակարգով եք ընտրվել, կուզեինք իմանալ ընտրողների հետ Ձեր շփումների մասին: Վերջին անգամ ե՞րբ եք եղել Կապանի գյուղերում կամ Մեղրիում, հանդիպել ընտրողներին:

- Քառօրյա նիստերից հետո սովորաբար Կապան եմ վերադառնում: Ճիշտ է, ազատ ժամանակ քիչ եմ ունենում, մանավանդ որ ՀՀԿ խմբակցությունում էլ նիստեր են գումարվում եւ այլն: Հիմնականում մայրաքաղաքում լինելը բացասաբար է անդրադառնում ընտրատարածքի բնակավայրերում, կոլեկտիվներում հանդիպումների հաճախականության վրա: Եվ, այդուամենայնիվ, ձգտում եմ մասնակցել տարբեր տեսակի միջոցառումների, որոնց ժամանակ էլ, որպես պատգամավորի, ինձ հարցեր են ուղղում: Բացի այդ, տեղերից ընտրողների բազմաթիվ նամակներ եմ ստանում… Ազգային ժողովում ինձ հղած նամակների մեծ մասը վերաբերում է առողջապահական խնդիրներին, երբ մարզում, օրինակ, տվյալ վիրահատությունը հնարավոր չէ իրականացնել կամ հիվանդի հետագա բուժումը պիտի իրականացվի մայրաքաղաքի կլինիկաներում: Ձգտում ենք անել այնպես, որ բուժումը 50 տոկոս զեղչով արվի կամ մտցվի պետպատվերի շրջանակի մեջ, եթե հնարավոր է լինում:

- Պարոն Կարապետյան, նախընտրական փուլը մի բան է, պատգամավորական պրակտիկ գործունեությունը՝ մեկ այլ բան: Յուրաքանչյուրի դեպքում է այդպես. նախ՝ խոստումներ են տալիս, հետո՝ հայտնվում այլ իրականության մեջ: Եթե համեմատում եք Ձեր նախընտրական խոստումները եւ կատարածը, որքանո՞վ շփման եզրեր ունեն: Ինչ-որ բան ստացվե՞լ է, թե՞ անհնարին է մեր օրերում խոստումը կատարել:

- Գիտե՞ք ինչ, կյանքը չափազանց արագ է զարգանում, եւ այնքան փոփոխություններ են կատարվում, որ ոչ մեկը ժամանակից շուտ չի կարող կանխատեսել, թե ինչ է կատարվելու ապագայում: Այո, խոստումներ տվել եմ եւ ոչ միայն ես, այլ պատգամավորի բոլոր թեկնածուները: Եվ այնպես չէ, որ խոստացածս չեմ կատարել կամ չեմ ուզում իրականություն դարձնել… Անընդհատ հնարավորության սահմաններն են նեղանում: Խոստումներ եղել են, մի մասը կատարվել է, շատ-շատերի կատարման հնարավորությունը, ցավոք, չկա, սպասում ենք ապագայի զարգացումներին, տնտեսական կացության բարելավմանը:

- Լուրեր են շրջանառվում, որ պատրաստվում եք առաջադրվել Կապանի քաղաքապետի թեկնածու այս տարվա աշնանը կայանալիք ՏԻՄ ընտրություններում: Որքանո՞վ են հավաստի այդ խոսակցությունները:

- Նման խոսակցություններ, իրոք, կան. կապանցիներն ինձ էլ հարցնում են, թե հնարավո՞ր է առաջիկա ընտրության ժամանակ առաջադրեմ իմ թեկնածությունը: Շատերն էլ կոչ են անում անպայման առաջադրվել… Բայց նման խնդիր իմ մեջ չի ծագել, դրա անհրաժեշտությունը նույնիսկ չեմ քննարկել: Անկեղծ ասած՝ չկա այդպիսի մտադրություն: Պարզապես ոմանք այդպես են մտածում կամ անկեղծորեն կամենում: Մեր օրերում այնքան էլ դյուրին չէ լինել համայնքի ղեկավար: Պարտականություններ կան՝ պիտի կատարես, պիտի ծառայես Կապանի բնակչությանը: Իհարկե, կարելի է եւ զբաղեցնել քաղաքապետի աթոռը եւ ոչինչ չանել կամ ինչ-որ երեւութականություն ստեղծել, բայց դա բարոյական չէ: Իմ պարագայում՝ ընտանեկան ծանրաբեռնվածությունս էլ թույլ չի տա, որ ամբողջովին ու անմնացորդ լծվեմ քաղաքապետի պարտականություններին:

- Քանի որ ԱԺ-ում տարածքային կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման հարցերի հանձնաժողովի անդամ եք, ինչպե՞ս եք գնահատում Կապան քաղաքի այսօրվա վիճակը, մանավանդ որ ժամանակին ղեկավարել եք այդ համայնքը:

- Չէի ցանկանա Կապանն առանձնացնել. նույն վիճակն է բոլոր համայնքներում, որովհետեւ հնարավորությունները սուղ են ինչ-որ հիմնախնդիրներ լուծելու համար (հատկապես այս ժամանակահատվածում): Միեւնույն ժամանակ՝ Կապան քաղաքի առանձնահատկությունները բավականին շատ են, որովհետեւ մեր ժողովուրդը ներգրավված է արդյունաբերության մեջ, գյուղատնտեսությունը թույլ է զարգացած, աշխատատեղերի քանակը՝ սահմանափակ, գործազրկությունը՝ բավականին մեծ: Որոշ հիմնախնդիրների լուծումը նման պայմանների եւ հնարավորությունների սահմաններում չափազանց դժվար է, եթե չասենք՝ անհնարին: Պետք է ավելի սերտացնել կապերը կառավարության, միջազգային դոնոր կազմակերպությունների, եվրոպական կառույցների հետ: Եվրասիական տնտեսական միության մեջ ենք մտել, այնտեղ պիտի գործընկերներ փնտրել, Իրանի Իսլամական Հանրապետությունից հանել են տնտեսական պատժամիջոցները, գուցե այս խողովակի օգտագործման հնարներն էլ պիտի փնտրել: Այո, հիմա շատ դժվար է աշխատելը, բայց պիտի պայքարել, պիտի ձգտել…

- Դուք երբեք հրապարակավ չեք ամփոփել Կապանի քաղաքապետի պաշտոնում մոտ ութ տարվա Ձեր գործունեությունը: Տարիների հեռվից կարո՞ղ եք ասել, թե որն էր Ձեր գործունեության գլխավոր արդյունքը, ի՞նչ հետք թողեցիք Կապանում:

- Նախ՝ չեմ սիրում, երբ որեւէ պաշտոնյա իրեն մի գործ է վերագրում, որեւէ բան է պայմանավորում իր անձով կամ առավել եւս ինքնագովազդով զբաղվում: Բայց երբ մարդ կոլեկտիվի հետ ճիշտ ու արդյունավետ է աշխատում, որեւէ հաջողության է հասնում: Իմ պաշտոնավարման ութ տարին, հաշվի առնելով նաեւ ժամանակի դժվարությունները, արդյունավետ է եղել Կապանի համար: Ուշագրավ հաջողություն եմ համարում այն, որ կարողացանք ստեղծել քաղաքի գլխավոր հատակագիծը: Դա շատ լուրջ եւ աշխատատար խնդիր էր: Դեռեւս Խորհրդային Միության տարիներին շատ-շատ են պայքարել գլխավոր հատակագիծ ունենալու համար, չի ստացվել: Ութ նախարարության հետ աշխատել ենք:Չորս տարի է տեւել աշխատանքը: Այսօր հպարտ եմ նրանով, որ քաղաքապետարանի իմ կոլեկտիվը հասել է դրան:

- Իհարկե, մենք էլ ենք ընդունում՝ կարեւոր գործ եք ավարտին հասցրել, բայց ինքներդ էլ տեսնում եք, որ այդ հատակագծից հետո Կապանի ճարտարապետական դեմքը սկսեց առավել մեծ քայլերով աղավաղվել եւ շարունակվում է:

- Համամիտ չեմ Ձեր ասածին: Եթե ինչ-որ տեղ հողահատկացում ճիշտ չի կատարվում, շինարարական թույլտվությունները ճիշտ չեն արվում, դա գլխավոր հատակագծի թերությունը չէ: Հատակագծով պարզ, հստակ որոշված է՝ որտեղ ինչ կարող ես անել, ավտոտնակ կարելի՞ է, թե՞ չի կարելի, բնակելի շենք կարելի՞ է, թե՞ ոչ: Հատակագծում հստակ նշված են, թե որտեղ պիտի կառուցվեն բնակելիները, սննդի օբյեկտները, խաղահրապարակները… Եթե ինչ-որ չնախատեսված տեղում աշխատանք է կատարվել, ուրեմն քանդման ենթակա է:

- Իսկ ՀՀԿ խորհրդում արդեն որոշե՞լ են, թե ով է լինելու կուսակցության թեկնածուն Կապանի քաղաքապետի ընտրության ժամանակ, թե՞ նման բան առայժմ չկա:

- Նման որոշումներ ՀՀԿ-ի խորհուրդը չի կայացնում: Եվ ավելացնեմ, որ ՀՀԿ խորհուրդն այնքան էլ տրամադրված չէ դա վերցնել իր ուսերին, այլ հակված է նրան, որ խնդիրը քննարկվի ներքին օղակներում: ՀՀԿ-ի Կապանի տարածքային կառույցը կարող է նման որոշում կայացնել, թե ով է ավելի արժանի թեկնածու առաջիկա ՏԻՄ ընտրություններում: Նաեւ ասեմ, որ հանրապետության նախագահը, որքանով տեղյակ եմ, հակված չէ նման հարցերով զբաղվել: Այդպիսի խոսքեր են, չէ՞, շրջանառվում, կներեք արտահայտությանս, թե նախագահը «դաբրո» է տվել այսինչ թեկնածուին: Չկա նման բան, ամենայն անկեղծությամբ եմ ասում: Այսպիսի մի խնդիր էլ կա. եթե մարդ համառ է, պատրաստ է եւ ունի կայուն ընտրազանգված ու թիմ, որով կարող է արդյունքի հասնել, կարող է շրջանցել կուսակցության դիրքորոշումը եւ առաջադրել իր թեկնածությունը:

- Մեր զրույցը տեղափոխենք մի այլ ոլորտ: Հայաստանում բուռն բանավեճեր են ընթանում Ընտրական օրենսգրքի նախագծի շուրջ: Մի քանի սկզբունքային հարցերի վերաբերյալ հասարակական անհամաձայնություն կա: Կուզենայինք իմանալ՝ նախ՝ Դուք այդ հարցերի առնչությամբ հանդիպումներ ունեցե՞լ եք Ձեր ընտրողների հետ՝ իմանալու նրանց կարծիքը, թե՞ կրկնում եք կուսակցության դիրքորոշումը:

- Բնական է, որ սահմանադրական փոփոխություններին պիտի հաջորդեր Ընտրական նոր օրենսգրքի ընդունումը: Իսկ դրա մշակումը բավականին լուրջ խնդիր է, որովհետեւ նորացված սահմանադրության մեջ միանգամայն նոր դրույթներ են ամրագրված: Ներկայումս, ինչպես գիտեք, Ընտրական օրենսգրքի նախագծի շուրջ հիմնավոր քննարկումներ են ընթանում: Շահագրգիռ անձինք, քաղաքական ուժերը, հասարակական կազմակերպությունները, ըստ իս, ակտիվ մասնակցություն են ունենում օրենսգրքի մշակմանը: Այդ հնարավորությունը նրանց ընձեռվել է:

- Բայց արդեն վիճելի հարցեր են առաջացել, որոնց վերաբերյալ ցանկանում ենք իմանալ մեր ընտրյալի՝ Արմեն Կարապետյանի կարծիքը: Օրինակ, ընտրացուցակների հարցը, որ կասկածի տեղիք է տվել յուրաքանչյուր ընտրության ժամանակ:

- Կարծիքս այն է, որ ամեն ինչ կատարվի միջազգային օրենքների սահմաններում, Սահմանադրության շրջանակներում, չխախտվեն մարդու իրավունքները, ընտրության գնալիս մարդ համոզված լինի, որ տեր է կանգնելու իր ձայնին: Կողմ եմ այն բանին, որ Ընտրական օրենսգրքի նախագծի շուրջ ծագած ամեն մի տարակուսանք փարատվի, ընդ որում՝ դրան կողմ է ՀՀԿ խմբակցությունը՝ նախագահից սկսած պատգամավորներով վերջացրած:

- Այսինքն՝ Դուք դեմ չե՞ք, որ ընտրություններից հետո ստորագրված ցուցակները հրապարակվեն:

- Իհարկե, դեմ չեմ, եթե դրանով, ըստ Սահմանադրության եւ միջազգային իրավական ակտերի, չեն խախտվում մարդու իրավունքները: Ի դեպ, որպես պատգամավոր կապանքների մեջ չեմ, տեսնում եք՝ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավորները շատ ազատ են, եւ տեսեք, թե ընտրական օրենսգրքին առնչվող որքան հարցեր են բարձրացնում: Ընտրական օրենսգիրքն այնպես պետք է մշակվի, որ ընտրողի մեջ որեւէ կասկած չլինի: Ինձ թվում է, որ բավականին ժամանակ կա աշխատելու, քննարկելու եւ Ընտրական օրենսգիրքը վերջնական տեսքի բերելու համար:

- Երեք տարի է, ինչ ԱԺ պատգամավոր եք, առաջին անգամ եք հանդես գալիս մեր թերթում: Դատելով դրանից՝ կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ թափանցիկ աշխատելու հարցում վերապահում ունեք:

- Միշտ կարեւորել եմ լրատվամիջոցների հետ շփումը, հավանաբար մայրաքաղաքում իմ աշխատանքը եւ հեռավորությունն է պատճառը, որ սերտ չի եղել կապը տեղական լրատվամիջոցների հետ: Կուզեի՝ ամեն ինչի հետ մեկտեղ լրատվամիջոցները նաեւ հույս սերմանեին վաղվա օրվա հանդեպ: Ի վերջո անհույս ապրելն էլ մի բան չէ, ստեղծված սոցիալ-տնտեսական վատթար վիճակի համար մեղքի բաժին ունի մեզնից յուրաքանչյուրը, ուրեմն իրար նեցուկ լինելով պիտի հաղթահարենք դժվարությունները, մեր երկրին նետված մարտահրավերները:

- Պարոն Կարապետյան, արդեն ասացինք՝ տեւական ժամանակ մեր ընթերցողի հետ չեք շփվում, եւ կուզենայինք իմանալ Ձեր անձնական կյանքին առնչվող որոշ հարցերի մասին նույնպես. օրինակ՝ Ձեր ընտանիքի մասին, մանավանդ որ քիչ առաջ նշեցիք՝ «Ընտանեկան ծանրաբեռնվածությունս էլ թույլ չի տա, որ ամբողջովին ու անմնացորդ լծվեմ քաղաքապետի պարտականություններին»:

- Ավագ դուստրս գերազանցությամբ ավարտել է Երեւանի բժշկական համալսարանը եւ 2015թ. ընդունվել ԱՄՆ Միչիգանի համալսարանի ռեզիդենտուրան՝ աշխատելով նույն համալսարանի կլինիկայում:

Մյուս աղջիկս նույնպես գերազանցությամբ ավարտել է Երեւանի պետական համալսարանը եւ 2015թ. ընդունվել Մյունխենի համալսարանի մագիստրատուրան:

Կինս Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական ինստիտուտի Կապանի մասնաճյուղի բնագիտական առարկաների եւ տեղեկատվական համակարգերի ֆակուլտետի դեկանն է, ունի տեխնիկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան եւ դոցենտի գիտական կոչում:

Այդ ամենը ենթադրում է գնալ-գալ, հոգսեր, խնդիրներ… Այդ ամենը եւ քաղաքապետի պարտականություններին նվիրվելը, իսկապես, համատեղելի չեն:

Զրույցը՝ ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆԻ