Սեպտեմբերի 13-ին «Սյունյաց երկիրը» գտնվում էր Սիսիանի տարածաշրջանի Գետաթաղ գյուղում…
Լեռնային այդ գյուղում ամռանը մոտ 30 ընտանիք է բնակվում՝ 170 բնակչով:
Ձորերի ենթաշրջան, այդ թվում՝ Գետաթաղ, հիմա կարելի է հասնել հրաշալի ճանապարհով, որ շահագործման է հանձնվել 2019-ի գարնանը: Ասֆալտապատ ավտոճանապարհը հասնում է մինչեւ Լորաձորի վերջին գյուղը՝ Լեռնաշեն կամ Շենաթաղ:
Գետաթաղում ճիշտ նշանակված վարչական ղեկավար կա՝ Ռուբիկ Առաքելյան, ով ոչ վաղ անցյալում է փոխարինել մոտ 20 տարի գյուղը ղեկավարած Արթուր Դավթյանին:
Ռուբիկ Առաքելյանն էլ գյուղի թիվ 1 խնդիրը համարում է խմելու ջրի պակասը, որի լուծման համար ծրագիր ունեն եւ սպասում են դրա կենսագործմանը:
Ոչ միայն Գետաթաղը, այլ Ձորերի բոլոր գյուղերը՝ Դարբասը, Լորը, Լեռնաշենը մեկ ուրիշ խնդիր էլ ունեն: Հայ-իրանական գազատարն անցնում է այդ գյուղերի տարածքով, բայց նշված բնակավայրերն այդպես էլ չեն կարողանում օգտվել գազից: Տարիներ շարունակ քննարկվող այդ հարցը, կարծեք, այսօր էլ լուծման հեռանկար չունի:
Գետաթաղում ականատես եղանք խնձորի հեքիաթային բերքի…
Ըստ Ալբերտ Դավթյանի՝ «Բերքառատ տարի է, հատկապես շատ է խնձորը, դամբուլը: Կեռասն ու բալն էլ շատ են եղել: Կեռասն առանձնապես պահանջարկ չունեցավ, իսկ բալի իրացման խնդիր չի եղել, եկել ու տարել են: Հիմա կանգնած ենք խնձորի մթերման լրջագույն խնդրի առաջ»:
Ընտանիքներից յուրաքանչյուրը, որքանով հասկացանք, կունենա միջին հաշվով 4-5 տոննա բարձրորակ խնձոր, իսկ մեր զրուցակիցը՝ Ալբերտ Դավթյանը՝ մինչեւ 30 տոննա:
Հոկտեմբերի առաջին տասնօրյակում հավանաբար կհավաքվի խնձորի բերքը, մինչդեռ պարզ չէ դեռեւս, թե ինչպես այն կիրացվի:
Գյուղացիներն այդ կապակցությամբ անորոշության մեջ են:
- Խնձորի լավագույն տեսակները, որ նախորդ տարիներին վաճառել ենք կիլոգրամը 200-250 դրամով, հիմա պատրաստ ենք վաճառել 100 դրամով. թող գան հավաքեն եւ տանեն,- ասում է Ալբերտ Դավթյանը:
Խնձորի մյուս տեսակները, որ ձմեռային պահպանության համար այնքան էլ հարմար չեն, գյուղացիները պատրաստ են վաճառել նույնիսկ 50 դրամով, թեեւ նախորդ տարիներին նույն խնձորը վաճառվել է դրա կրկնակի կամ եռակի գնով:
Գետաթաղի բնակիչներն ակնկալում են, որ իշխանությունները կզբաղվեն խնձորի մթերման հարցով:
Դա սովորական հարց չէ այդ կողմերի գյուղացիների համար, այլ՝ ավելի շատ, գյուղական տնտեսությունների կենսունակության ապահովման առանցքային հարց:
Մի ամբողջ տարի չարչարվել են՝ ջրել, ախտահանել, խնամել, իսկ հիմա…
Ի դեպ, սյունեցիները համեստ ու զուսպ հոգեկերտվածքի տեր մարդիկ են եւ պատրաստ չեն իշխանություններին այնպիսի անակնկալներ մատուցել, ինչպիսին, ասենք, նման իրավիճակներում կիրառում են Արարատյան դաշտի խաղողագործները կամ մյուս այգեգործները:
Սյունեցիները պարզապես սպասում են, որ առաջիկա օրերին առնվազն տեղական ու տարածքային իշխանություններից առաջարկություններ կստանան խնձորի բերքի արժանապատիվ իրացման ուղղությամբ: