11oC5oC8oC8oC
747
Թեհրանում Թուրքիայի, Ռուսաստանի եւ Իրանի նախագահների հանդիպումը ուղղված էր փաստացի երեք գերտերությունների, որոնցից երկուսը՝ տարածաշրջանային, ղեկավարների միջեւ որոշակի համաձայնությունների ձեռքբերմանը: Այս մասին NEWS.am-ի հետ զրույցում նշեց իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:
«Այդ հանդիպման ուղերձներից մեկն այն էր, որ Իրանի հոգեւոր առաջնորդը հայտարարեց, որ գոհունակություն է հայտնում Արցախի Ադրբեջանին վերադարձի կապակցությամբ: Եթե սա փորձենք դիվանագետական լեզվից վերածելու ավելի հասկանալի լեզվի, ապա ակնհայտ է, որ հաշվի առնելով Արցախի որոշ հատվածների զգալի մասի բռնազավթումը թուրք-ադրբեջանական դաշինքի կողմից, վտանգ կա հետագա դրա ընդլայնման եւ Իրանի ղեկավարի այս ուղերձը նաեւ միտված էր նրան, որ թուրք-ադրբեջանական դաշինքը պետք է բավարարվի, գոհանա ձեռք գցածով: Պարզ է, որ իրականա կողմն այլ մանեւրի տիրույթ այս պահին Արցախի խնդրով չունի, որովհետեւ նույնիսկ Հայաստանից չեն հնչում ավելի կտրուկ հայտարարություններ, որոնց հիման վրա է, միգուցե Իրանը կարողանա ավելի կոշտացնել իր հռետորաբանությունը կամ ձեռնարկել որոշակի քայլեր»,-ասաց նա:
Երկրորդ ուղերձը, ըստ իրանագետի, ուղղակի զգուշացում էր Էրդողանին եւ դա հենց այդպես է գնահատվում նաեւ իրանական մամուլում, առ այն, որ Հայաստան-իրան սահմանը ոչ կարող է արգելափակվել, ոչ կտրվել. «Ըստ էության, շեշտվեց այդ սահմանի հազարամյակների բնույթը, ինչով իրանական կողմը զգուշացում տվեց Էրդողանին: Նաեւ զգուշացում տրվեց, որ այդ սահմանը երեկ կամ այսօր չէ, որ ի հայտ է եկել: Դա նաեւ ուղերձ էր Ադրբեջանի ուղղությամբ, որ մեր տարածաշրջանում ի տարբերություն այս նորելուկ պետությունների, կան հազարամյակների արմատներ ու պատմություն, նաեւ բարեկամական հարաբերությունների պատմություն ունեցող երկու երկիր՝ Իրանը եւ Հայաստանը:
Մյուս կողմից խնդիրը կարծեք թե բավական լուրջ է, որովհետեւ Իրանի առաջնորդը գրեթե նույն ձեւակերպումով այդ միտքը հնչեցրեց նաեւ Պուտինի հետ հանդիպման ժամանակ: Սրանով նա ասաց, որ այս խնդիրն իր համար կարմիր գիծ է: Իրանը համարում է, որ Հայաստանի հետ սահմանը կենսական նշանակություն ունի Իրանի անվտանգության տեսանկյունից, հակառակ պարագայում Իրանը ամբողջ հյուսիս-արեւմուտքով մեկ կունենա թուրքական ենթակայության տակ գտնվող տարածք:
Սա լավ հարթակ է, որ հայկական կողմը սկսի համագործակցել Իրանի հետ հենց այս հարցով: Իրանի այս առաջին ազդակին պետք է պատասխան հնչի, որը պետք է լինի համարժեք մակարդակով»,-ասաց Ոսկանյանը:
Հարցին, թե ինչ կարող է անել Իրանը, եթե այնուամենայնիվ, իր հայտարարած կարմիր գծերը Թուրքիան ու Ադրբեջանը հատեն եւ փորձեն կտրել հայ-իրանական սահմանը, իրանագետը պատասխանեց. «Ակնհայտ է, որ իրանցիները չեն խուսափելու նաեւ ռազմական միջամտությունից, այսինքն ծայրահեղ վտանգի պարագայում նրան նաեւ ռազմական միջամտություն են իրականացնելու: Ցավալիորեն Հայաստանը հասել է այն վիճակին, որ մեր անվտանգությունը փորձում են ապահովել այլ պետություններ՝ ելնելով սեփական շահերից»:
