Կապանի «հույն գեղեցկուհին»․ բարձունքում թաքնված Սուրբ Կատարինեն փրկության կարիք ունի

07.10.2024 11:29
700

     

    Եկեղեցին այսօր չի գործում, վթարային վիճակում է, վնասվել է երկրաշարժերից, ինչպես նաև շրջակա հանքերի բազմաթիվ պայթեցումներից։

    Սյունիքի մարզի Կապան քաղաքի հարևանությամբ՝ Կավարտ գյուղի բարձունքում, դժվարամատչելի վայրում «հույն գեղեցկուհի» է թաքնված։ Հունական ուղղափառ Սուրբ Կատարինե եկեղեցին է, որը հայտնի է նաև որպես Սուրբ Խարալամպի եկեղեցի։

    Այստեղ հասնելու համար ամենագնաց մեքենա է պետք, հակառակ դեպքում պատրաստ եղեք ճանապարհի մի մասը ոտքով հաղթահարել։

    Սուրբ Կատարինեն կառուցվել է 19-րդ դարում։ Եկեղեցու պատմությունն, իրականում, սկսվում է, այսպես ասած, մի հանքի պատմությունից։

    Կավարտը հայտնի է պղնձի պաշարներով։ 19-րդ դարի կեսերից մինչև 20-րդ դարի սկիզբը շահագործել են հույն հայտնի արդյունաբերողներ Կոնդուրովները, որոնք 1853 թվականին կառուցում են Կավարտի պղնձաձուլարանը։ Այնտեղ հունական փոքրիկ համայնք արդեն եղել է։

    Տեսնելով, որ հանքում աշխատանքով հնարավոր է մեծ գումարներ վաստակել՝ Կավարտի հույները կանչում են նաև իրենց բարեկամներին, համայնքը մեծանում է։ Տարբեր տեղեկություններով՝ ժամանակին Կավարտում ավելի քան 120 հույն է ապրել, աշխատել հանքերում։ Նրանց համար կառուցվել են տներ, նաև եկեղեցի։

    Այդպես 1865 թվականին Սուրբ Կատարինեն կառուցում են Կոնդուրով եղբայրները․ այդպես է նշված ճակատակալ քարի շինարարական արձանագրության մեջ։ Ըստ պահպանված տեղեկությունների՝ Խարալամպը նրանց պապն է եղել։

    Գմբեթավոր եկեղեցին կառուցվել է ոչ տեղական, մուգ դարչնագույն տուֆաքարի և բազալտի համադրումով։

    Սուրբ Կատարինեն այսօր չի գործում, վթարային վիճակում է։ Վնասվել է 1931 և 1968թթ․ երկրաշարժերից, ինչպես նաև շրջակա հանքերի բազմաթիվ պայթեցումներից։ Պատերին խորը ճաքեր են, կան փլված հատվածներ։

    Ի դեպ, ասում են՝ այստեղ գանձագողերն էլ քիչ վնաս չեն հասցրել՝ փնտրելով իբր թե հույների թաքցրած առասպելական ոսկիները։

    Իսկ ի՞նչ եղավ Կավարտում ապրող հույների հետ․ 1918-1920 թթ՝ խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո, հանքի շահագործումը դադարեցվեց, հույների մեծ մասն էլ հեռացավ, Սուրբ Կատարինեն էլ մնաց միայնակ ու լքված՝ սպասելով վերականգնման իր հերթին։

    arm.sputniknews.ru

    Կապան համայնքի ղեկավար Գևորգ Փարսյանը կատարել է քաղաքացիների ընդունելություն

    15.03.2025 23:11

    Կայացավ Մեղրի համայնքի ավագանու ութերորդ նստաշրջանի չորրորդ արտահերթ նիստը

    15.03.2025 23:05

    Հանդիպում Գորիսի Ակսել Բակունցի անվան ավագ դպրոցում

    15.03.2025 16:31

    Քանի դեռ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրվել, կայունություն չի լինի. Ալիև

    15.03.2025 12:36

    Զգուշացնում եմ ՀՀ իշխանություններին և հատկապես Նիկոլ Փաշինյանին` միջազգային ատյաններում հայցերից հրաժարվելու դեպքում դատի ենք տալու ՀՀ իշխանություններին․ Բեգլարյան

    15.03.2025 10:47

    Կուրսկի շրջանում ուկրաինացի զինվորականների հանձնվելու դեպքում մենք երաշխավորում ենք նրանց կյանքն ու արժանապատիվ վերաբերմունքը․ Պուտինը պատասխանել է Թրամփի խնդրանքին

    14.03.2025 21:44

    Երեկվանից հրդեհ է Շամբից դեպի հյուսիս եւ արեւելք ընկած գիհենու անտառներում

    14.03.2025 20:28

    Փաշինյանը Պուտինին ասել է, որ կմասնակցի մայիսին Մոսկվայում կայանալիք հաղթանակի շքերթին

    14.03.2025 19:41

    Եկել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղություն հաստատելու ժամանակը. Մարկո Ռուբիո

    14.03.2025 19:37

    Դպրոցները մարզպետարանների ձեռքից «կվերցնեն»

    14.03.2025 18:39

    Սպասվում է Իրանի ԱԳ նախարարի այց Հայաստան

    14.03.2025 17:05

    Փաշինյանը Պուտինին տեղեկացրել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի համաձայնեցման և նախագծի տեքստի համաձայնեցման շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին

    14.03.2025 16:48