Մեկը՝ «Պատվավոր լեռնագործներից»

03.06.2020 11:04
1033

Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի` հանրապետության հանքարդյունաբերության հսկայի hիմնադրմանը եւ կայացմանը նպաստել են բազում շարքային լեռնագործներ։ Ձեռնարկության ակունքներում է կանգնած վաստակաշատ լեռնագործ Շահեն Հայրապետյանը, ում աշխատանքային կենսագրությունն անցել է Գանձասարի բաց հանքում` որպես էքսկավատորավար։ Ծնվել է 1928-ին Գորիսի շրջանի Տաթեւ գյուղում` Միքայել եւ Վարսենիկ Յազուլյանների ընտանիքում։ Բազմաշունչ ընտանիքի երեխաներից ավագն է եղել Շահենը։ Մի ընտանիքում տասը երեխա էր հասակ առնում։ Մանկությունը եւ պատանեկությունն անցել են Մեծ հայրենականի եւ հետպատերազմյան դժվարին տարիներին։ Ստալինյան բռնաճնշումների ալիքը նրանց ընտանիքին եւս հասավ։ 1948-ին, երբ հայրը բռնեց աքսորի ճամփան, ընտանիքի հոգսը ծանրացավ 20-ամյա Շահենի ուսերին։ Ի՞նչն էր հոր աքսորվելու պատճառը. արհեստավոր մարդը բազմանդամ ընտանիքի հոգսերը հոգալու համար մասնավոր աշխատանք էր կատարում հարեւան ադրբեջանական շրջանում։ Պատճառաբանում էին, թե դա բացասաբար է անդրադառնում աշխօրերի կատարմանը։ Ինչեւէ։ Շահենը տեղափոխվեց Քաջարան եւ աշխատանքի ընդունվեց պղնձամոլիբդենային կոմբինատում։

Պատերազմից հետո երկրի քայքայված տնտեսությունը վերականգնելու համար աշխատուժի սուր պակաս կար, նախ մասնագիտական հմտություններ ստացավ պրոֆտեխնիկական ուսումնարանում, հետո բեռնատարներով, մոտ 200 հոգու, որոնց մեջ էր Շահենը, տարան լեռնագործների ավան` Հանքավան։ Հիշում է աշխատանքային գործունեության առաջին օրը` 1948 թ. մայիսի 15։ Այն ժամանակ կոմբինատ չկար, Քաջարանն էլ Փիրդովդան էր կոչվում եւ մի քանի տեղամաս` շինարարական տեղամաս։ Ինքն էլ 30 հոգու բրիգադավար էր` որմնադիրների, ծեփագործների եւ այլն։ 1950-ին կոմբինատը սկսեց գործել, ինքն էլ անդամագրվեց լեռնագործների կոլեկտիվին։

Շահենի եւ նրա նման նվիրյալների շնորհիվ կոմբինատը կոմբինատ դարձավ եւ սկսեց երկրին պղնձի եւ մոլիբդենի խտանյութ մատակարարել։ Ճանաչումը նվիրված աշխատանքի շնորհիվ շուտ եկավ։ Լավագույն աշխատանքի համար, ավելի ստույգ ամենօրյա առաջադրանքները գերակատարելու համար արժանացել է «Պատվավոր լեռնագործ» կոչման, 1975-ին` պարգեւատրվել «Աշխատանքային կարմիր դրոշի» շքանշանով, բազմիցս խրախուսվել պատվոգրերով ու մեդալներով։ Նրա եւ աշխատանքային ընկերների գործունեությանն անդրադարձել է համամիութենական մամուլը։

Ի դեպ, բաց հանքում էր աշխատում եղբայրը` Հրանտիկը` նույնպես էքսկավատորավար։ Շրջանային թերթը (4-ը օգոստոսի, 1979 թ.) տպագրել է եղբայրների լուսանկարը` որպես արտադրության առաջավորներ։ Ի դեպ, երկուսն էլ լուսանկարային տեքստում ներկայացված են որպես կոմբինատի բաց հանքի լավագույն աշխատողներ։ Եվ այսպես մինչեւ վաստակած հանգստի անցնելը կենսագրություն է հյուսել լեռնագործների կոլեկտիվում։ Ամուսնացել է համագյուղացի Ծաղիկ Դանիելյանի հետ եւ ունեցել յոթ զավակ, 16 թոռ, այժմ էլ` ինը ծոռ։

Հունիսին է ծնվել Շահեն Հայրապետյանը։ Թեպետ ամսաթիվը ստույգ չէ, բայց հարազատները մի օր են ընտրում եւ սիրելի հոր, պապիկի, գերդաստանի ավագի ծննդյան տարեդարձը հավուր պատշաճի նշում։ Թեեւ կյանքի տասներորդ տասնամյակն է թեւակոխել, բայց սթափ գիտակցություն եւ հիշողություն ունի։ Եվ այժմ էլ, թեպետ առաջացած տարիքին` հետաքրքրվում է հանապազօրյա կյանքով եւ մերօրյա իրադարձություններով։ Նաեւ թոռներին ու ծոռներին հետաքրքրական պատմություններ է անում անցած-գնացած օրերի մասին։

Ծնունդդ շնորհավոր, Շահեն պապ, պատվավոր մարդ ու լեռնագործ։

 

 Վահրամ Օրբելյան

Հարցազրույց Կարեն Լազարյանի հետ

05.12.2025 16:43

Արցախի ՄԻՊ-ն ակնկալում է, որ տեղահանվածների համար նախատեսված սոցիալական ծրագրերը դեկտեմբերին չեն ընդհատվի

05.12.2025 16:30

Փաշինյանը ներկայացուցիչ է գործուղել Լոնդոն՝ «TRIPP» նախագծի պայմանագրի մշակման համար

05.12.2025 16:00

Հայ պատմաբանը դարձել է «Մեծ hաղթանակի արձագանքը ԱՊՀ տարածքում» մրցանակի դափնեկիր

05.12.2025 15:57

42-ամյա կնոջը սպшնողին գտել են․ սպшնելուց հետո կնոջ զարդերը գողացել են և դրանք գրավադրել․ մանրամասներ

05.12.2025 15:54

Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ

05.12.2025 15:53

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը պահանջում է անհապաղ դադարեցնել Տ․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանի և ազատազրկված մնացյալ եկեղեցականների ապօրինի հետապնդումները. հայտարարություն

05.12.2025 15:51

Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը հայտարարել է հոգաբարձուների խորհրդի կազմի համալրման մասին

05.12.2025 15:35

ՌԴ–ն և Հնդկաստանը ԵԱՏՄ-ի հետ աշխատանքներ են տանում Նյու Դելիի ԱԱԳ–ի ստեղծման ուղղությամբ

05.12.2025 15:20

«Ալիևը չի թաքցնում Հայաստան պետությունը ոչնչացնելու ծրագիրը»․ Ոսկան Սարգսյան

05.12.2025 14:39

ԿՐԿԻՆ ՍՊԱՌՆՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ՝ «ՊԱՐՏԱՎՈՐ ԵՔ ԱՊԱՀՈՎԵԼ ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐԻ ՎԵՐԱԴԱՐՁԸ»

05.12.2025 12:38

Բաքվում շարունակվել են հայ գերիների պաշտպանների ելույթները

05.12.2025 12:16