Մենք Ար֊ցա֊խի հո֊ղում ենք: Ձմեռ է, ձյու֊նը ծած֊կել է սար ու ձոր: Եվ ձմե֊ռա֊յին Ար֊ցա֊խը մեզ դի֊մա֊վո֊րում է ա֊րեւի ջեր֊մու֊թյամբ, հա֊րա֊զա֊տին հան֊դի֊պած մար֊դու ջեր֊մու֊թյամբ: Մենք մեզ զգում ենք ա֊վե֊լի հզո֊րա֊ցած ու սրբա֊ցած: Ախր այս֊տեղ ռում֊բեր են պայ֊թել: Այս֊տեղ կռիվ էր: Այս֊տեղ հա֊յի ըմ֊բոստ ո֊գին էր արթ֊նա֊ցել ու ձեռ֊նոց նե֊տել ա֊նար֊դա֊րու֊թյա֊նը: Ժա֊մա֊նա֊կի նոր հաշ֊վարկն այս սուրբ հո֊ղից է սկսվել: Այս֊տեղ մե֊րոնք նո֊րոգ մի խան֊դով ի֊մի են ե֊կել, հաս֊կա֊ցել մեկ֊մե֊կու, ըմբռնել ի֊րար ու միա֊կամ ծառս ե֊լել: Ու պատ֊մա֊կան ճշմար֊տու֊թյու֊նը սուր ու վա֊հան դարձ֊րած նրանք նետ֊վել են թա֊րա֊խա֊պա֊լա֊րը կտրե֊լու: Ես մտո֊վի տես֊նում եմ այն ե֊րի֊տա֊սար֊դին, ով քա֊ղա֊քա֊կան հստակ կողմ֊նո֊րո֊շիչ֊նե֊րով զին֊ված` մտավ պայ֊քա֊րի մեջ, որ ժա֊մա֊նա֊կի տե֊րը ղա֊րա֊բաղ֊ցին լի֊նի ու նրա ձայ֊նը լսե֊լի լի֊նի աշ֊խար֊հի բո֊լոր ծա֊գե֊րում, որ Ղա֊րա֊բա֊ղի լու֊սա֊բաց֊նե֊րը հա֊յե֊րեն բաց֊վեն: Ես տես֊նում եմ այդ ե֊րի֊տա֊սար֊դին եւ հի֊շում նրա ու֊սուց֊չի` վաս֊տա֊կա֊վոր, գե֊րա֊զան֊ցիկ ու֊սու֊ցիչ Գուր֊գեն Հայ֊րա֊պե֊տյա֊նի պատ֊մած֊նե֊րը. դպրո֊ցում լավ է սո֊վո֊րել, դպրո֊ցի ա֊շա֊կերտ֊նե֊րի մեջ միշտ տար֊բեր֊վել է իր կեց֊ված֊քով. միշտ հար֊դու֊կած վզկա֊պով, հա֊գուս֊տով, մա֊քուր, կո֊կիկ: Նրա ակ֊տի֊վու֊թյու֊նը սահ֊ման չու֊ներ, է֊ներ֊գիա֊յի անս֊պառ աղ֊բյուր էր Սերժ Սարգսյա֊նը: Հան֊րօ֊գուտ աշ֊խա֊տանք պետք է կա֊տա֊րեին, ինքն էր կազ֊մա֊կեր֊պում, հան֊րօ֊գուտ աշ֊խա֊տան֊քի ուղղ֊վա֊ծու֊թյունն ինքն էր ո֊րո֊շում, ու֊սու֊ցիչ֊նե֊րին մնում էր դի֊տել նրա աշ֊խա֊տան֊քը:
– Գի֊տեք ինչ, – շա֊րու֊նա֊կում է զրույ֊ցը վաս֊տա֊կա֊վոր ու֊սու֊ցի֊չը, - Սերժ Սարգսյա֊նը դպրո֊ցի աչքն էր: Ե֊թե նրա ծնո֊ղին դպրոց էինք կան֊չում, ա֊պա միայն շնոր֊հա֊կա֊լու֊թյուն հայտ֊նե֊լու հա֊մար: Բնա֊վո֊րու֊թյան հե֊տաքր֊քիր մի գիծ էլ ու֊ներ. երբ դպրո֊ցից գնում էինք ար֊տա֊դրա֊կան պրակ֊տի֊կա֊յի, նա աչ֊քի էր ընկ֊նում հե֊տաքր֊քիր իր մո֊տեց֊մամբ. օգ֊նում էր աղ֊ջիկ֊նե֊րին, շատ ու կո֊պիտ աշ֊խա֊տան֊քը տղա֊նե֊րով էին կա֊տա֊րում, իսկ մանր-մուն֊րը` աղ֊ջիկ֊նե֊րը, եւ դա այն֊քան անն֊կատ, որ ոչ ոք չէր նկա֊տում:
Երբ Սեր֊ժը զին֊վո֊րագր֊վեց հա֊յոց մեծ ե֊րա֊զանքն ի֊րա֊կա֊նաց֊նե֊լու վեհ ու սրբա֊զան գոր֊ծին, ու ես նրան տե֊սա ամ֊բիոն֊նե֊րից միա֊ցում գո֊չե֊լիս, կռվող֊նե֊րի շար֊քում, չզար֊մա֊ցա, գի֊տեի, երբ գա վճռա֊կան պա֊հը, նա լի֊նե֊լու է մաս֊սա֊նե֊րի հետ, նա լի֊դեր է լի֊նե֊լու, ո֊րով֊հե֊տեւ դպրո֊ցում ար֊դեն ե֊րեւում էին նրա` լի֊դե֊րին հա֊տուկ, աստ֊վա֊ծա֊տուր շնորհ֊քը, կազ֊մա֊կերպ֊չա֊կան ջի֊ղը մաս֊սա֊նե֊րի հետ աշ֊խա֊տե֊լու ժա֊մա֊նակ: Ֆի֊զի֊կա ա֊ռար֊կա֊յից ար֊տա֊ժա֊մյա պա֊րապ֊մունք պետք է լի֊ներ: Սեր֊ժը ե֊կավ թե` ըն֊կեր Հայ֊րա֊պե֊տյան, մի խնդրանք ու֊նեմ, մեր դա֊սա֊րա֊նի ա֊շա֊կերտ֊նե֊րից շա֊տե֊րը ռու֊սաց լեզ֊վից կա֊ղում են, իսկ շու֊տով ստու֊գո֊ղա֊կան աշ֊խա֊տանք պետք է կա֊տա֊րենք, նրան֊ցից շա֊տե֊րը «2» կստա֊նան, թույլ տվեք ֆի֊զի֊կա֊յի փո֊խա֊րեն ար֊տա֊ժա֊մյա֊յի ըն֊թաց֊քում ռու֊սե֊րեն պա֊րա֊պենք: Նա հա֊մո֊զե֊լու մեծ վար֊պետ էր, ես տե֊ղի տվե֊ցի, ըն֊դա֊ռա֊ջե֊ցի նրա խնդրան֊քին: Պա֊րա֊պե֊ցին եւ ռու֊սաց լեզ֊վից ստա֊ցան բարձր գնա֊հա֊տա֊կան֊ներ. ու֊սու֊ցի֊չը ոչ միայն գոհ մնաց ա֊շա֊կերտ֊նե֊րից, այ֊լեւ ցնցված էր` էդ ո՞նց ե֊ղավ:
Երբ Սեր֊ժին տե֊սա ինք֊նա֊պաշտ֊պա֊նա֊կան կռիվ֊նե֊րում, իս֊կույն հի֊շե֊ցի նրա դպրո֊ցա֊կան տա֊րի֊նե֊րը. ըն֊կեր֊նե֊րի հետ եր֊բեք կռիվ չէր ա֊նում, այլ խա֊ղա֊ղեց֊նում էր բո֊լո֊րին, նա իս֊կա֊կան խա֊ղա֊ղու֊թյան ա֊ղավ֊նի էր, եր֊բեք չէր թող֊նի, որ տղա֊ներն աք֊լոր֊նե֊րի պես ի֊րար կպնեն: Իմ ա֊շա֊կերտ֊նե֊րից յու֊րա֊քան֊չյուրն ինձ հա֊մար իմ ե֊րե֊խան է: Ու այդ ե֊րե֊խա֊նե֊րի մեջ ա֊ռանձ֊նա֊նում է Սեր֊ժը: Դա ոչ թե նրա հա֊մար, որ նա երկ֊րի նա֊խա֊գահ է, այլ նրա հա֊մար, որ Սերժ Սարգսյա֊նը մար֊դուն հար֊գել գի֊տի, մար֊դուն գնա֊հա֊տել գի֊տի: Նա մար֊դուն մին֊չեւ վերջ լսե֊լու ու֊նա֊կու֊թյուն ու֊նի: Նա որ մի բան ա֊նում է, իր հա֊մար չի ա֊նում, այլ հա֊յու֊թյան հա֊մար: Այդ֊պես էր նաեւ դպրո֊ցում: Ինքն իր հա֊մար եր֊բեք ոչ մի հար֊ցով ոչ մի ու֊սուց֊չի չէր դի֊մի, այ, երբ խոս֊քը վե֊րա֊բե֊րում էր ի֊րենց դա֊սա֊րա֊նին, դպրո֊ցի ո֊րեւէ ա֊շա֊կեր֊տի, նա գնում էր մին֊չեւ վերջ, մին֊չեւ լուծ֊վեր խնդի֊րը:
Քիչ լռե֊լուց հե֊տո շա֊րու֊նա֊կում է.
– Հպար֊տու֊թյու֊նից ուռ֊չում է սիրտս, երբ նրան տես֊նում եմ աշ֊խար֊հի հսկա֊նե֊րի հետ: Մեր խո֊խան ա, տե֊սեք ինչ֊պես է Ար֊ցա֊խի հարցն աշ֊խար֊հով մեկ բարձ֊րաց֊նում, խոս֊քով սուր ճո֊ճում Ա֊լիեւի դեմ եւ ճշմար֊տու֊թյու֊նը ջրի ե֊րես հա֊նում:
Մի բան էլ հի֊շե֊ցի: Ինք֊նա֊պաշտ֊պա֊նա֊կան ջո֊կատ֊նե֊րին զենք էր հար֊կա֊վոր: Սերժ Սարգսյա֊նը ծա֊նոթ լի֊նե֊լով մեր դպրո֊ցի ար֊հես֊տա֊նո֊ցի տեխ֊նի֊կա֊կան հնա֊րա֊վո֊րու֊թյուն֊նե֊րին, մո֊տե֊ցավ ինձ, թե` ըն֊կեր Հայ֊րա֊պե֊տյան, ար֊հես֊տա֊նո֊ցը պետք է դարձ֊նենք զենք ար֊տա֊դրող ար֊տա֊դրա֊մաս, ինչ կար֊ծի֊քի ես: Նա այս֊րո֊պեա֊կան ո֊րո֊շում կա֊յաց֊նող֊նե֊րից չէ; Գի֊տեի, որ մինչ ա֊ռա֊ջարկ ա֊նե֊լը հա֊զար ան֊գամ ծանր ու թե֊թեւ է ա֊րել: Հա֊մա֊ձայ֊նե֊ցի: Եվ զենք էինք ար֊տա֊դրում, եւ նո֊րո֊գում: Հե֊տո դպրոցն ըն֊դու֊նեց փախս֊տա֊կան֊նե֊րին` Սեր֊ժի խնդրան֊քով: Սա֊կայն ժա֊մա֊նակն էր ար֊դեն, որ դպրո֊ցը կա֊տա֊րեր ի վե֊րուստ ի֊րեն տրված ա֊ռա֊քե֊լու֊թյու֊նը: Այս ան֊գամ ես նրան խնդրանք ներ֊կա֊յաց֊րի: Սերժ Սարգսյանն ա֊րա֊գո֊րեն լու֊ծեց փախս֊տա֊կան֊նե֊րի հար֊ցը, եւ դպրո֊ցը մտավ մշտա֊կա֊նոն իր հու֊նի մեջ:
– Ե֊թե Հա֊յաս֊տա֊նի նա֊խա֊գահ Սերժ Սարգսյա֊նը դի֊մի ձեզ` ա֊սե֊լով, ըն֊կեր Հայ֊րա֊պե֊տյան, անձ֊նա֊կան մի հարց ա֊սա, լու֊ծեմ, ինչ կխնդրեիր նրա֊նից, – հարց֊նում եմ ու֊սուց֊չին:
– Իմ անձ֊նա֊կան խնդի֊րը լուծ֊ված է, – եւ բազ֊ման֊շա֊նակ ժպտում է:
– Ինչ խնդիր էր, ե֊թե գաղտ֊նիք չէ:
– Ար֊ցա֊խը հի֊մա ա֊զատ է, ան֊կախ, հա֊յե֊րեն են կար֊կա֊չում մեր աղ֊բյուր֊նե֊րը, գե֊տե֊րը: Դա է իմ անձ֊նա֊կան խնդի֊րը, նաեւ աշ֊խար֊հի բո֊լոր հա֊յե֊րի խնդի֊րը, որ լու֊ծում ստա֊ցավ Սերժ Սարգսյա֊նի նման տղա֊նե֊րի շնոր֊հիվ: Թող ե֊րիցս օրհնվեն նրանք, եւ հա֊յոց ար֊գան֊դը թող միշտ նման հայ֊րե֊նա֊սեր֊ներ ծնի:
Դրա հա֊մար էլ Ար֊ցախ աշ֊խար֊հից ա֊սում եմ` մաս֊նակ֊ցեք 2013թ. փետր֊վա֊րի 18-ի ընտ֊րու֊թյա֊նը եւ ձեր ձայ֊նը տվեք Սերժ Սարգսյա֊նին: Նա է ժա֊մա֊նա֊կի ընտրյա֊լը, ժա֊մա֊նա֊կը նրան է ընտ֊րել: Իսկ ժա֊մա֊նա֊կը պետք է ճիշտ գնա֊հա֊տել, ժա֊մա֊նա֊կի ձեռ֊քը բաց չթող֊նել:
Եր֊կար-եր֊կար խո֊սում ենք Սերժ Սարգսյա֊նի ըն֊կեր֊նե֊րի, ու֊սու֊ցիչ֊նե֊րի հետ:
Եվ բո֊լո֊րը միա֊բե֊րան ա֊սում են` չի֊մա֊նաք, թե նա֊խա֊գահ է եւ նա֊խա֊գահ պետք է ընտրվի, դրա հա֊մար ենք Սերժ Սարգսյա֊նի մա֊սին դրվա֊տան֊քով խո֊սում, ոչ: Բո֊լոր ժա֊մա֊նակ֊նե֊րում նրա մա֊սին միշտ այդ֊պես գո֊վա֊սան֊քով են ար֊տա֊հայտ֊վել: Ար֊ցախ֊ցին, այն էլ ի֊մա֊ցեք, կռվում ա֊ռյուծ է, իսկ խոս֊քում ժլատ է, ա֊սած խոսքն էլ աք֊սիո֊մա֊յի ար֊ժեք ու֊նի:
…Ար֊դեն ե֊րե֊կո է, Ստե֊փա֊նա֊կերտն ընկղմվել է լույ֊սե֊րի խա֊ղաղ բազ֊մե֊րանգ ծո֊վում եւ, կար֊ծեք, տո֊նա֊ծա֊ռերն աշ֊խար֊հին ա֊սում են` ար֊ցախ֊ցին կա ու կլի֊նի, այս հո֊ղը հե֊րոս֊նե֊րի ա֊րյամբ է ձեռք բեր֊վել, ու այս սե֊րունդն ա֊րյամբ ձեռք բե֊րա֊ծը եր֊բեք չի զի֊ջի…
ԱԼՎԱՐԴ ՄԵՍՐՈՊՅԱՆ