Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենայինի առաջին երեք տնօրենը

12.01.2023 10:42
5127

Գրիգորի Նիկոլայևիչ Բեզրոդնի

Ծնվել է 1914 թ., Ուկրաինական ԽՍՀ Դոմբասի մարզի Սույեժնայայի շրջանի Ռեբովկա գյուղում: Ազգությամբ ռուս է: Ավարտել է Դնեպրոպետրովսկի լեռնային ինստիտուտը՝ ստանալով լեռնային ինժեների որակավորում: Մասնագիտությամբ սկսել է աշխատել 1939 թվականից: Հայաստան է եկել 1946 թվականին: Սկզբում աշխատել է Քաջարանի փորձնական հարստացուցիչ ֆաբրիկայում, որպես ֆլոտատոր, իսկ 1947 թվականին գլխավորել է այն: Նա լարված հետևում էր Ֆաբրիկայի աշխատանքներին, արտադրամասերի և հանքերի բնականոն աշխատանքներին: 1948 թվականի նոյեմբերից կոմբինատի վարչության գլխավոր ինժեներն էր, իսկ 1949 թվականի մայիսի 1-ից՝ Քաջարանի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի տնօրենը: Նրա տնօրինության ժամանակաշրջանը հանքարտադրության, հարստացուցիչ ֆաբրիկայի գործարկումն արագացնելու, ճանապարհաշինության և բնակարանաշինության լայն թափով ծավալելու տարիներ էին: Նրա օրոք շահագործման հանձնվեց հարյուրավոր քառակուսի մետր բնակմակերես, բանավաններն ապահովվեցին խմելու ջրով, վերանորոգվեցին և շահագործման հանձնվեցին առաջին անհրաժեշտության կուլտուր-կենցաղային օբյեկտները: Կյանքով լեցուն, գործին նվիրված աշխատողի կյանքի թելը կտրվեց ողբերգորեն՝ ավտովթարից:

Գրիգորի Բեզրոդնին տնօրեն աշխատեց մեկ տարի, բայց հասցրեց ժամանակակիցների շրջանում բարի անուն թողնել:

Ալեքսանդր Վասիլևիչ Շեգոլև

Ծնվել է 1912 թվականին ջուլհակի ընտանիքում: Հայրը զոհվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմում: Մանուկ հասակից մնացել է մոր խնամքին: Սովորել և ավարտել է Նարո-Ֆոմինսկի ֆաբրիկայի ֆաբրիկագործարանային ուսումնարանը: 1935 թվականին ավարտել է Մոսկվայի լեռնային ինստիտուտի գունավոր մետաղների և ոսկու լեռնային բաժինը: Հանքի ծննդավայրի հայտնաբերման մասնագետ էր:

Աշխատանքային գործունեությունն սկսել է նույն թվականից՝ սկզբում աշխատելով Նիկիրովսկի հանքի տեղամասի պետ, իսկ 1937-1941թթ. աշխատել է Բուրիաթ-մոնղոլական հանրապետությունում, Ջիդինսկի վոլֆրամ-մոլիբդենի կոմբինատում, ուր եղել է հանքի տեղամասի պետ, հանքի տեխնիկական ղեկավար, լեռնային արտադրամասի պետ, հանքի գլխավոր ինժեներ, կոմբինատի արտադրատեխնիկական բաժնի պետ:

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին 93-րդ և 134-րդ հրետանային դիվիզիաների մատակարարման բաժնի պետն էր: Պատերազմի ավարտից հետո, կրկին Ջիդինսկի կոմբինատում էր, ուր աշխատել է որպես գլխավոր ինժեներ: 1948-1949 թթ. Ուզբեկական ԽՍՀ Լյանգարի հանքվարչության գլխավոր ինժեներն էր:

1950 թվականի կեսերից մինչև 1951 թվականի վերջերը Քաջարանի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի տնօրենն էր: Իր բոլոր ուժերն ու կարողությունները նպատակամղեց կոմբինատի առաջին հերթի շահագործումն իրականացնելուն:

Նա կատարեց իր խոստումը հանրապետական և միութենական կառավարությունների առջև՝ ֆաբրիկան շահագործման հանձնելու հարցում:

Հետագայում Ա. Շեգոլևն աշխատեց կոմբինատի գլխավոր ինժեներ:

Տիմոֆեյ Մաքսիմովիչ Զոնենկո

Ծնվել է 1910 թվականին Կրասնոդարի երկրամասի Պրիմորսկ-Ախտարսկի ստանիցայում, սևագործ բանվորի ընտանիքում: 1920-1923 թթ. հոր հետ միասին, որպես վարձու բանվոր, աշխատել է տարբեր խուտորներում:

Պրիմորսկ-Ախտարսկի երկրորդ աստիճանի դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Մոսկվայի լեռնային ինստիտուտը: Ակտիվ խառնվածքի տեր անձնավորություն էր և դեռ ուսանողական նստարանից ներգրավվել է հասարակական աշխատանքների մեջ՝ բանգյուղտեսչության արտահաստիքային հրահանգիչ էր:

Ինստիտուտն ավարտելուց հետո գործուղվել է Օրենբուրգի մարզի Բլյավինսկի պղնձահանքեր, ուր 1935-1939 թթ. աշխատել է հերթափոխի պետ, հերթափոխի ինժեներ, հորիզոնագծի պետ, հանքի պետ, հանքի տնօրեն և գլխավոր ինժեներ:

1939 թվականին անձնական խնդրանքով տեղափոխվել է Զանգեզուրի պղնձի կոմբինատ, սակայն չորս ամիս անց ԽՍՀՄ գունավոր մետալուրգիայի ժողկոմի հրամանով ուղարկվել է Ղազախական ԽՍՀ Ջեզկազգանի հանքվարչություն՝ գլխավոր ինժեներ, ապա՝ տնօրեն:

1943 թվականին նա դարձյալ Հայաստանում էր՝ Զանգեզուրի պղնձի կոմբինատի գլխավոր ինժեներ, որը հետագայում Հայպղինձ տրեստի ձևավորման հետևանքով վերակազմավորվեց՝ դարձավ Զանգեզուրի հանքվարչություն:

1948 թվականին անվանի լեռնագործը նշանակվեց Խաբարովսկի երկրամասի Ամուրի մարզի Ումալտինսկի հանքվարչության տնօրեն, ուր աշխատել է մինչև 1951 թվականի մայիսը:

Լեռնային արդյունաբերության մեջ հարուստ փորձ և ունակություններ դրսևորած Տ. Զոնենկոյին ԽՍՀՄ գունավոր մետալուրգիայի մինիստրի հրամանով կրկին գործուղեցին Հայաստան, այս անգամ ստանձնելու Քաջարանի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի տնօրենի պարտականությունները: 1951 թվականի նոյեմբերից մինչև 1954 թվականի մայիս նա ղեկավարեց կոմբինատի աշխատանքները, առաջնահերթ խնդիր ունենալով հանքերն ու կոմբինատն ապահովել որակյալ բանվորական և ինժեներա-տեխնիկական մշտական կադրերով: Արտադրական նորմաները կատարելու համար ձեռնամուխ եղավ հանքերում և շինարարական տեղամասերում աշխատանքները մեքենայացնելուն, հանքային արդյունահանման ծավալները և արտադրողականությունը ավելացնելուն:

Կոմբինատի առաջին հերթի գործարկումը 1951 թվականի վերջերին օրակարգի հարց էր, որին հսկում և հետևում էին միութենա­կան և հանրապետական տարբեր կազմակերպություններ ու հաստատություններ: Այդ օրը չուշացավ: 1952 թվականի հունվարին կոմբինատը շահագործման հանձնվեց: Թերևս ամենապատասխանատու անձը Տ. Զոնենկոն էր, ով տոգորված էր անխառն վեհ զգացումով. չէ՞ որ այդ խոշոր կառույցը շահագործման էր հանձնվում իր օրոք, ժամանակին, առանց ձգձգումների, որը դառնալու էր երկրին պղնձի ու մոլիբդենի խտանյութի մատակարարման կարևոր հանգույց:

Տարիների փորձը և հարուստ գիտելիքները նա ի սպաս դրեց լեռնային արդյունաբերության մեջ՝ արժանանալով «Առաջին կարգի լեռնային տնօրենի» կոչման: Հայաստանում աշխատելու տարիներին նա ընտրվեց Ղափանի քաղխորհրդի պատգամավոր:

Խորհրդային կառավարությունը բարձր գնահատելով հանքարդյունաբերության մեջ Տիմոֆեյ Մաքսիմովիչ Զոնենկոյի խոշոր ծառայությունները, նրան պարգևատրեց «Աշխատանքի արիության համար» մեդալով և Գերազանցիկի կրծքանշանով:

Հիմքը՝ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» գիրքը (Երևան-2004)

 

Լավրովը ժամանել է Նյու Յորք

16.07.2024 12:08

Հայաստանը վերջին 6 տարիներին, հնարավոր բոլոր ուղղություններում զիջել է դիրքերը, ստացել պատերազմ. Տիգրան Աբրահամյան

16.07.2024 11:46

Փառատոն. օր տասներորդ

16.07.2024 11:41

Երևանի և մարզերի մի շարք հասցեներում լույս չի լինի

16.07.2024 11:20

Սիսիան-Երևան ավտոճանապարհին ավտոմեքենան դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի հատվածից և հայտնվել ձորում

16.07.2024 11:15

ԲԴԽ-ն դադարեցրեց Ռոբերտ Քոչարյանի գործը քննած դատավոր Աննա Դանիբեկյանի լիազորությունները

16.07.2024 10:41

Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ. 25 տարվա ընթացքում Իրանն անգամներ Հայաստանին զգուշացրել էր, որ Ադրբեջանի տարածքների գրավման սխալ ճանապարհը չշարունակեն

16.07.2024 10:35

Երևանի ու Բաքվի միջև համաձայնությունը հնարավոր է, բայց կողմերը պետք է ծանր փոխզիջումների գնան. ԱՄՆ պետքարտուղարություն

15.07.2024 23:50

Մեր աղոթքներն Արցախի համար են, հայացքները` դեպի Արցախ․ Դադիվանքի վանահայր. Տեսանյութ

15.07.2024 21:42

«Հյուսիս-Հարավը» ռազմաքաղաքական կարևորություն ունի ՀՀ-ի համար․ ԱԶԲ ներկայացուցիչները Սյունիքում են

15.07.2024 21:40

Տավուշում զինվորական բեռնատարի և ուղևորատար միկրոավտոբուսի վթարի հետևանքով որևէ զինծառայող չի հոսպիտալացվել. ՊՆ

15.07.2024 20:03

ԵԽ-ն մինչև 2025 թվականի հուլիս երկարաձգել է Իրանի դեմ պատժամիջոցները

15.07.2024 16:40