ԱՄՆ-ն հաստատում է, որ Հայաստանը դիմել է «միջուկային համաձայնագրին» միանալու համար

22.08.2024 11:28
279

Միացյալ Նահանգներն ուսումնասիրում է Հայաստանի դիմումը՝ միանալու «123-րդ համաձայնագրին», որի հաստատման պարագայում Հայաստանը կարող է ստանալ ամերիկյան քաղաքացիական միջուկային տեխնոլոգիաներ․ այս մասին ՍիվիլՆեթին տված գրավոր մեկնաբանությունում ասել է Պետդեպարտամենտի խոսնակը։

ԱՄՆ դաշնային օրենքի համաձայն՝ ԱՄՆ կառավարությունը պետք է ստորագրի Միացյալ Նահանգների ատոմային էներգիայի գործակալության ակտի 123-րդ բաժինը, որը սահմանում է այլ երկրների քաղաքացիական միջուկային տեխնոլոգիաներ փոխանցելու անհրաժեշտ պայմանները։ ԱՄՆ-ն նման գործարքներ ունի 48 երկրների և տարածքների հետ՝ ըստ Պետդեպարտամենտի 2022-ին թարմացված տվյալների:

Եթե Հայաստանը միանա «123-րդ համաձայնագրին», դա կարող է ճանապարհ հարթել Հայաստանում ամերիկյան տեխնոլոգիաներով նոր ատոմակայան նախագծելու և կառուցելու համար, որը կփոխարինի Մեծամորի՝ դեռ խորհրդային ժամանակաշրջանում կառուցված ատոմակայանին:

«ԱՄՆ կառավարությունը չի կիսում բանակցային գործընթացի մանրամասները, բայց մենք կարող ենք ասել, որ Պետդեպարտամենտը պատշաճ ուշադրություն է դարձնում «123-րդ համաձայնագրին» միանալու Հայաստանի խնդրանքին»,- երեքշաբթի ՍիվիլՆեթին տված գրավոր մեկնաբանությունում ասել է Պետդեպարտամենտի խոսնակը։

«Թեև մենք չենք կարող տրամադրել այլ երկրների հետ ԱՄՆ կառավարության բանակցությունների ներքին գործընթացի մանրամասները՝ Միացյալ Նահանգները ողջունում է Հայաստանի հետ քաղաքացիական միջուկային համագործակցությունը խորացնելու հնարավորությունները»,- նշվում է պատասխանում։

Պետդեպարտամենտը «այլ երկրների հետ ԱՄՆ կառավարության բանակցությունների ներքին գործընթացի» կամ այս գործարքի հաստատման ժամանակացույցի վերաբերյալ մանրամասներ չի հայտնել։

Բանակցությունները սովորաբար ձգվում են տարիներ: Անցյալ տարի պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն ասել էր, որ Ֆիլիպինների հետ մեկ տարի տևած միջուկային բանակցությունները ամենաարագն էին Միացյալ Նահանգների պատմության մեջ նման համաձայնագրի շուրջ համաձայնության գալու առումով:

Խորապատկերը

Սա առաջին դեպքն է, երբ Միացյալ Նահանգները կամ Հայաստանը հրապարակայնորեն հաստատում են, որ Երևանը դիմել է ԱՄՆ քաղաքացիական միջուկային էներգիայի համաձայնագրին միանալու համար:

Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանն ամռան սկզբին ասել էր, որ միջուկային հարցերով «գնդակը Միացյալ Նահանգների դաշտում է»՝ այլ մանրամասներ չհայտնելով։

Ավելի ուշ, էներգետիկայի փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանը ՍիվիլՆեթի հետ հարցազրույցում ասել էր, որ Հայաստանը դիմել է Միացյալ Նահանգներին խորացնելու միջուկային գործընկերությունը՝ չհստակեցնելով, թե ինչի է ձգտում Երևանը։

Երևանը և Վաշինգտոնը 2022-ին արդեն իսկ ստորագրել են քաղաքացիական միջուկային համագործակցության վերաբերյալ փոխըմբռնման հուշագիր: Ըստ Պետդեպարտամենտի կայքի տեղեկանքի՝ դա սահմանում է «համագործակցության շրջանակը», սակայն կանաչ լույս չի վառում միջուկային տեխնոլոգիաների արտահանման համար, ինչպես «123-րդ համաձայնագիրը»:

ԱԷԿ-ի նշանակությունը Հայաստանի համար

Հայաստանը մեծապես կախված է միջուկային էներգիայից։ Ներկայում Մեծամորի ատոմակայանը բավարարում է երկրի էներգիայի ընդհանուր կարիքների մոտ մեկ երրորդը։

Վաղ 1980-ականներին գործարկված կայանի շահագործման ժամկետն ավարտվում էր 2017-ին, սակայն վերազինումից հետո շահագործման ժամկետը երկարացվել է 19 տարով։ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը անցյալ տարի հայտարարել է, որ Հայկական ատմոկայանը համապատասխանում է անվտանգության միջազգային չափանիշներին:

Մեծամորի ատոմակայանի գործունեությունը ամբողջովին կախված է «Ռոսատոմից»՝ Ռուսաստանի պետական ​​միջուկային էներգետիկ կորպորացիայից՝ թե՛ վառելիքի մատակարարման, թե՛ տեխնոլոգիական վերազինումների առումով: Դեռ նախորդ տարի Հայաստանի կառավարությունը 65 մլն դոլարի արդիականացման և վերանորոգման պայմանագիր է կնքել «Ռոսատոմ»-ի հետ՝ ատոմակայանը մինչև 2036-ը շահագործելու համար: Դրանից հետո այն պետք է շահագործումից հանվի և փոխարինվի:

Կառավարությունն օգոստոսի սկզբին ստեղծեց պետական ​​ընկերություն Մեծամորի ատոմակայանին փոխարինող նոր միջուկային էներգաբլոկի կառուցման համար։ Ակնկալվում է, որ առաջիկա երկու տարվա ընթացքում ընկերությունը կներկայացնի իր ծրագիրը, թե որ երկրի տեխնոլոգիայով ու ինչ հզորությամբ կկառուցվի նոր ատոմակայանը։

Հայաստանի պաշտոնյաների կողմից ավելի վաղ եղել էին հայտարարություններ, որ Հայաստանը մտադիր է դիտարկել ատոմակայանի փոխարինման տարբերակներ Չինաստանից, Ռուսաստանից, Հարավային Կորեայից և Միացյալ Նահանգներից:

civilnet.am

Դեկտեմբերի 1-ից կգործի Վաղատուրի նախակրթարանը

02.11.2024 12:57

Ծանրորդ Միլենա Խաչատրյանը դարձավ Եվրոպայի մինչև 23 տարեկանների փոխչեմպիոն

01.11.2024 22:26

Այն, ինչ անում է Ադրբեջանը Ստեփանակերտում, մշակութային զտում է. Ստեփանակերտի քաղաքապետը ահազանգում է

01.11.2024 22:23

Մեզ արժանապատիվ խաղաղություն է պետք

01.11.2024 22:06

1967 թվականի այս օրը Արցախում տեղադրվեց «Մե՛նք ենք մեր լեռները» հուշարձանը

01.11.2024 21:39

Մեզ սպասվում է համեմատաբար սառը և բավարար տեղումներով նոյեմբեր. Սուրենյան

01.11.2024 19:57

Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 1-ին

01.11.2024 19:50

Գերմանիայում Իրանի հյուպատոսությունների փակումը պատժամիջոց է իրանցիների նկատմամբ. Արաղչի

01.11.2024 19:41

Մհեր Գրիգորյանն ու Շահին Մուստաֆաևը քննարկել են սահմանազատման և տրանսպորտային հաղորդակցությունների հարցեր

01.11.2024 18:43

Հյուսիսային Կորեան Ռուսաստանին կօգնի մինչև Ուկրաինայում հաղթանակը. արտգործնախարար

01.11.2024 17:42

«ՎՏԲ-Հայաստան Բանկ» ՓԲԸ-ի Կապանի մասնաճյուղում բացվեց «Պրիվիլեգիա» սպասարկման գոտի

01.11.2024 16:41

Լավրովը ռուս-ուկրաինական պատերազմի մեկնարկից ի վեր առաջին անգամ կայցելի ԵՄ

01.11.2024 16:24