Սիսիանի ջոկատի հրամանատար Աշոտ Մինասյանին նախորդ անգամ հանդիպել էինք Սիսիանում՝ Արցախյան վերսկսված պատերազմում զոհված սիսիանցի ազատամարտիկների հուղարկավորության ժամանակ: Ապիլի 13-ին հրամանատարին հանդիպեցինք Մատաղիսում եւ, բնականաբար, մեր զրույցն իր ղեկավարած ջոկատի կողմից իրականացրած սահմանների պաշտպանության, հրամանատարին հուզող խնդիրների մասին էր:
- Սահմանամերձում նախ առօրյա մի հարց կարող ենք տալ, ինչպե՞ս եք:
- Մարտական, լավ եմ:
- Եվ ամբողջ ջոկա՞տն էլ այդ տրամադրությունն ունի:
- Ամբողջ ջոկատն էլ է այդ տրամադրությամբ, նաեւ վրեժով լցված, կորցրած ընկերների կիսատ թողած գործը շարունակելու պատրաստակամությամբ:
- Հիմա որտե՞ղ է ջոկատը, ոնց որ մի մասն է այստեղ:
- Քիչ մասն է այստեղ, ջոկատը հիմնականում գտնվում է 6-րդ պաշտպանականի 3-րդ գումարտակի դիրքերում, կանգնած ենք ժամկետային զինվորների հետ, խիզախ, ընտիր տղաներ են, նման հերոս զինվորներ չկան: Այստեղ քիչ մարդ կա, մոտ տասը հոգի, հիվանդներն են, որոնց դիրքերից իջեցրել ենք բուժման համար, որից հետո էլի դիրքեր են բարձրանալու: Եվ բազայի սպասարկումն է, որոնք սնունդ են հասցնում դիրքապահներին: Գործի բերումով եմ այստեղ, միշտ դիրքերում եմ լինում:
- Եվ երկա՞ր տարածք է վստահված ձեր պաշտպանությանը:
- Տարածքի երկարությունը չէ խնդիրը, այլ վտանգավորությունը: Դա պայմանավորված է ռելիեֆով, որովհետեւ մենք տեղավորված ենք հարթության մեջ, փոքրիկ բլուրներին, աշխատում ենք շրջանաձեւ պաշտպանությամբ, որ թշնամին անցում տալու դեպքում կարողանանք նաեւ նոր պաշտպանություն բռնել, որ դիրքը չզիջենք:
- Իսկ կրակը դադարեցնելուց հետո խախտումներ լինո՞ւմ են:
- Այս գիշեր միայն չի եղել, մնացած գիշերներին եղել են, հրադադարի ռեժիմի խախտումներ գրեթե ամեն գիշեր արձանագրվում են:
- Դուք համարժեք պատասխան տալի՞ս եք:
- Չպատասխանելը սխալ կլինի, որովհետեւ թշնամին կմտածի, թե մենք թույլ ենք:
- Որքանով տեղյակ ենք, դուք 6-րդ պաշտպանական գոտում տեղաբաշխված կամավորականների ընդհանուր հրամանատարն եք, կարելի՞ է նման բնութագրում տալ եւ ոչ միայն Սիսիանի ջոկատի հրամանատար:
- Ես կարող եմ այսպես ասել, բոլոր տղաներն ինձ հետ կապի մեջ են, բայց կոորդինացնել բառը չեմ կարող օգտագործել, որովհետեւ հեռակառավարման կապը չի աշխատում, որովհետեւ ամեն գումարտակ առանձին է աշխատում: Ես կապ ունեմ կենտրոնի հետ, ես երկու կապով եմ աշխատում: Բացի դրանից էլ՝ հեռախոսի կապը չի գործում: Դիրքերի հետ մշտապես կապ կա, դիրք կա, որի հետ չենք կարողանում կապ հաստատել, բայց կողքի դիրքերից կարողանում են ինֆորմացիա հաղորդել, թե ինչ է կատարվում: Արագ ինֆորմացիա են տալիս:
- Սիսիանի ջոկատը շատ ցավալի կորուստներ ունեցավ, այդ ողբերգական պատահարից հետո ինչպիսի՞ հոգեվիճակում են ջոկատի տղաները:
- Տխուր են, հոգեպես ընկճված, բայց «կոտրված» չեն, վճռական են տրամադրված: Եվ չենք հեռանալու դիրքերից, մինչեւ համապատասխան հրաման չլինի: Իննսունից ավելի մարդ կա ջոկատում, տասը հոգի ռեզերվային են սպասարկողները, մյուսները դիրքերում են լինում:
- Իսկ տղաների մեջ հոգնածություն կա՞, ամեն դեպքեւմ այստեղ տեսնում ենք նաեւ տարիքն առած մարդկանց:
- Կա, բնական եմ համարում դա: Տարիքն իր խոսքն ասում է: Երիտասարդ տղաներ ունենք, ովքեր անփորձ են, բայց արդեն կարողանում են դիրքի տեր լինել: Դիրքերի հրամանատարներ նշանակել եմ մեր նախկին զինվորականներին՝ կոչումով փոխգնդապետ, մայոր, ովքեր տարիքը լրանալու հետ կապված զորացրվել են բանակից, բայց այսօր կանգնած են դիրքերում: Ամենատարիքավորը Ֆելիքս Գրիգորյանն է, այստեղ է, երեկոյան ինձ հետ կգնա դիրքեր:
- Այս հարցն էլ չենք կարող չտալ, իսկ կենցաղային հարցեր ծագո՞ւմ են:
- Նախ ասեմ, որ շնորհակալ եմ մեր ժողովրդից, իրենց պատրաստակամության, օգնությունների, կազմակերպվածության համար: Մարզպետով սկսած հասարակ գյուղացիով վերջացրած, բոլորին շնորհակալ եմ: Բայց մեր ժողովուրդը չի պատկերացնում, որ այսօր ռազմաճակատ ամեն ինչ պետք չէ ուղարկել: Մի քանի անգամ բացատրել եմ. Սիսիանում, օրինակ, ստեղծվել է կոորդինացիոն խորհուրդ: Բայց մարդիկ կան, ովքեր կարծում են, թե եթե իրենք իրենց ձեռքով բերեն սնունդը հասցնեն մեզ, մեզ մեծ լավություն են անում: Մեզ պետք չէ դա: Ավելորդ ծախս է. անտեղի սնունդ, այստեղ աղբ է գոյանում, ինչի՞ համար: Ավելի նպատակահարմար է այդ սնունդն իրենց ընտանիքում մնա, մեզ ուղարկեն մի վրան, որ դիրքը պահող զինվորն անձրեւից պաշտպանվի: Այ, դրա կարիքն ունենք: Թե չէ, այդքան մուրաբաներ ինչի՞ն է պետք: Ժողովրդի կամեցողությունն ինձ գոհացնում է: Յուրաքանչյուր գյուղ ցանկանում է իր օգնությունը բերել, ո՞ւմ համար, հանուն ինչի՞: Ժողովո՛ւրդ ջան, ձեր զինվորի համար արեք այն, ինչ որ իրենք են ուզում, այլ ոչ թե այն, ինչ որ դուք եք ուզում: Դրանք տարբեր բաներ են:
- Առհասարակ ձեր դիրքերից տեսանելի՞ են հակառակորդի տեղաշարժերը:
- Մեր դիրքերից տեսանելի են, մենք այդ ամեն ինչը տեսնում ենք, իրենց մոտ ահագին կուտակումներ կան, դիրքերի բարելավում կա, իսկ մենք պատրաստ ենք դրան դիմակայելու: Մենք ունենք հատուկ սարքեր, մեր տղաները տեսնում են, ուսումնասիրում են, հետախուզությունը համապատասխան ինֆորմացիա ունի, համապատասխան քայլեր ձեռնարկվում են:
- Դուք դիրքերում կանգնած եք ժամկետային զինծառայողների հետ, ինչպե՞ս է նրանց տրամադրությունը:
- Շատ բարձր: Հերոսական տղաներ են, երկիրը, ժողովուրդը, ազգը մեր զինվորի վրա են հույս դրել, զինվորը դա գիտակցում է: Առաջին օրը հարվածն իրենց վրա են վերցրել եւ դիմացել: Կեցցեն նրանք, հրաշք տղաներ են:
- Նաեւ տեղյակ ենք, որ դուք այս անգամ եկել եք դիրքեր ձեր որդու հետ:
- Իմ ավագ որդին այս պահին այստեղ է (ապրիլի 13, խմբ.), երկրորդ որդիս կգա փոխարինելու եղբորը:
- Դա ձեր ցանկությո՞ւնն է, թե՞ իրենց:
- Դա իրենց ցանկությունն էր… Ժամանակին իմ ծնողն արգելք չեղավ, որ ես մասնակցեմ կռվին: Դա իրենց պարտքն է, որ պարտավոր են կատարել:
- Ի՞նչ կավելացնեք ասվածին, հավանաբար, կարեւոր բան ունեք ասելու:
- Մի խնդրանք ունեմ Սիսիանի ժողովրդին, Սյունիքի ժողովրդին, ողջ հայ ժողովրդին: Ձեր զանգերով մի՛ ծանրաբեռնեք զինվորին: Երկրորդ՝ ավելորդ խոսակցություններով մի՛ ծանրաբեռնեք այդ հեռախոսները, որոնք լսման տակ են: Դրանով խանգարում եք մեր աշխատանքին: Երրորդ՝ ականջալուր եղեք զինվորի պահանջին եւ ոչ թե ձեր կամեցածին, կոորդինացրեք բոլոր աշխատանքները երկրապահի եւ կոորդինացիոն խորհրդի հետ: Սնունդ մեզ անհրաժեշտ չէ, մեզ պետք են հեռադիտակ, գիշերային դիտարկման սարքեր, էլեմենտներ՝ հեռախոսները լիցքավորելու համար…
- Իսկ կոորդինացիոն խորհուրդը տեղյա՞կ է այդ ամենի մասին:
- Մեր կոորդինացիոն խորհուրդն ամբողջովին տեղյակ է…
Զրույցը՝ ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆԻ