ՀՀ-ն բացահայտում է հանքերի իրական սեփականատերերին. նախկին պաշտոնյաներ են ի հայտ գալու

30.01.2019 17:47
720

Հայաստանի նոր կառավարությունը մտադիր է բացահայտել հանքարդյունաբերության ոլորտի ընկերությունների իրական սեփականատերերին: Այդ նպատակով անցած տարի ՀՀ կառավարությունը հավանություն տվեց ոլորտի կազմակերպությունների իրական սեփականատերերի բացահայտումը կարգավորող օրենքների նախագծերի փաթեթին։

Այս մասին հայտարարել է ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Անինյանը՝ ելույթ ունենալով Արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության նախաձեռնության (EITI) առաջին ազգային զեկույցի ներկայացմանը նվիրված համաժողովին:

 

Փոխվարչապետն իր խոսքում նշեց, որ Հայաստանում մետաղական հանքարդյունաբերության ոլորտը մշտապես գտնվել է հասարակության ուշադրության կենտրոնում՝ հաշվի առնելով երկրի տնտեսության մեջ վերջինիս դերը, ինչպես նաև ոլորտի գործունեության հետ կապված սոցիալական, բնապահպանական, տեխնոլոգիական և այլ հարցերը։ Այս առումով, ոլորտի թափանցիկության և հաշվետվողականության բարձրացումը, միջազգային չափանիշներին համահունչ դարձնելը կառավարության համար առաջանային նպատակ է, որին հասնելու ամենահուսալի ճանապարհը Հայաստանում EITI-ի սկզբունքների բազմակողմանի ներդրումն է։

Տիգրան Ավինյանն ընդգծեց, որ չնայած Հայաստանը 50 երկրներից բաղկացած EITI-ի գլոբալ համայնքում համեմատաբար նորեկ է, անցած 2 տարիների ընթացքում նախաձեռնության շրջանակում արդեն իսկ գրանցվել են մի շարք արդյունքներ։  

Առաջինը, ի դեմս EITI բազմաշահառու խմբի՝ Հայաստանի կառավարման համակարգում ստեղծվել ու կայացել է իրավահավասարության և կոնսենսուսային որոշումների կայացման սկզբունքների վրա հիմնված կառավարություն - մասնավոր հատված - քաղաքացիական հասարակություն համագործակցության առաջին հարթակը։ Այս խմբի գործունեության արդյունքում ստեղծվել է ազգային զեկույցը, որը, EITI-ի ստանդարտի պահանջների համաձայն, ներկայացնում է Հայաստանում 2016-2017 թվականների մետաղական հանքարդյունաբերության ոլորտի գործունեությունը։ Հաջորդ արդյունքը, նրա խոսքով, 2018 թվականին օգտակար հանածոների արդյունահանման նպատակով կնքված ընդերքօգտագործման բոլոր պայմանագրերի հրապարակումն էր, որոնք մինչ այդ հասանելի չէին հանրությանը։ Միաժամանակ հրապարակվել ու մշտապես թարմացվում է երկրաբանական ուսումնասիրությունների և արդյունահանման թույլտվությունների ռեգիստրը՝ ընդգրկելով ստանդարտով պահանջվող ողջ տեղեկատվությունը։ Բացի այդ, անցած տարի ՀՀ կառավարությունը հավանություն տվեց ոլորտի կազմակերպությունների իրական սեփականատերերի բացահայտումը կարգավորող օրենքների նախագծերի փաթեթին։ 

Փոխվարչապետը հավելեց, որ կառավարությունը նպատակ ունի ոչ միայն արդյունքներ արձանագրել, այլև դրանք հնարավորինս մատչելի ձևով հասցնել յուրաքանչյուր շահառուի. լինի դա հեռավոր ազդակիր համայնքի բնակիչ, գիտաշխատող, գործարար թե պետական ծառայող: Միայն այս դեպքում հնարավոր կլինի խթանել տեղեկացված հանրային բանավեճ և ունենալ իրական փոփոխություններ: Այդ նպատակով ստեղծվել է նաև EITI-ի պաշտոնական կայքը և հաշվետվությունների առցանց ներկայացման նորարարական հարթակը, որոնց միջոցով հանրությանն է ներկայացվում նախաձեռնության և Հայաստանի հանքարդյունաբերության ոլորտի վերաբերյալ համապարփակ տեղեկատվություն։

Հանքարդյունաբերության ոլորտում գործող ընկերությունների իրական սեփականատերերի բացահայտման խնդիրն ավելի ակտուալ դարձավ, երբ անցյալ տարի հրապարակվեցին ոլորտի գերկենտրոնացվածության մասին վկայող աղաղակող փաստեր: Այդ մասին առաջինն իշխանափոխությունից հետո բարձրաձայնեց Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովը: Հանձնաժողովի հանքարյունաբերության ոլորտում իրականացրած ուսումնասիրությունների արդյունքում Քննչական կոմիտերում քրեական գործ հարուցվեց:

Ըստ գործի նյութերի՝ հանքարդյունաբերությամբ և երկրաբանահետախուզական աշխատանքներով զբաղվող հայաստանյան 19 ընկերությունների բաժնետոմսերը տարբեր ժամանակներում ձեռք են բերվել մի քանի անձանց և կազմակերպությունների կողմից ու վաճառվել Կայմանյան կղզիներում գտնվող կազմակերպություններին: Ընդ որում՝ 17 ընկերության բաժնետոմս վաճառվել է մեկ արտասահմանյան ընկերության:

«Մենք այստեղ ռիսկեր ենք տեսնում այն տեսանկյունից, որ հնարավոր է, որ փաստացի շուկայի հիմնական մասը կառավարվի մեկ ընկերության կողմից և այստեղ նաև մրցակցության սահմանափակում կարող է տեղի ունենալ», - այդ ժամանակ հայտարարել էր Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի վերլուծության վարչության պետ Գնել Ալավերդյանը: «Այդ իսկ պատճառով հանձնաժողովը կարծում է, որ այստեղ վերահսկողական գործիքներ են անհրաժեշտ, որպեսզի հնարավորինս թույլ չտրվի այդպիսի գործարքների իրականացումը և դրա հետևանքով մրցակցության սահմանափակում տեղի չունենա»:

Մինչեւ օրս թե՛ Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության կոմիտեն, թե՛ Քննչական կոմիտեն չեն հաղորդում, թե խոսքը որ ընկերության մասին է՝ պատճառաբանելով, թե դա կխոչընդոտի քննությանը:

Մասնագետների կարծիքով, Հանքարդյունաբերությունը Հայաստանի տնտեսության ամենամութ, գերշահույթներ ապահովող և կասկածելի ոլորտն է: Այժմ հանքարդյունաբերությունը ՀՀ տնտեսական աճի հիմնական լոկոմոտիվն է: Ամենամեծ եկամուտները գեներացվում են այստեղ: Բացի այդ, ընդերքի վաճառքից գեներացվող տնտեսական աճը ներառական չէ, քանի որ ոլորտում ներգրավված են բավականին քիչ թվով մարդիկ: Այժմ կառավարությունը խնդիր է դրել փոխել տնտեսական աճի այդ մոդելը:

Այստեղ ամենամեծ խնդիրը ընկերությունների իրական սեփականատերերին հայտնաբերելն է։ Փարձագետները վստահ են, որ իրական սեփականատերերի ցանկում կարող են հայտնաբերվել նախկին իշխանության ներկայացուցիչներ:

armtimes.com

Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը. Անդրեասյան

28.03.2024 21:52

ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի այցը Ույծ և Լոր գյուղեր

28.03.2024 21:08

Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ Լավրով

28.03.2024 19:50

Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը

28.03.2024 15:50

Մեր հայրենակից, արձակագիր Համլետ Մարտիրոսյանը դարձավ 70 տարեկան

28.03.2024 15:33

2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների համար չի թանկանա

28.03.2024 14:28

Կառավարությունն ապրիլի ընթացքում կներկայացնի ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների համար բնակարանային ապահովման ծրագիրը

28.03.2024 12:12

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասավ 143-ի

28.03.2024 12:08

ՀՀ-ում բացի Հայաստանի կառավարությունից որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ․ Փաշինյան

28.03.2024 12:05

Արցախի նախագահը Ֆրանսիային խնդրել է ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա՝ գերիների ազատ արձակման պահանջով

28.03.2024 12:02

Հայաստանում աշխատանքի է տեղավորվել ԼՂ-ից տեղահանված շուրջ 12 հազար անձ

28.03.2024 11:59

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

28.03.2024 11:57