Կաթնառատ–Փիրմազրա գյուղում էինք․ հինգ ընտանիք է մնացել

12.12.2024 17:18
898

Դեկտեմբերի 11-ին «Սյունյաց երկրի» ստեղծագործական խումբը Կաթնառատ գյուղում էր, որը մատենագիտության մեջ նաև այլ անուններով է հիշատակվում՝ Մազրա, Պիրմազրա, Փիլմազրա, Փիրմազրա, Փուխրուտ Մազրա...

Գտնվում է Քաջարան քաղաքից մոտ 4 կմ հարավ–արևելք, անտառապատ լեռնալանջին, գեղատեսիլ վայրում: Սքանչելի ամառանոցավայր է։

Կաթնառատ է վերանվանվել 1949 թ հունիսի 29-ին։

1959 թ գյուղում 177 հայ բնակիչ կար, ոմանց տվյալներով՝ 300։ Զբաղվում էին անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։ Ուներ 8-ամյա դպրոց, ակումբ և գրադարան։

1960-ական թթ ապաբնակեցվել է՝ կապված բնակավայրերի և տնտեսությունների խոշորացման հետ։ Գյուղի կոլտնտեսությունը միացվել է Լեռնաձորի անասնապահական պետական տնտեսությանը, իսկ բնակիչներն աստիճանաբար տեղափոխվել են Քաջարան քաղաք։

Կաթնառատից 3-4 կմ հարավ–արևելք Բողաջըղ գյուղն է եղել, որ մտնում էր Կաթնառատի տնտեսության մեջ, իսկ 2 կմ հյուսիս–արևելք Հին Փիրմազրա գյուղատեղին է, որտեղ պահպանվում են շինությունների հետքեր։

Այս կողմերում շրջառնառվող մի ավանդազրույցի համաձայն՝ բնակիչներն անցյալում այստեղ են տեղափոխվել հարևան Փուխրուտից։

Փիրմազրա գյուղի բարձունքներից 1920 թ Սպարապետ Նժդեհի կարգադրությամբ հրետակոծվել է դիմացի սարալանջին գտնվող Քրդիկանց գյուղը՝ բոլշևիկների հետ բացահայտ համագործակցության համար։

Ձորքի վիճակում գտնվող այդ և Փուխրուտ գյուղերով 1736 թ անցել է Աբրահամ Կրետացի կաթողիկոսը, ով գնացել էր Մուղան՝ մասնակցելու Նադիր շահի թագադրությանը։

Այս կողմերով անցել է նաև մեծահռչակ վիպասան Րաֆֆին, ով շրջագայում էր Դավիթ Բեկի հետքերով՝ համանուն վեպը գրելու նպատակով։

Ասում են՝ Րաֆֆուն հյուրասիրել են Փուխրուտ–Փիրմազրայի մոթալի պանրով, ինչը գովասանքի է արժանացել նրա կողմից։

Ասում են նաև՝ Փուխրուտն ու Փիրմազրան մեծաքանակ հեծյալ ջոկատ են տրամադրել Դավիթ Բեկին՝ Սյունյաց սրբազան աշխարհը թուրքից պաշտպանելու համար։

Հիմա այդ գյուղում ընդամենը հինգ ընտանիք է բնակվում, իսկ շուրջ բոլորը կիսաքանդ տներ են, մոտ 30-40 փակ դուռ։

ՀՀ կառավարության և Քաջարանի համայնքապետարանի ջանքերով գյուղի ճանապարհի առաջին կեսը (Լեռնաձոր–Փուխրուտ ճանապարհի խաչմերուկից սկսած) հիմնանորոգվել է։ Բնակիչները հույս են փայփայում, որ գալիք տարում կնորոգվի մյուս կեսը ևս։

 

Պուտինը ժամանել է Դելիի նախագահական պալատ. նրան դիմավորել են պատվո պահակախմբով և օրհներգով

05.12.2025 10:44

Տարեկան պետք է տնկել 20–25 միլիոն ծառ. Մելիքյանը՝ հրդեհների ու օդի աղտոտվածության մասին

05.12.2025 10:35

Արշակ Սրբազանին մեղադրում են, թե իբր Վեհափառի դեմ ակցիա իրականացնողներից մեկի պայուսակում թմրամիջոց է դրել․ փաստաբան

04.12.2025 18:56

ԱԱԾ-ն քննչական կոմիտեի շենքում ձերբակալեց Արշակ Սրբազանին․ փաստաբան

04.12.2025 18:52

Իրանի կառավարությունը ցանկանում է ջուր գնել հարևան երկրներից

04.12.2025 17:34

Մոսկվան կոշտ արձագանքով է սպառնում Եվրոպայում սառեցված ակտիվների հետ անօրինական քայլի դեպքում

04.12.2025 16:59

Ռուսաստանը միշտ արել է հնարավորը՝ հայ-ադրբեջանական կարգավորման համար. Շոյգու

04.12.2025 16:54

ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց առողջության հանընդհանուր ապահովագրության և պարտադիր զինծառայության ժամկետի կրճատման նախագծերը

04.12.2025 16:49

Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի հիմնարար իրավունքների պաշտպանության հանձնախումբը նշում է իր երկամյա գործունեությունը՝ նվիրված Վերադարձի Իրավունքի պաշտպանությանը

04.12.2025 16:47

ԵՄ-ն ցանկանում է ամեն կերպ վնաս հասցնել ՀՀ-ի տնտեսության համար կարևոր ոլորտներում. Զախարովա

04.12.2025 16:26

Ռոբերտ Քոչարյանը հանդիպել է իր աջակիցների հետ․ զրուցել տարբեր թեմաների շուրջ

04.12.2025 15:20

Մեծ Բրիտանիան շահագրգռված է Ադրբեջանի հետ ռազմավարական գործընկերության զարգացմամբ

04.12.2025 14:52