Կաթնառատ–Փիրմազրա գյուղում էինք․ հինգ ընտանիք է մնացել

12.12.2024 17:18
909

Դեկտեմբերի 11-ին «Սյունյաց երկրի» ստեղծագործական խումբը Կաթնառատ գյուղում էր, որը մատենագիտության մեջ նաև այլ անուններով է հիշատակվում՝ Մազրա, Պիրմազրա, Փիլմազրա, Փիրմազրա, Փուխրուտ Մազրա...

Գտնվում է Քաջարան քաղաքից մոտ 4 կմ հարավ–արևելք, անտառապատ լեռնալանջին, գեղատեսիլ վայրում: Սքանչելի ամառանոցավայր է։

Կաթնառատ է վերանվանվել 1949 թ հունիսի 29-ին։

1959 թ գյուղում 177 հայ բնակիչ կար, ոմանց տվյալներով՝ 300։ Զբաղվում էին անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։ Ուներ 8-ամյա դպրոց, ակումբ և գրադարան։

1960-ական թթ ապաբնակեցվել է՝ կապված բնակավայրերի և տնտեսությունների խոշորացման հետ։ Գյուղի կոլտնտեսությունը միացվել է Լեռնաձորի անասնապահական պետական տնտեսությանը, իսկ բնակիչներն աստիճանաբար տեղափոխվել են Քաջարան քաղաք։

Կաթնառատից 3-4 կմ հարավ–արևելք Բողաջըղ գյուղն է եղել, որ մտնում էր Կաթնառատի տնտեսության մեջ, իսկ 2 կմ հյուսիս–արևելք Հին Փիրմազրա գյուղատեղին է, որտեղ պահպանվում են շինությունների հետքեր։

Այս կողմերում շրջառնառվող մի ավանդազրույցի համաձայն՝ բնակիչներն անցյալում այստեղ են տեղափոխվել հարևան Փուխրուտից։

Փիրմազրա գյուղի բարձունքներից 1920 թ Սպարապետ Նժդեհի կարգադրությամբ հրետակոծվել է դիմացի սարալանջին գտնվող Քրդիկանց գյուղը՝ բոլշևիկների հետ բացահայտ համագործակցության համար։

Ձորքի վիճակում գտնվող այդ և Փուխրուտ գյուղերով 1736 թ անցել է Աբրահամ Կրետացի կաթողիկոսը, ով գնացել էր Մուղան՝ մասնակցելու Նադիր շահի թագադրությանը։

Այս կողմերով անցել է նաև մեծահռչակ վիպասան Րաֆֆին, ով շրջագայում էր Դավիթ Բեկի հետքերով՝ համանուն վեպը գրելու նպատակով։

Ասում են՝ Րաֆֆուն հյուրասիրել են Փուխրուտ–Փիրմազրայի մոթալի պանրով, ինչը գովասանքի է արժանացել նրա կողմից։

Ասում են նաև՝ Փուխրուտն ու Փիրմազրան մեծաքանակ հեծյալ ջոկատ են տրամադրել Դավիթ Բեկին՝ Սյունյաց սրբազան աշխարհը թուրքից պաշտպանելու համար։

Հիմա այդ գյուղում ընդամենը հինգ ընտանիք է բնակվում, իսկ շուրջ բոլորը կիսաքանդ տներ են, մոտ 30-40 փակ դուռ։

ՀՀ կառավարության և Քաջարանի համայնքապետարանի ջանքերով գյուղի ճանապարհի առաջին կեսը (Լեռնաձոր–Փուխրուտ ճանապարհի խաչմերուկից սկսած) հիմնանորոգվել է։ Բնակիչները հույս են փայփայում, որ գալիք տարում կնորոգվի մյուս կեսը ևս։

 

«Մանկական Եվրատեսիլ 2025» երգի մրցույթում Հայաստանը զբաղեցրեց 4-րդ հորիզոնականը. հաղթող երկիրը Ֆրանսիան է

13.12.2025 22:27

Արագածոտնի թեմի առաջնորդ Մկրտիչ Սրբազանի կալանքը 2 ամսով երկարաձգվել է

13.12.2025 16:15

Ըստ նախնական տվյալների՝ զինծառայողն իրեն ամրակցված զենքով կրակոց է արձակել գլխի շրջանում, ինչի հետևանքով մահացել է. ՔԿ

13.12.2025 12:58

Հայտնաբերվել է զինծառայող Սմբատ Մհերի Կիրակոսյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով. ՊՆ

12.12.2025 23:14

«Մեր Ձևով» ժողովրդական շարժման անդամները այցելել են Սյունիքի մարզ․ Սիսիանում և Գորիսում բացվել են շարժման նոր մարզային գրասենյակներ (տեսանյութ)

12.12.2025 22:26

Պուտինը և Էրդողանը քննարկել են Հարավային Կովկասում խաղաղության գործընթացը

12.12.2025 19:01

Ինչպիսին է ՀՀ քաղաքական ուժերի վարկանիշը` ըստ «Գելափ Ինթերնեշնլի» հարցման

12.12.2025 18:55

Վահե Շաբանյան — ԶՊՄԿ հարստացուցիչ ֆաբրիկայի ֆլոտատոր

12.12.2025 16:49

Կապան․ կացարան անօթևան մարդկանց

12.12.2025 16:26

Մեղրու գավառի սահմանների ձևավորման գործընթացը 1922-1929 թթ․

12.12.2025 16:00

Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շրջանակում տրամադրված հավաստագրերի գործողության ժամկետը երկարացվել

12.12.2025 14:06

2025թ. առաջին 9 ամիսների արդյունքները՝ կառավարության կողմից չկատարված ծրագրեր և կրկնապատկված պետական պարտք. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

12.12.2025 11:15