Մեր ուղին պիտի հարթենք նաեւ հոգեւոր մաքառումով

12.04.2021 14:27
175284

Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարության աջակցությամբ հրատարակվող «Սյունյաց երկիր. մշակութային» եռամսյա պարբերականի 2-րդ համարը նվիրում ենք  Սյունիքի մերօրյա գրական աշխարհին:

Իր պատմության ամենադժվար ու անորոշ ժամանակներից մեկն ապրող Սյունիքում կյանքը շարունակվում է:

Շարունակվում է նաեւ հոգեւոր ոլորտում, գրական-մշակութային անդաստանում:

Սահմանը պահող զինվորականի, սահմանագծում արարող մարդկանց կողքին նաեւ երկրամասի ստեղծագործող մտավորականներն են, գրողները…

Նախատեսվող համարի նպատակն է հանրությանը ներկայացնել նրանց մի մասին՝ արձակագիրներին եւ բանաստեղծներին՝ ի ցույց դնելով ներկայիս գրողական որոնումները:

Սյունիքի մերօրյա գրական աշխարհը ներկայացնելիս կառաջնորդվենք հետեւյալ սկզբունքով. յուրաքանչյուրին հատկացնել (առավելագույնը) 1-2 էջ (A3 չափսի)՝ զետեղելով հեղինակի լուսանկարը, համառոտ կենսագրությունը եւ ստեղծագործություններից մեկը կամ մի քանիսը կամ որեւէ երկի հատված (տրամադրվող մակերեսին համապատասխան). համարը, ինչպես նշել ենք մեկ այլ առիթով, բաղկացած կլինի 36 էջից:

Ցանկալի է, ինչ-որ առումով՝ պարտադիր, որ հրապարակվող ստեղծագործության (ստեղծագործությունների) վերաբերյալ ներկայացվի նաեւ գրականագիտական տեսակետից արժեւորող որեւէ խոսք՝ գրախոսություն, գրականագիտական գնահատական կամ որեւէ հեղինակավոր բանասերի դիտարկում: Խոսքը կարող է վերաբերվել նաեւ տվյալ հեղինակի ստեղծագործական ամբողջական նկարագրին:

Տեղյակ ենք, որ ստեղծագործողներից ոչ բոլորն են մինչեւ այժմ հայտնվել գրականագետների ուշադրության կենտրոնում: Սկսնակների պարագայում դա բացատրելի է, ուստի եւ կհրապարակենք սոսկ ստեղծագործությունները՝ ակնկալելով՝ գրական նորահայտ այդ անունները հանրայնացնելով՝ նրանց ստեղծագործությունների հանդեպ որոշակի հետաքրքրություն կառաջանա:

Համարում կներկայացվեն ծագումով սյունեցի այն գրողները, ովքեր ողջ են եւ բնակվում են ինչպես Սյունիքում, այնպես էլ մարզի կամ հանրապետության սահմաններից դուրս:

Կընդգրկենք նաեւ Վայոց ձորի ներկայացուցիչներին՝ նկատի ունենալով, որ Վայոց ձորը, ըստ Ստեփանոս Օրբելյան պատմիչի եւ «Աշխարհացույցի»՝ Սյունիքի գավառներից է եւ նշվում է իբրեւ երկրորդ գավառ՝ Ծղուկից հետո:

Համարի նախապատրաստության ընթացքում եւ դրանից առաջ՝ ծանոթանալով Սյունիքի գրական կյանքին, ավելի հաստատուն է դարձել մեր տեսակետը, որ ժամանակակից գրողներից ոմանք ըստ արժանվույն են շարունակում Սյունյաց գրական մեծերի ավանդույթները. դրանում կհամոզվի նաեւ ընթերցողը՝ ապագա համարի նյութերն ընթերցելիս:

Բայց մինչ այդ հնարավորություն կունենաք ծանոթանալ գրական Սյունիքի ակունքներին (մենագրության հեղինակ՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Դավիթ Գասպարյան), ինչպես եւ «Սյունեցիները եւ հայ հին գրականությունը» ուշագրավ հոդվածին (հեղինակ՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վանո Եղիազարյան):

Համարում կփորձենք ներկայացնել Հայաստանի գրողների միության եւ այդ միության Սյունիքի մասնաճյուղի դերակատարությունը՝ երկրամասի գրական կյանքը կազմակերպելու գործում:

Ներկայացնելով Սյունիքի մերօրյա գրական աշխարհը՝ նպատակ ունենք նաեւ հավաստել Սյունյաց տոհմիկ գրիչների ավանդներին մեր սերնդակից գրողների հավատարմությունը, ցույց տալ, որ ներկայումս նրանք հայրենասիրության, հայրենապաշտության աստվածահաճո առաքելությունը ձգտում են իրականացնել հենց այդ  ոլորտում:

Հին իմաստուններն են դեռեւս սաղմոսել՝ «անունն ավելի ընտիր է շատ հարստությունից. արծաթից ու ոսկիից շնորհն է լավ»:

Դարեր շարունակ Սյունիքում հենց այդ համոզմունքով են մարդիկ ապրել: Եվ պատահական չէ, որ Սյունիքն իր սրի հերոսների կողքին թագադրել է իր գրչի հերոսներին ու այսկերպ պահել լույսը՝ ոգու, սերը՝ բանի, եւ ամենածանր պահերին անգամ աղոթքի պես վանկարկել՝ «Ի սկզբանե էր բանն»: Ու իր հոգեւոր մեծերին, տառը երկնողին, բառն արարողին սյունեցին առանձնակի երախտագիտությամբ է վերաբերվել…

«Սյունյաց երկիր. մշակութային» եռամսյա պարբերականի նախատեսվող համարը սերնդեսերունդ փոխանցված ու մեզ հասած այդ վերաբերմունքի մի նոր եւ համեստ արտահայտություն է:

Միեւնույն ժամանակ՝ նախատեսվող համարն ավելի ամբողջական կլինի, եթե սույն նախաձեռնությանն արձագանքեն Սյունիքի եւ Վայոց ձորի բոլոր գրողները: Չի բացառվում, որ երիտասարդ, սկսնակ բանաստեղծներից ու արձակագիրներից ոմանք ծանոթ չեն մեր խմբագրությանն ու  ընթերցողական շրջանակներին:

Ուստի եւ հարկ համարեցինք հանդես գալ խմբագրական սույն խոսքով ու բոլորին (ովքեր ասելիք ունեն) հրավիրել համագործակցության. համատեղ ուժերով ի մի բերենք Սյունիքի գրական աշխարհն ամբողջացնող-կազմավորող հեղինակներին ու նրանց ներկայացնել հանրությանը:

 Եվ ուրեմն՝ մինչեւ 2021 թ. ապրիլի 30-ը սպասում ենք արձագանքների, առաջարկությունների, հայտերի:

Սամվել Ալեքսանյան

 

 

Ռուբեն Վարդանյանը հրաժարվել է պատասխանել դատավորի հարցերին՝ ի նշան իրեն առաջադրված շինծու մեղադրանքների դեմ բողոքի

17.02.2025 23:22

Մակրոնն ու Թրամփը քննարկել են ռուս-ուկրաինական հակամարտության դադարեցման վերաբերյալ հարցերը․ Le Figaro

17.02.2025 21:13

ՊՆ ռազմական ոստիկանության Կապանի բաժին ինքնակամ հանձնվել են ապօրինի պահվող գնդացիրներ, 20 հատ նռնակ և ավելի քան 650 փամփուշտ

17.02.2025 20:39

Հայտնաբերվել է զինծառայող Սևակ Վարդանի Հովհաննիսյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով

17.02.2025 18:59

Ցերեկույթ՝ նվիրված Վահան Տերյանի 140–ամյակին

17.02.2025 16:31

«Ղարաբաղցիներին Ղարաբաղ վերադարձնելու միակ ճանապարհը նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից կառչելն է»․ Քոչարյան

17.02.2025 14:37

ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի բարձրաստիճան պաշտոնյաները կհանդիպեն Էր Ռիադում․ Պեսկով

17.02.2025 14:22

Փետրվարին ՀՀ-ում սպասվում են 2024-2025 թ․ ձմեռվա ամենացածր ջերմաստիճանները

17.02.2025 14:15

Զատուլինի մուտքը ՀՀ արգելելը ապերախտության գագաթնակետն է. կամ Մարգարիտա Սիմոնյանը ձեզ ինչո՞վ էր խանգարում. Քոչարյան

17.02.2025 14:13

Իրանը մնում է Մերձավոր Արևելքում անկայունության միակ աղբյուրը. Ռուբիո

17.02.2025 12:40

Արայիկ Հարությունյանն անձամբ էր սկսել քննարկել իր հրաժարականի հարցը, Բակո Սահակյանն ամեն անգամ համոզում էր դա չանել. Քոչարյան (տեսանյութ)

17.02.2025 12:39

Յուրի Սաքունցը դարձել է աշխարհի չեմպիոն՝ պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտի GBC վարկածով

17.02.2025 12:37