Պարույր Սևակի ծննդյան օրվանից մեզ՝ ապրողներիս, ուղիղ մեկ դար է բաժանում

24.01.2024 10:52
641

    Բլուրներով ու լերկ սարերով շրջափակված Չանախչի (այժմ՝ Զանգակատուն) գյուղում 1924 թ. հունվարի 24-ին է աչք բացել բանաստեղծը: Մեկն էր իր բնութագրած «մեծերից», ովքեր «ուշ-ուշ են գալիս, բայց ոչ ուշացած, ծնվում են նրանք ճիշտ ժամանակին» և գեղարվեստական ու գեղագիտական նոր հորիզոններ բացում...

    Եվ, իրավ, գրականագետ Դավիթ Գասպարյանի բնորոշմամբ՝ նա եղավ արդի գրականության վերջին խոշորագույն բարեփոխիչն ու օրենսդիրը: Բանաստեղծական արվեստի տեսական ու գեղագիտական խնդիրներ են լուծված պոետի «Նորից քեզ հետ» (1957), «Մարդը ափի մեջ» (1963), «Եղիցի լույս» (1969-1971) ժողովածուներում:

    Միայն Սևակը կարող էր նման կերպ բարձրաձայնել.

    Այն, ինչ որ կոչվում է գրականություն,

    Դեսպանատուն չէ,

    Որ զգաս-խորհես- մտածես մի բան

    Եվ այլ բան անես:

    Սևակն այն հաստատ համոզումն ուներ, որ մեր արմատները խորն են ավելի, քան բարձր են մեր սաղարթը, և իր գրական ճանապարհին ճանաչվեց ու գնահատվեց որպես ազգային գաղափարախոսության բանաստեղծ։ Դա, թերևս, առավել ցայտուն արտահայտվեց նրա պոեմներում՝ «Անլռելի զանգակատուն» (1959), «Եվ այր մի՝ Մաշտոց անուն» (1962), «Եռաձայն պատարագ» (1965)։

    Իր պոեզիայում օգտագործեց հայոց լեզվի հնարավոր բոլոր բառաշերտերը՝ ժամանակակից հայերենը հարստացնելով գրաբարի, միջին հայերենի, ինչպես նաև ժողովրդախոսակցական լեզվի բառապաշարով։

    Բանաստեղծ Սևակն ընթերցողի սեղանին է դրել «Սայաթ-Նովա» մենագրությունը, ինչը ծանրակշիռ ավանդ է սայաթնովագիտության մեջ և որում Սայաթ֊Նովայի ստեղծագործությունները համեմատության մեջ է դրել եվրոպական պոեզիայի հետ։

    Ի դեպ, այս աշխատությունը Սևակը գրել էր որպես թեկնածուական ատենախոսություն, սակայն նրան միանգամից շնորհեցին բանասիրական գիտությունների դոկտորի կոչում: Գիտական խորհրդի 24 անդամից ներկա են եղել 19֊ը և բոլորն էլ միաձայն քվեարկել են նրա օգտին։ Թեպետ շատ լուրջ գիտական ընդդիմախոսներ է ունեցել, այդ թվում՝ Հայաստանի այն ժամանակվա Գիտությունների ակադեմիայի թղթակից֊անդամ Մորուս Հասրաթյանը։ Վերջինիս 40 էջանոց ընդդիմախոսությանը Սևակը պատասխանել է 45 էջանոց պաշտպանական խոսքով։

    Միով բանիվ, Սևակը գրականագետ էր, գրականության տեսաբան, գեղագետ։

    Այս ամենով զատ՝ Պարույր Սևակ ասելիս մեր մտապատկերում հառնում է մեծ բանաստեղծը և հայասերը:

    Եվ ուրեմն, հոբելյանդ շնորհավոր, պոետ:

     

    Վահրամ Օրբելյան

     

    Պուտինի հետ իմ հեռախոսազրույցը շատ արդյունավետ էր․ Թրամփ

    18.03.2025 23:43

    Պուտինն ու Թրամփն ավարտել են հեռախոսազրույցը

    18.03.2025 21:18

    Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը կրկին ապատեղեկատվություն է տարածել

    18.03.2025 21:14

    Ռազմավարական նշանակության ջրամբար Ակներ և Վերիշեն բնակավայրերի համար

    18.03.2025 18:51

     Շախմատային պայքար Կապանում և Քաջարանում. չեմպիոնները որոշված են

    18.03.2025 16:06

    Շախմատային մրցաշար Մեղրիում. չեմպիոնը որոշվեց եզրափակչում

    18.03.2025 15:58

    Պղինձը կհավասարվի՞ նավթին. Ջհանյանը՝ հանքարդյունաբերության դերի ու կառավարության դիրքորոշման մասին

    18.03.2025 15:38

    Պուտինն ու Թրամփը կքննարկեն երկկողմ հարաբերություններն ու Ուկրաինայի շուրջ համաձայնագիրը. Պեսկով

    18.03.2025 14:31

    Զինված ուժերում ավտովթարների թիվն ավելանում է

    18.03.2025 14:16

    Խաղաղության ցանկացած համաձայնագիր պետք է ենթադրի բանտարկյալների ազատ արձակում. Նուբար Աֆեյանի հարցազրույցը CNN-ին

    18.03.2025 12:58

    ՀՀ բանակը հրադադարի ռեժիմի խախտման պատճառ կամ հրահանգ չունի. վարչապետի աշխատակազմ

    18.03.2025 12:53

    Սպասվում են առատ տեղումներ և ամպրոպ

    18.03.2025 12:52