27 տարի առաջ այս օրը ազատագրվեց Լաչինը: Լաչինի` հիմա արդեն Բերձորի ազատագրման արդյունքում բացվեց Արցախը Հայաստանին կապող ճանապարհը եւ ճեղքվեց Ղարաբաղի շրջափակման օղակը: Մինչ այդ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը գտնվում էր տնտեսական շրջափակման մեջ: Դադարեցված էր գազի եւ էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը : Սնունդ, դեղորայք, ռազմամթերք, վառելիքի նվազագույն քանակ հնարավոր էր հասցնել միայն օդային ճանապարհով:
Կյանքի ճանապարհ, հույսի կամուրջ եւ բազում այլ անուններով կոչվեց Լաչինի միջանցքը, որը ճեղքելով եռամյա շրջափակման օղակը՝ դարձավ Հայաստանի հետ կապող միջանցք: «Լաչին» թարգմանաբար նշանակում է «Սպիտակ արծիվ»: Քրիստոսից դեռ 5000 տարի առաջ եղած քարե արծվակերպ 2 տոտեմները այժմյան Քաշաթաղի շրջանի երկրագիտական թանգարանում համարում են գավառի խորհրդանիշը: Քուռ-արաքսյան մշակույթին պատկանող այս ցուցանմուշներն ամենահինն են, որ վկայում են տեղանքի` հայկական պատկանելության մասին:
Լաչինը վերագտավ իր հայկականությունը 1992-ի մայիսի 18-ին, երբ Արցախի ինքնապաշտպանության ուժերը մտան Քաշաթաղ` Լաչին: Ռազմական աղբյուրների տվյալներով` Շուշիի ազատագրումից հետո նախատեսվում էր կենսական նշանակություն ունեցող Շուշի-Լաչին-Զաբուխ ճանապարհի բացման ռազմական գործողությունը: Մայիսի 17-ին եւ 18-ին ծավալված ռազմական գործողության արդյունքում ինքնապաշտպանության ուժերն իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել Ծաղկաձոր, Կանաչ տալա, Մեծշեն, Հինշեն գյուղերը: Մայիսի 18-ին ղարաբաղյան միավորումները մտել են Լաչին, ապա դուրս են եկել Հայաստանի պետական սահման` բացելով «Հումանիտար միջանցք»:
Այսպես ձեւավորվեց մարդասիրական միջանցք` ցամաքային ճանապարհ Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ: Լաչինի ազատագրմամբ վերացվեց Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի միջեւ յոթ կիլոմետրանոց անջրպետը: Մի քանի տարի շարունակվող շրջափակումից հետո Լեռնային Ղարաբաղն ազատ շնչելու հնարավորություն ստացավ: