ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի հունիսի 5-ի հայտարարությունը, խոստովանենք, մեր քաղաքական կյանքի վերջին շրջանի ամենաուշագրավ իրադարձություններից է:
Հանրային արձագանքը, սակայն, միանշանակ չէ:
Արձագանքը միանշանակ չէ նաեւ Սյունիքում:
Առհասարակ հայաստանյան որեւէ քաղաքական ուժ (առանց բացառության) բարոյական իրավունք չունի Սյունիքից ակնկալելու աջակցություն կամ իր շուրջը մարդկանց համախմբելու զարգացումներ: Քանզի Սյունիքն ավանդաբար հիշվում է միայն ընտրությունների կամ քաղաքական այլ միջոցառումների ժամանակ: Որոշ քաղաքական ուժերի համար էլ Սյունիքը եղել ու մնում է իբրեւ մարգարիտ-արոտավայր եւ ընդերքը թալանելու հարմար ու անվերահսկելի տարածք: Անգամ ընդդիմությունն ու իշխանությունն են միմյանց գրկախառնվում, երբ խոսվում է, ասենք, Քաջարանի մասին: Այդպես էր նաեւ 2018-ից առաջ…
Հիմա՝ ԲՀԿ-ի սյունիքյան քաղաքականության մասին:
Ավելի ճիշտ՝ նման քաղաքականության լիակատար բացակայության մասին:
Նախ՝ վերջին տարիներին Սյունիքում կատարվեցին (կատարվում են) իրադարձություններ, որոնց նախադեպին հեքիաթներում ու ամենասարսափելի ֆիլմերում անգամ չեք հանդիպի:
Ու Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորած ԲՀԿ-ն սյունիքյան որեւէ հարցով տասը եւ ավելի տարիների ընթացքում դիրքորոշում չհայտնեց՝ հավանաբար զգուշանալով օրվա քաղաքական իշխանության զայրույթից: Կամ էլ իր համար միեւնույն էր, թե ինչ է կատարվում երկրի ամենառազմավարական մարզում:
Այնպես որ՝ Գագիկ Ծառուկյանի գլխավորած քաղաքական ուժը ոչ մի դեպքում այդ տարիներին մատը մատին չխփեց՝ լուծելու սյունիքյան որեւէ հիմնախնդիր:
2018 թ. հունիսին Սյունիքի մարզպետի պորտֆելը (մի քանի ամսով) տրվեց ԲՀԿ-ին, որի ներկայացուցիչն էլ նշանակվեց մարզպետ: Սակայն կուսակցության առաջնորդը կապանյան մի հանդիպման ժամանակ (ամենեւին էլ ոչ պատշաճ առիթով) հայտարարեց՝ թեեւ մարզպետն այս անձնավորությունն է, բայց Սյունիքում ասող-որոշողը մեկ ուրիշն է լինելու…
Բոլորս զարմացանք, որ նորանշանակ երիտասարդ մարզպետն իր մեջ ուժ գտավ եւ նույն օրը հրաժարականի դիմում չներկայացրեց:
Եվ, այդուհանդերձ, հարց կառաջանա՝ այդ դեպքում ինչպե՞ս էր ստացվում, որ համապետական մի քանի ընտրության արդյունքում ԲՀԿ-ն Սյունիքում մեծ թվով ընտրողների աջակցություն էր ստանում:
Այո, այդպես էր, բայց թույլ տվեք ասել, որ ԲՀԿ-ի շուրջ այդ օրերի կոնսոլիդացիան պայմանավորված չէր ինչ-ինչ գաղափարական նկատառումներով կամ զուտ Գագիկ Ծառուկյանի հեղինակությամբ:
ԲՀԿ-ի հանդեպ հավատը (նախընտրական այդ շրջափուլերում) պայմանավորված էր կոնկրետ անձանց եւ հեղինակությունների հանդեպ (ըստ տարածաշրջանների) եղած վստահությամբ:
Սիսիանում, օրինակ, դա պայմանավորված էր Աղասի Հակոբջանյանի՝ առայսօր հարատեւող եւ անմրցելի հեղինակությամբ:
Կապանում պայմանավորված էր Մերուժան Սիմոնյանի անվիճելի վարկանիշով ու կերպարով, ինչպես եւ տեղական հզոր երիտասարդական կառույցով։
Գորիսում հաջողությունը պայմանավորված էր հանրապետությունում ճանաչված ճանապարհաշինարար Վաչագան Խուրշուդյանի հեղինակությամբ: Այնտեղ նաեւ հզոր երիտասարդական կազմակերպություն էր սաղմնավորվում:
Մեղրիում հաջողությունները պայմանավորված էին մեծահարգ տիկին Ռոզա Ծառուկյանի անսակարկելի հեղինակությամբ:
Հանուն ճշմարտության խոստովանենք, որ 2006-07-ին, երբ նոր-նոր էր ԲՀԿ-ն ելնում քաղաքական մեծ մարաթոնի, բավականին հիմնավոր հավատ կար Գագիկ Ծառուկյանի եւ նրա գլխավորած քաղաքական ուժի հանդեպ:
Այն ժամանակ այդ ուժի շուրջ համախմբվելու անթաքույց եւ անսուտ միտումներ կային Սյունիքում:
Սակայն նույն այդ ուժի քաղաքական ղեկավարության որոշ անդամներ երկաթե շերեփն առան եւ տեղերում խառնեցին ամեն ինչ:
Գորիսում, օրինակ, ոմն Իշխան Զաքարյան գործադրեց բոլոր ջանքերը, որ ԲՀԿ-ի տեղական կառույցը հովհար դառնա իր մերձավորների համար, ինչը եւ պատճառ դարձավ պառակտումների:
Կապանում էլ ինչ-ինչ անբնական զարգացումներ եղան: Բանը նրան հասավ, որ երկու տարվա ընթացքում կուսակցության տեղական կառույցը չկարողացավ սովորական հանրային քննարկում կազմակերպել մի հարցի շուրջ, որը, ողջամիտ լուծումներ առաջարկելու դեպքում, կարող էր եւ օգտակար լինել տարածաշրջանի համար:
Ամենատարակուսելին տեղի ունեցավ Սիսիանում. համայնքապետի ԲՀԿ-ական հրաշալի թեկնածուն, ով հաղթելու բոլոր հնարավորություններն ուներ, ընտրապայքարի ամենաթեժ փուլում կուսակցության ղեկավարությունից հորդոր ստացավ՝ դուրս գալ ընտրապայքարից եւ ճանապարհը զիջել հայտնի ծաղրածուի զավակին: Իսկ կուսակցության առաջնորդը չայցելեց Սիսիան, թեեւ նախապես օր ու ժամ էր նշանակվել նախընտրական հանդիպման համար, ինչին Սիսիանում սպասում էին մեծ ոգեւորությամբ:
Եվ այդ ամենից հետո առաջարկվում է կոնսոլիդացիա. նման իրավիճակների համար է ասված՝ չգիտենք՝ լա՞նք, թե՞ խնդանք:
Ուրեմն եւ՝ առաջարկված կոնսոլիդացիան առնվազն Սյունիքում հենց այնպես չի կարող տեղի ունենալ, թեկուզ եւ ճաք տված հավատի ու վստահության պատճառով:
Իհարկե, Սյունիքում հիմա քաղաքական էլիտա, որպես այդպիսին, չկա. կենտրոնի հետեւողական ջանքերի շնորհիվ տարիների ընթացքում սյունիքյան էլիտան գլխատվել է:
Գլխատվել է, որպեսզի Երեւանից ներդրված հրոսակախումբն անարգել ասպատակի մեր երկրամասը:
Նույնիսկ սյունիքյան պաշտոնյաների առաջին հորիզոնականում ոչ մի սյունեցի չես գտնի. սյունեցիներին իրենց երկրամասում բարձր պաշտոններ չի կարելի վստահել:
Նույնիսկ մարզի ոստիկանությունում՝ սովորական պաշտոններում (թափուր տեղ լինելու դեպքում) տեղացի պրոֆեսիոնալներին չեն նշանակում, այլ Երեւանից են մարդ բերում՝ մարզի ոստիկանապետի մերձավոր շրջապատից: Եվ հետո այդ ոստիկանապետին պատվոգիր են շնորհում:
Բայց սյունեցին, հավատացեք, առանց քաղաքական էլիտայի եւ առանց պաշտոնյաների առաջնորդության ի վիճակի է ինքնուրույն կողմնորոշվել երկրում օրավուր թեժացող քաղաքական զարգացումների ջրապտույտում:
Բոլորիս անհրաժեշտ կոնսոլիդացիան ծրագրելուց առաջ Գագիկ Ծառուկյանը պետք է առերեսվի սյունիքյան իրականության հետ եւ պատասխանի տարակույսների տեղիք տված բազում հարցերի:
Ընդ որում՝ հիմա այն իրավիճակը չէ, որ խորհրդարանական խմբակցությունից ինչ-որ պատգամավորներ գան եւ խոսքեր-խոստումներ շաղ տան այս կողմերում: Մենք չենք կարող (ցավոք) լուրջ վերաբերվել այն պատգամավորներին (ոչ միայն ԲՀԿ խմբակցությունից), ովքեր ալարում են նույնիսկ պատասխանել ընտրողի հեռախոսազանգերին, ընտրողի դիմում-նամակներին՝ իրենց քաջնազարյան բախտից հարբած եւ գլխապտույտի մեջ ընկած:
Ինքը՝ Գագիկ Ծառուկյանը, եթե իսկապես ձգտում է իր գլխավորած քաղաքական ուժի շուրջ համախմբել հանրությանը (այդ թվում՝ սյունիքյան), ապա պետք է այցելի Սյունիք եւ, ինչպես նշեցինք, առերեսվի իրականության հետ, որից հետո միգուցե մարդիկ մտածեն…
Մի սկզբունքային հանգամանք եւս. եթե արթուրվանեցյանները պետք է լինեն ԲՀԿ դաշնակիցը, ապա հազարավոր սյունեցիներ կլինեն քաղաքական այդ ուժի երդվյալ հակառակորդը:
Այդ տղան՝ Արթուր Վանեցյանը, դեռ Սյունիքին չի պարզաբանել՝ արդյո՞ք ինքը կապ է ունեցել 2014 թվականին մեր երկրամասում ներդրված (ու մինչեւ այսօր մարզում վխտող) գաղութարարների հետ: Ինքը նաեւ պիտի պատասխանի՝ չի՞ ուզում հայրիկի բեռնատարները հանել այստեղից եւ բեռնափոխադրումների գործը զիջել տեղացի վարորդներին, որոնց զգալի մասը գործազուրկ է եւ տուն պահելու խնդիր ունի…
«Սյունյաց երկիր»