Հազար տարին մեկ է նման հանճար ծնվում. ծնունդդ շնորհավոր, պոետ

13.03.2021 11:09
2667

Մարտի 13-ը շատերիս հիշողության մեջ զուգորդվում է Եղիշե Չարենցի ծննդյան օրվա հետ: Հազար տարին մեկ է նման հանճար ծնվում, ահավասիկ՝ 10-րդ դարում՝ Նարեկացին,  20-րդ դարում՝ Չարենց՝ երկուսն էլ հայ պոեզիայում  նոր ու հզոր արահետ բացողներ:

Հայ գրականությունը վառ անհատականություններ շատ է ունեցել, բայց Նարեկացին ու Չարենցն անկրկնելի են…

Ամենատաղանդավոր ու ամենահակասական բանաստեղծն է Չարենցը, նաեւ ամենաողբերգականը՝ սկսած ծննդավայրի առեղծվածից (Մակու՞, թե՞ Կարս) մինչեւ մահվան առեղծվածը եւ գերեզմանի վայրի փնտրտուքները:

Չարենցը վիթխարի նորություններ է բերել, մի խոսքով՝ նորարար, իր բանաստեղծություններում ավելի շատ տաղաչափական ձեւեր ու միջոցներ է կիրառել, քան դրանք կան ողջ հայ պոեզիայում: Հայոց լեզուն հարստացրել է նոր բառերով եւ արտահայտություններով (չնչին, ինչպես Արարատին նետած քար կամ սանձել է ուզում հողմերին այս ողորմելին), հայ քնարերգություն ներմուծել պատկերավոր մտածողության նոր ու թարմ համակարգ:

Չարենցյան ստեղծագործությունը այժմեականությունը եւ արդիականությունը չի կորցրել նրա ապրած ժամանակից եւ մահվանից տասնամյակներ անց, նրա ձևակերպումները կիրառել են հենց մեր ապրած ժամանակի համար: Ահավասիկ, ինչպես է ներկայացնում հայրենիքը «Ողջակիզվող կրակ» բանաստեղծական շարքում՝ (գրված 1919-1920 թթ.).

Ինչպես երկիրս անսփոփ, ինչպես երկիրս բախտազուրկ

Ինչպես երկիրս ավերակ ու արնաներկ…

Այս մակդիրները համահունչ չե՞ն մեր օրերի Հայաստան երկրին:

Կամ ընթերցենք «Պատմության քառուղիներով» պոեմը՝ զետեղված «Գիրք ճանապարհի» ժողովածուի մեջ: Ո՞ր մի գրողի որ ստեղծագործության մեջ է այդքան ճշմարիտ ներկայացված մեր անցած ճանապարհի փիլիսոփայությունը: Բանաստեղծը ոչ թե սուտ ու փուչ հերոսություն է վերագրում իր հայրենիքին, այլ իրական, ճշմարտացի ու դառը հայացքով է դիտարկում մեր անցած ուղին.

Եվ այսպես — պատմության քառուղիներով

Անցել ենք մենք անղեկ ու անգաղափար,

Շառագունված անվերջ ուրիշների հրով,—

Եվ մեր ճանապարհը անփայլ

Եղել է ճանապարհ ունայնության, մահի —

Եվ չե՛նք կարող այս օր ձեզ մեծարել

Օ, նախնինե՛ր մեր խեղճ, առաջնորդներ մեր հին,

Մեր պատմություն անդեմք ու անհանճարեղ...

Կամ միթե՞ օրհներգի տեքստ չէ «Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում» տողով սկսվող սքանչելի բանաստեղծությունը (սա ասում եմ այն բանի համատեքստում, որ վերջերս շատ է խոսվում ներկայիս օրհներգը փոխելու մասին):

Ցավալիորեն ձևավորված մի ավանդույթով մեր մեծերին հոբելյանից հոբելյան, լավագույն դեպքում՝ տարեդարձից տարեդարձ ենք հիշում, մինչդեռ Աստծո ամեն օր անհրաժեշտ է ձեռքը վերցնել Չարենցի որևէ հատորյակ եւ ընթերցել պատահած բանաստեղծությունը: Գեղագիտության եւ ամեն ինչի առումով լիովին վարձատրված կլինեք:

Շնորհավոր ծնունդդ, պոետ:

Վահրամ Օրբելյան

ԳՈՒՄ-ի շուկայի մսի իրացման կետերը փակվել են․ ՍԱՏՄ

13.12.2024 20:15

Հայաստանի վերազինումը բացասական ազդեցություն է թողնում խաղաղության պահպանման վրա․ Հասանով

13.12.2024 20:08

Կառավարությունը մոտ 4 անգամ կկրճատի պարտքդ, եթե աշխատես. Սիսակ Գաբրիելյանը՝ նոր որոշման մասին

13.12.2024 18:55

Միջոցառում` նվիրված Կոմիտաս վարդապետի ծննդյան 155-ամյակին

13.12.2024 18:22

Մարտուն Զաքարյանի կտավների ցուցահանդեսը Քաջարանի մշակույթի պալատում, որտեղ նաև «Մսյո Ազնավուր» ֆիլմի ցուցադրությունն էր

13.12.2024 16:18

Մցխեթա-Ստեփանծմինդա-Լարս ճանապարհի որոշ հատվածներ փակ են բեռնատար ավտոմեքենաների համար

13.12.2024 14:58

Փաշինյանին սպասում են Սանկտ Պետերբուրգում ԱՊՀ ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովին. Պեսկով

13.12.2024 14:56

ՌԴ-ն զանգվածային հարվածներ է հասցրել Ուկրաինայի էներգետիկ օբյեկտներին՝ ի պատասխան ATACMS հրթիռներով հարվածների

13.12.2024 14:53

Վերահրատարակվել է Տիգրան Գրիգորյանի «Անմահության համանվագ» գիրքը

13.12.2024 14:45

Փաշինյանը մեկնել է ՌԴ

13.12.2024 11:04

ԱԱԾ-ում տվյալներ են ստացվել ՀՀ-Թուրքիա սահմանի ապօրինի հատման հավանական փորձի վերաբերյալ

13.12.2024 11:02

Ձյուն, մառախուղ, մերկասառույց․ իրավիճակը հանրապետության ճանապարհներին

13.12.2024 09:00