Հազար տարին մեկ է նման հանճար ծնվում. ծնունդդ շնորհավոր, պոետ

13.03.2021 11:09
2677

Մարտի 13-ը շատերիս հիշողության մեջ զուգորդվում է Եղիշե Չարենցի ծննդյան օրվա հետ: Հազար տարին մեկ է նման հանճար ծնվում, ահավասիկ՝ 10-րդ դարում՝ Նարեկացին,  20-րդ դարում՝ Չարենց՝ երկուսն էլ հայ պոեզիայում  նոր ու հզոր արահետ բացողներ:

Հայ գրականությունը վառ անհատականություններ շատ է ունեցել, բայց Նարեկացին ու Չարենցն անկրկնելի են…

Ամենատաղանդավոր ու ամենահակասական բանաստեղծն է Չարենցը, նաեւ ամենաողբերգականը՝ սկսած ծննդավայրի առեղծվածից (Մակու՞, թե՞ Կարս) մինչեւ մահվան առեղծվածը եւ գերեզմանի վայրի փնտրտուքները:

Չարենցը վիթխարի նորություններ է բերել, մի խոսքով՝ նորարար, իր բանաստեղծություններում ավելի շատ տաղաչափական ձեւեր ու միջոցներ է կիրառել, քան դրանք կան ողջ հայ պոեզիայում: Հայոց լեզուն հարստացրել է նոր բառերով եւ արտահայտություններով (չնչին, ինչպես Արարատին նետած քար կամ սանձել է ուզում հողմերին այս ողորմելին), հայ քնարերգություն ներմուծել պատկերավոր մտածողության նոր ու թարմ համակարգ:

Չարենցյան ստեղծագործությունը այժմեականությունը եւ արդիականությունը չի կորցրել նրա ապրած ժամանակից եւ մահվանից տասնամյակներ անց, նրա ձևակերպումները կիրառել են հենց մեր ապրած ժամանակի համար: Ահավասիկ, ինչպես է ներկայացնում հայրենիքը «Ողջակիզվող կրակ» բանաստեղծական շարքում՝ (գրված 1919-1920 թթ.).

Ինչպես երկիրս անսփոփ, ինչպես երկիրս բախտազուրկ

Ինչպես երկիրս ավերակ ու արնաներկ…

Այս մակդիրները համահունչ չե՞ն մեր օրերի Հայաստան երկրին:

Կամ ընթերցենք «Պատմության քառուղիներով» պոեմը՝ զետեղված «Գիրք ճանապարհի» ժողովածուի մեջ: Ո՞ր մի գրողի որ ստեղծագործության մեջ է այդքան ճշմարիտ ներկայացված մեր անցած ճանապարհի փիլիսոփայությունը: Բանաստեղծը ոչ թե սուտ ու փուչ հերոսություն է վերագրում իր հայրենիքին, այլ իրական, ճշմարտացի ու դառը հայացքով է դիտարկում մեր անցած ուղին.

Եվ այսպես — պատմության քառուղիներով

Անցել ենք մենք անղեկ ու անգաղափար,

Շառագունված անվերջ ուրիշների հրով,—

Եվ մեր ճանապարհը անփայլ

Եղել է ճանապարհ ունայնության, մահի —

Եվ չե՛նք կարող այս օր ձեզ մեծարել

Օ, նախնինե՛ր մեր խեղճ, առաջնորդներ մեր հին,

Մեր պատմություն անդեմք ու անհանճարեղ...

Կամ միթե՞ օրհներգի տեքստ չէ «Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բառն եմ սիրում» տողով սկսվող սքանչելի բանաստեղծությունը (սա ասում եմ այն բանի համատեքստում, որ վերջերս շատ է խոսվում ներկայիս օրհներգը փոխելու մասին):

Ցավալիորեն ձևավորված մի ավանդույթով մեր մեծերին հոբելյանից հոբելյան, լավագույն դեպքում՝ տարեդարձից տարեդարձ ենք հիշում, մինչդեռ Աստծո ամեն օր անհրաժեշտ է ձեռքը վերցնել Չարենցի որևէ հատորյակ եւ ընթերցել պատահած բանաստեղծությունը: Գեղագիտության եւ ամեն ինչի առումով լիովին վարձատրված կլինեք:

Շնորհավոր ծնունդդ, պոետ:

Վահրամ Օրբելյան

Վասակաբերդը, որ կրում է Հայոց ու Վրաց մարզպան (440-451 թթ․) և Սյունյաց աշխարհի մեծագույն զավակ Վասակ Սյունու անունը

25.12.2024 16:13

1,6 մլրդ դոլար 2025-ին վճարելու ենք պետական պարտքի մայր գումարի համար. Վահե Հովհաննիսյան. ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

25.12.2024 15:24

«ՄԵԾ ՀԱՅՔ»-Ի պարային շքահանդեսը Գորիսի բեմում

25.12.2024 14:34

Փոքր մոդուլային ռեակտորների կառուցումը՝ Հայաստանի էներգետիկ համակարգի քանդելու միջոց․ ուսումնասիրություն

25.12.2024 14:32

Կրեմլն արձագանքել է Փաշինյանի բացակայությանը

25.12.2024 14:23

Ջերմաստիճանը դեկտեմբերի 26-28-ի ցերեկը աստիճանաբար կնվազի 4-6 աստիճանով

25.12.2024 14:19

Անկախությունը քչերից կախվածությունը փոխարինելն է շատերից կախվածությամբ. վարչապետ

25.12.2024 12:40

Իրանի նախագահը հանդիպել է սրբազան պաշտպանության երկու հայ նահատակների ընտանիքների հետ

25.12.2024 11:21

Ալբանական «Monitor» շաբաթաթերթը հոդվածով անդրադարձել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծին

25.12.2024 10:14

Չենք ծրագրում դադարեցնել ռուսական հեռուստաալիքների հեռարձակումը․ ԲՏԱ նախարարություն

24.12.2024 22:14

Մի շարք պատմամշակութային օբյեկտներ ստացել են հուշարձանի կարգավիճակ

24.12.2024 20:21

Փաշինյանին հրավիրում եմ բանավեճի, եթե նա պարտվի, պետք է փոխի ԼՂ հարցում իր քաղաքականությունը. Օսկանյան (տեսանյութ)

24.12.2024 20:10