Հնդկաստան-Իրան-Հայաստան եռակողմ հարաբերությունները կարող են վճռորոշ լինել նրանց տնտեսական զարգացման համար

24.12.2024 11:57
353

Վերջին մի քանի տարիներին Հայաստանի, Իրանի և Հնդկաստանի միջև համագործակցությունն աճում է։ Ավանդաբար Հնդկաստանը սերտ և ջերմ հարաբերություններ է պահպանում Իրանի հետ: Հնդկաստանը նաև պատմական և քաղաքակրթական կապեր ունի Հայաստանի հետ։ Իրանը և Հայաստանը ունեն սահման և սերտ պատմական կապեր. գրում է հնդկական Awaz -The Voice պարբերականը։

Ինչպես նշվել է, երեք երկրները, թեև առաջին հայացքից շատ տարբեր են, բայց ընդհանուր մարտահրավեր ունեն՝ ի դեմս անբարյացակամ հարևանների: Նրանց պատմական ջերմ հարաբերություններն այդ ժամանակվանից ի վեր ճանապարհ են հարթել երկկողմ հարաբերությունների սերտացման համար և վերածվում են եռակողմ համագործակցության:

Այս համագործակցության բանալին կապի և առևտրային ուղիներն են: Հնդկաստանը, որոնելով ավելի արագ և ծախսարդյունավետ առևտրային միջանցքներ ինչպես դեպի իր արևելք, այնպես էլ արևմուտք, աշխատում էր Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի (INSTC) իրականացման վրա, որը կկապի այն Ռուսաստանի Դաշնությանը Իրանի միջոցով: Իրանն ու Հայաստանը վճռորոշ են Հնդկաստանի ծրագրերը կյանքի կոչելու համար։ Իրանը Հնդկաստանի համար կարող է ելք ապահովել դեպի Կենտրոնական Ասիա և Կովկաս: Առնվազն 2013 թվականից ի վեր Հնդկաստանը մտածում է Իրանի արևելյան ափին գտնվող Չաբահար նավահանգստի զարգացման շուրջ, որը նայում է Օմանի ծոցին: Հնդկաստանի համար սա իրանական ամենամոտ նավահանգիստն է։ Այն նաև կոչված էր հակազդելու Պակիստանի Մաքրան նավահանգստում Չինաստանի կողմից կառուցված Գվադար նավահանգստին: Այնուամենայնիվ, Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ արևմտյան պատժամիջոցները կանգնեցրել են Չաբահարի առաջընթացը: Հայաստանն ունի յուրահատուկ աշխարհաքաղաքական դիրք՝ դեպի ծով ելք չունեցող երկիր Հարավային Կովկասի սրտում, սահմանակից է Իրանին, Ադրբեջանին, Թուրքիային և Վրաստանին: Ծրագրի նպատակն է դա օգտագործել՝ երկիրը վերածելու առևտրի, տրանսպորտային և հաղորդակցության հանգույցի և հնարավորություն տալ տարածաշրջանի երկրներին մուտք գործել եվրոպական և ասիական շուկաներ և հակառակը:

Հայաստանը կարևոր է դառնում, քանի որ նման այլընտրանքային առևտուրը և տրանսպորտային երթուղին կարող են անցնել միայն Հայաստանի տարածքով, որը Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի մի մասն է:

Նման միջանցքը նաև զգալի հակադարձ կլինի Չինաստանի «Գոտի և ճանապարհ» նախաձեռնությանը, որը զուգահեռ է ընթանում՝ Թուրքիային Վրաստանի և Ադրբեջանի միջոցով կապելով Կենտրոնական Ասիայի հետ:

Հնդկաստան-Իրան-Հայաստան եռակողմ նման համագործակցությունը վճռորոշ է և՛ Իրանի, և՛ Հայաստանի տնտեսությունների համար։ Իրանը հենց նոր հսկայական հարված է ստացել Իսրայելի հետ իր ստվերային պատերազմից: Այն նաև ենթարկվում է պատժամիջոցների, և դրա միջով անցնող առևտրային և տարանցիկ ուղիները հսկայական եկամուտի աղբյուր կլինեն:

Հայաստանի համար նույնպես նման հաղորդակցության հանգույցը հարուստ շահաբաժիններ կունենա:

 
 

Բազմաթիվ քաղաքացիներ պատրաստվում են վաղն օդանավակայանում դիմավորել Կաթողիկոսին

05.12.2025 21:56

ԱՅԴ ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ՉԵՌՆՈԳՈՐԻԱ –ՄՈՆՏԵՆԵԳՐՈՆ

05.12.2025 17:22

Հարցազրույց Կարեն Լազարյանի հետ

05.12.2025 16:43

Արցախի ՄԻՊ-ն ակնկալում է, որ տեղահանվածների համար նախատեսված սոցիալական ծրագրերը դեկտեմբերին չեն ընդհատվի

05.12.2025 16:30

Փաշինյանը ներկայացուցիչ է գործուղել Լոնդոն՝ «TRIPP» նախագծի պայմանագրի մշակման համար

05.12.2025 16:00

Հայ պատմաբանը դարձել է «Մեծ hաղթանակի արձագանքը ԱՊՀ տարածքում» մրցանակի դափնեկիր

05.12.2025 15:57

42-ամյա կնոջը սպшնողին գտել են․ սպшնելուց հետո կնոջ զարդերը գողացել են և դրանք գրավադրել․ մանրամասներ

05.12.2025 15:54

Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ

05.12.2025 15:53

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը պահանջում է անհապաղ դադարեցնել Տ․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանի և ազատազրկված մնացյալ եկեղեցականների ապօրինի հետապնդումները. հայտարարություն

05.12.2025 15:51

Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը հայտարարել է հոգաբարձուների խորհրդի կազմի համալրման մասին

05.12.2025 15:35

ՌԴ–ն և Հնդկաստանը ԵԱՏՄ-ի հետ աշխատանքներ են տանում Նյու Դելիի ԱԱԳ–ի ստեղծման ուղղությամբ

05.12.2025 15:20

«Ալիևը չի թաքցնում Հայաստան պետությունը ոչնչացնելու ծրագիրը»․ Ոսկան Սարգսյան

05.12.2025 14:39