Մայրաքաղաքային որոշ լրատվամիջոցներ հայտարարում են, թե՝ Մեծ Ալ լիճը եւ փոքր Ալ լիճն այլեւս գտնվում են ազերիների հսկողության ներքո:
Մեծ Ալ լճի մասին չենք կարող խոսք ասել, քանզի տեղյակ չենք այդ լճի՝ ի սկզբանե ունեցած տարածքային կարգավիճակին:
Սակայն փոքր Ալ լիճը բոլոր քարտեզներով մտնում է Սյունիքի մարզի, ավելի ստույգ ՝ Սիսիանի տարածաշրջանի մեջ:
Պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանի հայտարարությանը ո՛չ մայրաքաղաքում, ո՛չ Սյունիքում որեւէ մեկը չի անդրադարձել, ինչն այլեւս չի զարմացնում: Սակայն զարմացնում է տեղական մի քանի պաշտոնյաների ստահոդ եւ անբարո հայտարարությունը, թե իբր Սյունիքի մարզից մեկ սանտիմետր տարածք անգամ չի անցել թշնամուն:
Ուստի եւ ստիպված ենք Սյունիքի օրվա պատասխանատուների ուշադրությունը հրավիրել այդ տեղեկատվության վրա. պատգամավորի տարածած տեղեկատվությունը հավաստի՞ է, թե՞ ոչ:
Եթե լրատվամիջոցները ոչ հավաստի տեղեկություն են տարածել, ապա ո՞վ է այն պաշտոնյան, որ 2020 թ. դեկտեմբերի 1-ից հետո եղել է այդ տարածքում եւ կարող է ավելի ստույգ խոսք ասել խնդրո առարկայի մասին:
Միեւնույն ժամանակ մեկ խորհուրդ բոլոր այն պաշտոնյաներին, ովքեր իրենց իրավունք են վերապահում խոսել Սյունիքի անունից (թեեւ մենք չգիտենք մի մարդ, ով կարող է Սյունիքի անունից այսօր խոսք հնչեցնել). երբ հայտարարում եք, թե Սյունիքից ոչ մի սանտիմետր հող չի անցել թշնամուն, գոնե ծանո՞թ եք Սյունիքի իրական սահմաններին, թե՞ առաջնորդվում եք ազերիների կողմից օգտագործվող GPS-ային հնարված քարտեզներով:
Հ.Գ.
«Սյունյաց երկրի» ստեղծագործական խումբն Ալ լճի մերձակայքում եղավ 2020 թ. սեպտեմբերի 5-ին: Մեզ ընկերակցում էր ճանաչված գեղանկարիչ, հայրենի քարափների նվիրյալ Աշոտ Ավագյանը:
Այդ այցելության մասին գրված մեր հոդվածում (դեռեւս անտիպ), այսպես է բնութագրվում Ալ լիճը:
Եվ ահա՝ «Ուխտասար բարձրանալով Սառնակունք գյուղի արոտավայրերով՝ մեր առաջին կանգառը եղավ Նազելի լեռան ստորոտը: Այնտեղ նույնպես ժայռապատկերներով քարերի մի թանգարան կա… Աշոտ Ավագյանի զորավոր ամենագնացը մեզ բարձրացրեց Նազելի լեռան գագաթ: Այնտեղից դեպի հյուսիս-արեւելք մեր առջեւ բացվեց մի հեքիաթային տեսարան՝ Ալ լիճն է, որը մատենագիտության մեջ նաեւ այլ անուններով է հիշատակվում՝ Ալագյոլ, Ալագյոլլար:
Գտնվում է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի երբեմնի սահմանագլխին` Ղարաբաղի բարձրավանդակի կենտրոնական մասում: Երեք կողմից եզրավորված է հրաբխային կոներով, որոնք լճի նկատմամբ ունեն 100-120 մ հարաբերական բարձրություն: Ձգված է հյուսիս-արեւմուտքից դեպի հարավ-արեւելք մոտ 1 կմ երկարությամբ եւ 830 մ լայնությամբ: Բարձրությունը 2974 մ է, մակերեսը՝ 0.5 քառ. կմ, միջին խորությունը՝ 1.88 մ: Սնվում է գլխավորապես մթնոլորտային տեղումներով: Ձմռանը միչեւ հատակը սառչում է: Ջուրը մաքուր է, պարզ: Ամռանը միջին ջերմաստիճանը 12 աստիճան է:
Դա փոքր Ալ լիճն է, որը, անշուշտ, Սյունյաց աշխարհի հրաշալիքներից է:
Կա նաեւ մեծ Ալ լիճ, որն արդեն Վարդենիսի տարածքում է` փոքր Ալ լճից 36.5 կմ հեռավորության վրա»:
Ի դեպ, փոքր Ալ լիճն Ուխտասար կամ Ուղտասար՝ երկնքի տակ բաց եւ բացառիկ թանգարանից մոտ 2 կմ հյուսիս է գտնվում: Դա իծագրերի կամ ժայռապատկերների համաշխարհային նշանակության թանգարանն է։
Ալ լիճը հանձնելով թուրքին` խոցելի ենք դարձնում հռչակավոր այդ թանգարանի մերձակայքի անվտանգությունը։
Սամվել Ալեքսանյան