Կապանցու բնավորությունը (հոգեբանական հետազոտություն)

05.04.2024 15:44
2055

Ձեւավորվելով որպես քաղաք` Կապանն ընդգրկել է հանրապետության տարբեր շրջանների եւ մեծ մասամբ Սյունիքի գյուղերի բնակիչներին: Սակայն քաղաքի պատմության անցած ժամանակահատվածը բավարար էր, որպեսզի բնավորության ընդհանուր գծեր առաջանային Կապանի բնակիչների մեջ:

 Ինչպիսին են այսօրվա կապանցուն բնորոշ անձնային առանձնահատկությունները եւ ինչպես են դրանք դրսեւորվում նրա վարքում` մենք փորձեցինք պարզել` անցկացնելով հոգեբանական հետազոտություն:

Մասնակիցները 18-65 տարեկան կանայք եւ տղամարդիկ էին, ովքեր ունեին տարբեր կրթական մակարդակ եւ տարբեր մասնագիտությունների տեր էին:

Վերլուծելով 102 հոգու տված պատասխանները` մենք կարողացանք բացահայտել տիպիկ կապանցու կերպարը: Նա բավականին շփվող է եւ ընկերասեր: Անվերապահորեն չի ընդունում ամեն մեկին, բայց բարեհոգի է մարդկանց հանդեպ, վստահող, առավել հակված հանդուրժող, համբերատար եւ հարմարվող լինելուն: Մտածում է ե՛ւ կոնկրետ, ե՛ւ աբստրակտ` չընկնելով ծայրահեղությունների մեջ. շատ չի հետաքրքրվում տեսական վերլուծություններով, բայց եւ չի տարվում միայն պրակտիկ խնդիրներով: Թեթեւակիորեն ավելի է ուղղված դեպի սեփական ներաշխարհը: Կողմնորոշվում է ե՛ւ իրականությամբ, ե՛ւ կարող է սեփական երեւակայությամբ ստեղծել նորը:

Միջին կապանցին հուզականորեն բավականին կազմակերպված է եւ չի ենթարկվում պատահականությունների կամ միայն էմոցիաների ազդեցությանը: Վերահսկում է սեփական հույզերն ու վարքը, գնահատում է կարգապահությունը: Հետեւում է հասարակական, բարոյական նորմերին եւ պահպանում վարքագծի ընդունված կանոնները: Հասարակության մեջ ներգրավված լինելը, շրջապատի խրախուսանքն ու սատարումը բավականին կարեւոր են նրա համար:

Միջանձնային հարաբերություններում նախընտրում է հավասարությունը: Որոշ չափով ավելի հակված է կոռեկտ, սիրալիր լինելուն եւ ավելի շուտ կգնա համագործակցության եւ կզիջի, քան իրավիճակը կհասցնի կոնֆլիկտի:

Բավականին ազատ է եւ անկաշկանդ վարքում: Սոցիալապես համարձակ է, պատրաստ է գործ ունենալ անծանոթ մարդկանց եւ պայմանների հետ: Միեւնույն ժամանակ խելամիտ է եւ գնահատում է իրադրությունն ու շրջապատող մարդկանց համապատասխանաբար վարքային ցուցանիշներով:

Լավ ինֆորմացված լինելը կարեւոր է կապանցու համար: Նա ունի վերլուծող միտք, հակված է փորձարարության եւ հաճույքով է ընդունում փոփոխություններն ու նորամուծությունները:

 Բացի ընդհանուր վառ արտահայտված գծերից` առանձնանում են նաեւ տարբեր տարիքին բնորոշ որակները: Օրինակ, երիտասարդների մեջ առավել վառ արտահայտված են անմիջականությունն ու բարեհոգությունը: Միջին տարիքում առաջ են գալիս խորաթափանցությունն ու որոշ չափով անբնական պահվածքը միջավայրում: Հասուն մարդիկ առավել ուղղվում են դեպի սեփական ներաշխարհը, եւ բարձրանում է նրանց ստեղծագործական պոտենցիալը:

Միջսեռային տարբերություններում ամենավառ արտահայտված առանձնահատկությունն այն է, որ Կապանի կանայք ավելի խելացի են եւ շուտ կողմնորոշվող, քան տղամարդիկ: Դրան հետեւում է զգայունության, փափկասրտության եւ զիջողականության առավել արտահայտվածությունը կանանց մեջ, ինչպես նաեւ ներքին կազմակերպվածության ավելի բարձր մակարդակը: Տղամարդիկ, ի տարբերություն կանանց, ավելի բնական են վարքում եւ թեթեւակիորեն ավելի են հակված դեպի կայուն սկզբունքները, ավանդույթները պահպանելուն: Այսպիսով, մեր քաղաքացիները բավականին ակտիվ են եւ էներգիայով լի: Լռակյացության եւ շատախոսության, զսպվածության եւ իմպուլսիվության միջեւ ընտրում են օպտիմալ, միջին էքսպրեսիվության (արտահայտչականության) տարբերակը: Եվ, անկախ տարիքից, սեռից կամ կրթությունից, նախընտրում են հետեւողականությունը, կազմակերպվածությունն ու սոցիալական նորմերը պահպանելը:

Սոնա Մելիք-Քարամյան

Հոգեբան

«Սյունյաց երկիր» թերթ,

№ 24-25 (160-161),

10 սեպտեմբերի 2008 թ.

Չենք ծրագրում դադարեցնել ռուսական հեռուստաալիքների հեռարձակումը․ ԲՏԱ նախարարություն

24.12.2024 22:14

Մի շարք պատմամշակութային օբյեկտներ ստացել են հուշարձանի կարգավիճակ

24.12.2024 20:21

Փաշինյանին հրավիրում եմ բանավեճի, եթե նա պարտվի, պետք է փոխի ԼՂ հարցում իր քաղաքականությունը. Օսկանյան (տեսանյութ)

24.12.2024 20:10

Սուրբ Ստեփանոսի տոնին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում տեղի ունեցավ սարկավագական ձեռնադրություն

24.12.2024 18:34

Բացահայտ ծաղր է խաղաղության քարոզն այն պայմաններում, երբ Ադրբեջանի նախագահը հայտարարում է, որ 300,000 ադրբեջանցի արդեն դիմել է Հայաստանի վարչապետին՝ «Հայրենիք վերադառնալու» նպատակով. Թաթոյան

24.12.2024 17:06

Անպտղության հաղթահարման ծրագրով այս տարի 486 երեխա է ծնվել, նրանցից 25-ը` զոհված զինծառայողի ընտանիքում. Անահիտ Ավանեսյան

24.12.2024 16:19

Էրդողանը և Ալիևը քննարկել են հայ - ադրբեջանական կարգավորման գործընթացը

24.12.2024 16:14

Սպասվում է առանց տեղումների եղանակ. օդի ջերմաստիճանը կնվազի 4-6 աստիճանով

24.12.2024 15:30

Իսրայելը ստանձնել է Թեհրանում «Համաս»-ի առաջնորդ Իսմայիլ Հանիեի սպանության պատասխանատվությունը

24.12.2024 14:11

Նիկոլ Փաշինյանին հրավիրում եմ դեմ առ դեմ բանավեճի. Հայկ Դեմոյան

24.12.2024 14:07

Եթե բանավիճելու բան չունեք, ուրեմն գնացեք Ձեր թոշակին կամ դատերին. Նիկոլ Փաշինյանը՝ ՀՀ նախկին նախագահներին

24.12.2024 12:33

Աշխատանքային 8 ժամը դարձնել 7, բայց նույնը թողնել աշխատավարձը. Սոցապ նախարարության առաջարկը

24.12.2024 12:25