Զրույց Կապան համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատար Նարեկ Ղահրամանյանի հետ

-Մեր զրույցը սկսենք հույժ ավանդական, բայց անհրաժեշտ հարցից. ի՞նչ ժառանգություն ստացաք, երբ սկսեցիք, պաշտոնավարել: Կապանը մեր մարզի ամենախոշոր բնակավայրն է՝ բազմաթիվ ենթակառուցվածքներով, նաեւ հիմնախնդիրներով…

-Այդ հարցն առաջին անգամ չի տրվում, միշտ էլ նույն պատասխանն եմ տվել, որ հիմնախնդիրներով լի մի քաղաք եմ ժառանգություն ստացել, ես հիմնախնդիրների ամբողջ ծավալը չգիտեի, պատկերացնում էի, բայց մանրամասն ծանոթ չէի, օրինակ, Շինարարների կամ Բաղաբերդ թաղամասերի, կամ ասենք Խդրանց բնակավայրի խնդիրներին: Դրսից եկած մարդիկ, մասնավորապես Երեւանի իմ ընկերները, Կապանի մասին ասում են՝ բավականին սիրուն քաղաք է, երեւի փոփոխական հարկերով շենքերը տեսնելով: Բայց իրականությունն այլ է:

-Եվ հատկապես ի՞նչն է Ձեզ զարմացրել կամ, համենայնդեպս, արտառոց թվացել:

-Անբարեկարգ մայթերը, փողոցները, տանիքները, թեպետ վերջիններս համատիրությունների ենթակայության տակ են:  Մարդկանց հոգեբանությունը, որ ամենախնդրահարույցն է: Երբ պաշտոնյան փոխվում է, քաղաքացին չի փոխվում, փոփոխությունը դառնում է ձեւական՝ թղթի վրա գրված: Ինձ ամենաշատը դա է հիասթափեցրել այս երկու ամսվա ընթացքում: Ես քաղաքացիների ընդունելություն եմ ունենում եւ չեմ նկատել մի մարդու, որ կառուցողական մի առաջարկ անի:

- Մի հարց ճշտենք, այդ ամենը, որ ասում եք, տեղական ինքնակառավարման մարմինը կարո՞ղ էր իր լիազորությունների, իր հնարավորությունների սահմաններում կատարել, թե՞ հնարավոր չէր:

-Հնարավոր էր, ինչպե՞ս կարող է՝ հնարավոր չլիներ: Մեր անկախությունը 27 տարեկան է, կայացած պետություն ունենք, եւ ռազմավարական նշանակություն ունեցող մարզի կենտրոնն այս վիճակում է: Հասկանալի է, որ Հոլիվուդ կամ Գլենդել չենք ժառանգել, բայց քաղաքն այս վիճակում չպիտի լիներ, 27 տարվա ընթացքում այս խնդիրների կեսը պիտի լուծված լիներ, եթե ոչ 75 տոկոսը:

-Եւ, այնուամենայնիվ, ո՞րն եք համարում գլխավոր խնդիրը, որ ծառացած է Կապան համայնքի առջեւ՝ Ձեր նախնական դիտարկումներով:

-Գլխավոր խնդիրը կապանցու մտածելակերպն է, աշխարհայացքը, իր քաղաքի հանդեպ ունեցած վերաբերմունքը՝ ե՛վ անտարբեր, ե՛վ պասիվ: Հին ժամանակների կարծրատիպերը չեն հաղթահարվում: Այդ ամենը վերեւից է ժառանգված քաղաքացուն, բայց իրավիճակներ կան, երբ քաղաքացին ցանկության դեպքում կարող է չնայել ո՛չ քաղաքային, ո՛չ մարզային իշխանություններին, այլ գործել իր սրտի եւ խղճի մտոք, պարզապես կարող է սիրել իր քաղաքը, ձգտել մի լավ բան անել՝ իր անձնական ամբիցիաները մի կողմ դրած: Եւ վերը նշված խնդիրներից մի քանիսը մեխանիկորեն կլուծվեին:

-Շատ հանկարծակիորե՞ն Ձեզ առաջարկեցին գլխավորել Կապան համայնքը… 

-Չէի ասի, թե շատ հանկարծակի էր, բայց այնպես էլ չէր, որ սպասելի էր:

-Եւ ի՞նչ եք կարծում՝ ստացվում է:

-Ստացվելն այսպես կմեկնաբանեմ՝ յուրաքանչյուր գործ կարելի է անել. ցանկություն է պետք եւ եռանդ: Իսկ թե ինձ մոտ ինչպե՞ս է ստացվել, համայնքապետարանի աշխատակազմն ու բնակիչները կասեն:

-Դուք տեսնո՞ւմ եք, որ Ձեր ուսերին դրվածը կարող եք հաղթահարել:

-Միանշանակ:

-Մի խնդրի մասին եւս կուզեինք Ձեր կարծիքն իմանալ. օրեր առաջ խմբագրության ստեղծագործական խումբը Շիկահողում էր. մի գյուղաբնակի կարծիքով՝ համայնքների խոշորացումն ավելի շուտ գյուղերը քայքայելու նպատակ ունի: Ի դեպ, այդպես էլ վերնագրել ենք հոդվածը: Ընդհանրապես ինչպե՞ս եք վերաբերվում համայնքների խոշորացմանը:

-Շատ վատ: Միշտ դեմ եմ եղել համյնքների խոշորացմանը: Իմ պատկերացմամբ՝ դա նախորդ կառավարության կողմից գյուղական խնդիրներից խուսափելու մի ձեւ է: Ասենք միջհամայնքային ճանապարհները պիտի սպասարկեին մարզպետարանը, կառավարությունը: Դա մինչեւ համայնքների խոշորացումը, իսկ հիմա Կապանի մի բնակավայրից մյուսն ընկած ճանապարհը պիտի սպասարկի համայնքը, ինչի համար ֆինանսական հնարավորություն չունի: Խոշորացման հետեւանքով որոշ չափով գյուղերը դատարկվել են. գյուղապետարաններն աշխատակազմ ունեին՝ 7-8 մարդուց բաղկացած, համայնքային բյուջե կար, թեեւ սուղ: Ի՞նչ եղավ խոշորացումից հետո. գյուղում աշխատատեղեր կրճատվեցին, դա շատ ցավալի է, մանավանդ սահմանամերձ, ծայրամասային գյուղերում: Հիմա գյուղում հաստիքային երկու աշխատող կա՝ վարչական ղեկավար եւ օպերատոր: Վարչական ղեկավարի առումով էլ պահանջ կա, որ բարձրագույն կրթություն պիտի ունենա: Իսկ նման մարդ գյուղերում գտնելը դժվար է:

-Խոշորացման հետ կապված Ձեր մտահոգությունը հասցրե՞լ եք վերին ղեկավարությանը:

-Այնպես չէ, որ ղեկավարությունն այդ մասին տեղյակ չէ: Որքանով տեղյակ եմ համացանցի նյութերից, խոշորացման գործընթացը կանգնեցված է: Հանրապետությունում համայնքներ կան, որտեղ խոշորացման հետ կապված ընդվզումներ են եղել: Հնարավոր է նաեւ ապախոշորացման գործընթաց լինի կամ ասենք խոշորացումը՝ ըստ ենթաշրջանների…

-Մի տարի է անցել համայնքների խոշորացումից, փորձե՞լ եք վերլուծել մի գյուղի օրինակով, ասենք Ծավի, այս մի տարում ինչ է արվել եւ ինչ կարող էինք անել, եթե լիներ առանձին համայնք:

-Ինձ համար ամենամեծ վերլուծությունն այն է, որ հենց գյուղացին է դեմ խոշորացմանը: Վերջին հաշվով համայնքները խոշորացնելով՝ գյուղացու կարծիքը չեն էլ հարցրել:

-Ուզում եմ զրույցն այլ հարթություն տեղափոխել. Դուք «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության անդամ եք, եւ Կապանը պատրաստվում է համայնքի ղեկավարի արտահերթ ընտրության: Հանրության մեջ, բնականաբար, տարբեր թեկնածուների անուններ են շրջանառվում: Նարեկ Ղահրամանյանը կլինի՞ համայնքի ղեկավարի թեկնածու:

-Հստակ ասեմ` չեմ առաջադրվելու:

-Դա Ձե՞ր որոշումն է, թե՞ կուսակցության:

-Կուսակցության վարչության, ինչ-որ չափով՝ նաեւ իմ, մեծամասամբ՝ կուսակցության վարչության:

-Հիասթափվե՞լ եք պաշտոնից, թե՞ …

-Իմ՝ պաշտոնից հիասթափվելը հնարավոր չէ իրականում: Պարզապես, երբ գալիս էի համայնքը ղեկավարելու, իմ պատկերացումներն այսքան ծանր չէին, եւ բանը հիասթափվելու մեջ չէ, այս աշխատանքների ողջ ծավալը չէի պատկերացնում: Ամեն դեպքում իմ կուսակցությունն այդպես է որոշել:

-Ձեր հետագա ճակատագի՞րն էլ կորոշի կուսակցությունը:

-Իմ ճակատագիրն ինձնից բացի ոչ ոք չի կարող որոշել: Ինչ վերաբերում է քաղաքական ճակատագրին , դա կուսակցության եւ իմ որոշելիքն է: Նման հարց չի քննարկվել: Ես մինչեւ հոկտեմբերի 21-ը համայնքապետ եմ: 

-Կարո՞ղ եք Ձեր շուրթերով հայտարարել, որ համայնքի ղեկավարի թեկնածուն լինելու է …

-Ես չեմ կարող անուն տալ, քանզի վարչությունը պաշտոնապես հայտարարություն չի արել: Դեռեւս առաջադրումներ չկան, ոչ ոք չի առաջադրվել, անիմաստ է իրադարձություններից առաջ ընկնելը:

-Առհասարակ բոլորին հետաքրքրում է, թե ի՞նչ տվեց թավշյա հեղափոխությունը Սյունիքի մարզին, Կապան համայնքին:

-Ժամանակը շատ կարճ է հետեւություններ անելու տնտեսական արդյունքների առումով, բայց բարոյական օգուտ տվել է, դա անհերքելի է: Մարդիկ ձերբազատվել են ինչ-ինչ բարդույթներից, պաշտոնյային չեն նայում ներքեւից. դա շատ բան է նշանակում, կասեի` հաղթանակ է:

-Կադրային փոփոխություններ հասցրեցի՞ք անել մինչեւ հիմա, ո՞ր ոլորտներում:

-Եւ արել եմ եւ անելու եմ, հատկապես համայնքի մեջ մտնող բնակավայրերի վարչական ղեկավարների նշանակման առումով: Չէի կարող հանդուրժել այն երեւույթը, երբ Մոսկվա արտագնա աշխատանքի մեկնած անձն այստեղ վարչական ղեկավար է համարվում: Եւ չեմ կարծում, թե որեւէ մեկը կհանդուրժեր: Համենայն դեպս հայեցողական պաշտոններ զբաղեցնողներն ազատվել են՝ փոխքաղաքապետեր եւ այլն:

-Կադրեր նշանակելիս ի՞նչ սկզբունքով եք առաջնորդվում, կուսակցական գործո՞նն եք հաշվի առնում, թե՞…

-Պրոֆեսիոնալիզմը, ժողովրդի կողմից ընդունված պետք է լինի նաեւ:

-Հանրության հետ շփվելու, ինչպես տեսնում ենք, Ձեզ համար ընդունելի ձեւերից մեկը սոցիալական ցանցերն են, այդպե՞ս է:

-Ոչ այնքան, սոցիալական ցանցերով ներկայացնում եմ իմ տեսակետները, կատարված աշխատանքները, բայց նախընտրում եմ կենդանի, անմիջական շփումները, ինչը հնարավորություն է տալիս ավելի մոտիկից ծանոթանալ մարդկանց հուզող խնդիրներին:

Հարցազրույցը՝ Վահրամ Օրբելյանի