«Սա խայտառակություն է», «Պետք է գրողի ծոցն ուղարկել». քննարկվում է Գրականություն առարկայի չափորոշիչը

23.07.2020 21:21
11316

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել առարկայական չափորոշիչների եւ ծրագրերի նախագիծը: Եթե մինչեւ ներկայացնելը սոցցանցերում առավելապես քննարկվում-քննադատվում էր Հայ եկեղեցու պատմություն առարկայի «ինտեգրելը» Հայոց պատմությանն ու այլ առարկաներին եւ Նախնական զինվորական պատրաստություն առարկայի «ինտեգրելը» Հայոց պատմություն,  Ֆիզիկական կուլտուրա առարկաներին, ապա նախագծի հրապարակումից հետո Գրականություն առարկայի չափարոշչի քննադատությունը ստվերեց մնացածներին:

ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ Յուրի Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Հայ գրականության նախագիծը առանձին եւ անհրաժեշտ քննարկման նյութ է, քանի որ կազմված է մի առանձնահատուկ անիմացությամբ եւ հայ դասական գրականության ուրացումի շեշտված միտումներով»:

Գրականագետ Դավիթ Գասպարյանը նշել է, որ այսպիսի ծրագիր շրջանառության մեջ դնելն ուղղակի ամոթ է եւ խայտառակություն: «Փաստորեն, հայ հին ու միջնադարյան գրականություն գոյություն չունի, որով պայմանավորված է հայ մարդու ազգային հիշողությունը: Բացակայում են ազգային արժանապատվությունն ու այնպիսի հեղինակներ, ինչպիսիք են Նարեկացին ու միջնադարյան գրականության մեր մյուս մեծերը: Մաշտոցից հետո ի՞նչ եղավ, ո՞վ է Խորենացին, Բուզանդը, Եղիշեն, Փարպեցին... սա խայտառակություն է, ռետինն առած՝ հայ մարդու միջից ջնջում են նրա հիշողությունը: Այսպես կվարվեր միայն թուրքը, սա հենց թուրքի ձեռագիր է: Այդ հանձնաժողովը պետք է չեղարկվի եւ ստեղծվի նոր հանձնաժողով, նոր ծրագիր, որն ընդունելի լինի, իսկ այս ծրագիրը քննարկման ենթակա չէ, որովհետեւ վերից վար խոտան է»:

Գրականագետ Ծովինար Խաչատրյանը մանրամասն վերլուծել է նախագիծը թե նպատակային, թե բովանդակային առումներով. «Մարդիկ ոչ միայն դասական հեղինակներին իսպառ հանել են դպրոցական դասագրքերից, այլեւ հանել են իրենց պատկերացմամբ ԱՆԳԻՐ անելը, որովհետեւ բանաստեղծության հետ, ըստ իրենց, աշակերտը կարող է ամեն ինչ անել վերլուծելու շրջանակներում, անգամ առանձնացնել դրա հեղինակին ու նարատորին, բայց արտասանել, ասմունքել չի կարող, այլ ընդամենը` ՎԱՐԺ ԿԱՐԴԱԼ: … Այն որ տարիներ շարունակ դասագրքերի հեղինակների, համահեղինակների մաֆիա է գործել, մարդիկ մի ապուշություն երկնել, անունը դասագիրք են դրել, վրան էլ որեւէ վարչության պետի անուն են ճպացրել համահեղինակի իրավունքով, միլիոններ են գրպանել, նորություն չէ: Այն, որ դասագրքերի հեղինակ համարվողներն իրենց ծանծաղամիտ ու տկարամիտ նեղճակատ համակուրսեցիների գրական թոթովանքները հրամցրել են որպես դասագրքային ճշմարտություն, ստիպել են չհանգավորված ու անիմաստ հիմարություններն անգիր սովորել, դա էլ է փաստ, բայց հիմա ինչ են ուզում, հիմա ինչն են վերացնում, կոռուպցիա՞ն, դեբիլացման ֆունկցիա՞ն, ինչո՞վ են, ինչի՞ դեմ են պայքարում, ու՞ր են մեր հեղինակները: Այս նախագծում չկա հայրենասիրական ու հայապահպանության խորքայնություն, հպանցիկ, երկու օրում գրված նեղմիտ մի բան է, որը ոչ միայն անհարմար է դնել հանրային քննարկման, այլեւ առհասարակ անհարմար է համարվել դրա համահեղինակը»: 

Որպես օրինակ՝ Ծովինար Խաչատրյանը մեջբերել է տարբեր դասարանների ծրագրերից. «7-րդ դասարանցին պետք է կարդացած ստեղծագործություններից ընտրի հերոսներ/կերպարներ եւ հորինի վերջիններիս բնավորությունն արտահայտող խորհրդանիշեր (կենդանի, իր, գույն եւ այլն)…Օրինակ, «Քիչ ենք, բայց հայ ենք»-ը կարդալով՝ իր երեւակայության սահմաններում կկարողանա հային համեմատել կենդանիներից, օրինակ, ոտքերը պոկած շան հետ, իրերից՝ ասենք, մեխի հետ, իսկ գույներից՝ օրինակ, եսիմ էդ մեկն էլ դուք ասեք ինչի հետ»:

Լրագրող, սրբագրիչ Վասակ Դարբինյանն էլ ընդգծել է փաստաթղթի լեզվական փնթիությունը. «Փաստաթղթի միայն առաջին էջում կարդում ենք. «հանրակարթական դպրոցում», «Հանրակրթայկան դպրոցում», «հեղինակի ասելքը», «հերոսների արաքների», «ձեւավորման եւ զարգացմանն է ուղղված», «արժեւորել»: Կարող եք, իհարկե, ասել, որ սրանք ոչ թե տգիտության նմուշներ են, այլ ընդամենը վրիպակներ: Բայց, կարծում եմ, չեք առարկի, որ սաստիկ հավակնոտ փաստաթղթում էս աստիճանի փնթիությունը (շատ ավելի սարսափելի է բովանդակությունը, որին անդրադառնալու առիթներ դեռ կլինեն) արդեն իսկ հիմք է տալիս գրողի ծոցն ուղարկել ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳ հորջորջված էս տխմարությունը»:

ԿԳՄՍՆ-ն առայժմ միայն հիշեցնում է, որ ներկայացվածը նախագիծ է: Հիշեցումը սոցիալական հարթակներում այնքան էլ չի մեղմում զայրույթը, քանի որ շատերն են ընդգծում, որ նախագիծը ներկայացնող իշխանական ուժը մեծամասնություն ունի թե կառավարությունում եւ թե Ազգային ժողովում, եւ եթե հանրության բուռն ճնշումը չտեսնի, ապա սույն «ապաշնորհ դեֆիլեն»՝ ըստ Ծովինար Խաչատրյանի, կամ «խայտառակությունն»՝ ըստ Դավիթ Գասպարյանի, կարող է եւ ընդունվել՝ որպես օրենք:

armtimes.com

Հայաստանում զինծառայության ժամկետը 6 ամսով կկրճատվի. ԱԺ-ն ամբողջությամբ ընդունեց նախագիծը

16.12.2025 17:19

«ՌԴ դիվանագետներն այցելել են Սամվել Կարապետյանին»․ Կալուգին

16.12.2025 16:55

Սյունիքով անցնող ճանապարհի կառավարումը դուրս է բերվում ՀՀ բացառիկ իրավասությունից և տեղափոխվում է արտաքին պայմանագրային ու կառավարչական դաշտ. քաղաքագետ

16.12.2025 16:43

Իրանը և Հայաստանը քննարկել են հաջորդ տարվանից ներմուծվող էլեկտրաէներգիայի ավելացման հարցը

16.12.2025 16:21

250 մլն-ով քանի՞ արցախցի ընտանիքի բնակարանային հարց է լուծվելու, նախօրոք հաշվարկ արե՞լ են

16.12.2025 16:07

Քննարկվել է արցախցիների բնակապահովման համար 250 մլն․ վարկը

16.12.2025 16:06

Եթե նախկինում ԵՄ-ն Հայաստանում դեմոկրատիա էր ֆինանսավորում, ապա հիմա՝ բռնшտիրություն. Արմեն Աշոտյան

16.12.2025 16:01

«Մեր դիրքորոշումը հայտնի է». ԱԳՆ-ի արձագանքը «Թրամփի ուղու» մասին Վելայաթիի կոշտ հայտարարությանը

16.12.2025 15:23

Քննարկվել է ՀՀ և Վրաստանի ՊՆ-ների միջև ռազմավարական հաղորդակցության ոլորտում համագործակցության ընդլայնումը

16.12.2025 14:18

Թրամփի ծրագիրը ոչնչով չի տարբերվում «Զանգեզուրի միջանցքից», և Իրանը դեմ է դրան․ Ալի Աքբար Վելայաթի

16.12.2025 12:54

2026 թ․ հունվարի 1-ից անկանխիկ գործարքների դեպքում կենսաթոշակառուներին և նպաստառուներին կտրամադրվի ավելի շատ հավելավճար

16.12.2025 12:38

Ձյուն է և մերկասառույց․ իրավիճակը՝ ՀՀ ճանապարհներին

16.12.2025 11:56