Ամիսներ առաջ էր, որ ներկայացրինք «10 մլն ծառ» համահայկական ծառատունկի շրջանակում Սիսիանի տարածաշրջանում իրականացվող աշխատանքների մասին: Առիթը 2021 թ. ապրիլի 25-ին այնտեղ կազմակերպված կիրակնօրյակն էր: Այդ օրը «Զորաց քարերի» հարեւանությամբ՝ Մ-2 մայրուղու հարավային հատվածում ծառատունկ էր, որին մասնակցում էր ավելի քան հարյուր հոգի (նաեւ Կապանից, Ջերմուկից ու Վայքից): Բայց գարնանային ծառատունկն իրականացվել էր օրեր շարունակ, եւ հաջողել էին տնկել մոտ 30 հազար տնկի:
Գրեթե այդքան էլ տնկել էին 2020 թ. նոյեմբեր-դեկտեմբերին:
Իսկ 2021-ի աշնանը… «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի «Սիսիանի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղում շարունակում էին մեկ տարի առաջ սկիզբ առած գեղեցիկ նախաձեռնությունը…
Օգտվելով եղանակային հարմար պայմաններից՝ մասնաճյուղի «Շաղատ» անտառպետության 4-5-րդ պահաբաժնում՝ մոտ 20 հա մակերեսի վրա, վերջին օրերին իրականացվում էին աշնանային խնամքի աշխատանքներ (փխրեցում, լրացում...): Ընդ որում՝ լրացված տնկիների քանակը մոտ 20 հազարի է հասնում:
Բանն այն է, որ անջրդի այդ հատվածում ընթացիկ տարվա ամռանը եւ աշնանը խիստ երաշտային է եղել, ինչն էլ որոշակի բացասական անդրադարձ է ունեցել գարնանն ու նախորդ աշնանը տնկված շիվերի կպչողականությանը:
Նաեւ այդ հանգամանքն է պատճառ դարձել, որ մեկ ամիս շարունակ լրացվում էին այն տեղերը, որտեղ տնկիները չէին դիմացել:
Սակայն աշնանային աշխատանքները դրանով չեն ավարտվել…
Մասնաճյուղի տնօրեն Արման Արշակյանը կարեւորում է տվյալ անտառագոտու ցանկապատումը. մոտ 10 հա տարածք փշալարերով ցանկապատվել է նախորդ տարում, մնացածն էլ հիմա է կատարվում:
Սիսիան քաղաքին մերձ այդ տարածքը նաեւ արոտավայր է ծառայում անասնապահությամբ զբաղվող բնակիչների համար, ինչն էլ ցանկապատումը պարտադիր պահանջ է դարձրել՝ տվյալ հատվածի անտառապահպանության տեսակետից:
Արման Արշակյանն առհասարակ առաջնահերթ խնդիր է համարում անտառային ծածկույթով աղքատ Սիսիանում շարունակական ծառատունկի կազմակերպումը, արհեստական անտառաշերտերի ստեղծումը:
Ի դեպ, այդ հատվածում ծառատունկ է կատարվել նաեւ 1970-80-ական թվականներին, ինչը որոշ տեղերում հիանալի արդյունք է տվել: Ասել է թե՝ խելամիտ անտառաբուծության դեպքում՝ Մ-2-ից Սիսիան իջնող ճանապարհի ձախակողմյան հատվածը կարող է ծառապատ դառնալ:
Սիսիանի մերձակա անտառային այդ հատվածում, որտեղ իրականացվել են աշնանային խնամքի նշված աշխատանքները, որտեղ հիմա ցանկապատում է կատարվում, հանդիպեցինք նաեւ մասնաճյուղի ավագ անտառապետ Ալիկ Հայրապետյանին, ով հանգամանալից տեղեկացրեց կատարված եւ կատարվող աշխատանքների մասին: Ըստ Ալիկ Հայրապետյանի՝ տնկանյութը հիմնականում բաղկացած է կաղնու, հացենու, վայրի տանձենու եւ խնձորենու շիվերից,որոնք առավել հաջող են հարմարվում մեր բնակլիմայական պայմաններին:
Ինչպես արդեն ասացինք՝ անտառապատման աշխատանքները իրականացվում են «Շաղատ» անտառպետությանը պատկանող տարածքում, որի ղեկավարն անտառտնտեսության ոլորտի փորձառու մասնագետ Սիրաս Ստեփանյանն է: Նա որոշակի տեղեկություններ հաղորդեց նաեւ ապագային միտված ծրագրերի մասին, որի համար նախապատրաստական աշխատանքներ են կատարվում այժմվանից:
Սիրաս Ստեփանյանի ղեկավարած «Շաղատ» անտառպետության տիրույթում են գտնվում նաեւ Լծեն գյուղի մերձակա անտառները, որտեղով անցնում է (բացի համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողատարածքներից) Լծեն-Տաթեւ կառուցվող ճանապարհը:
Նրա հավաստմամբ՝ ամեն ինչ արվում է այդ անտառաբաժնում անհարկի ծառահատումը բացառելու, ճանապարհաշինական աշխատանքների արդյունքում ստացված փայտանյութը ճիշտ նշանակությամբ տրամադրելու ուղղությամբ: Ստացված ոչ արտադրական թափուկ վառելափայտն առաջին հերթին ուղղվել է այն գյուղերին, որոնք տեղ են գտել Շրջակա միջավայրի, Էկոնոմիկայի եւ Տարածքային կառավարման ու ենթակառուցվածքների նախարարների համատեղ հրամանով հաստատված ցանկում (խոսքն անտառամերձ բնակավայրերի բնակիչներին թափուկ վառելափայտով ապահովելու մասին է): Ընդ որում՝ Սիսիանի տարածաշրջանից նման արտոնություն ունի տասը բնակավայր:
Ինչեւէ, գնահատելի ու ողջունելի է Արման Արշակյանի գլխավորած «Սիսիանի անտառտնտեսություն» մասնաճյուղի հետեւողական գործունեությունն անտառապաշտպանության, ծառատնկման եւ անտառային մակերեսի ընդլայման ուղղությամբ: Հատկապես վերջին երկու տարում կատարվածը թույլ է տալիս համոզմունք հայտնելու, որ նմանատիպ աշխատանքները շարունակություն կունենան նաեւ 2022-ին: Նման հոգատար վերաբերմունքով ու կոնկրետ գործերով միայն կարող ենք հավաստել, որ անտառն իսկապես ազգային հարստություն է, ինչին պետք է վերաբերվել ամենայն պատասխանատվությամբ: