«Թուրքի աչքը պիտի հանենք և մեր տների լույսը վառ պահենք». հայտարարում են թշնամական աքցանի մեջ հայտնված Ներքին Հանդի կանայք

29.12.2022 10:22
2072

Դեկտեմբերի 27-ին Ներքին Հանդում էինք...

Այնտեղ, ինչպես ասել ենք քանիցս, միանգամայն նոր իրավիճակ է սեպտեմբերի 13-15-ի եռօրյա պատերազմից հետո...

Գյուղի ամբողջ մերձակայքը՝ բարձունքներով, ռազմականացված մեծ պլացդարմ է դարձել՝ ակնհայտորեն երևացող անթիվ-անհամար ճանապարհներով, մարտական դիրքերով...

Եվ այնքան խիտ են ճանապարհներն ու հենակետերը, որ տարածքին անծանոթները դժվարությամբ կկողմնորոշվեն՝ որտեղ են մերոնք, որտեղ՝ թուրքերը...

Անսովոր և անօրինակ այս «խճանկարը» հանգամանալից դիտարկելուց հետո անհնար էր չնկատել, թե որքան մեծ աշխատանք է կատարվել մեր դիրքերի ամրակայման, հզորացման ուղղությամբ, ինչը հույսի շող է արթնացնում մեր մեջ:

Եվ, այդուհանդերձ, շփման գծից երբեմն-երբեմն կրակոցներ են լսվում, բայց գյուղը չլքած բնակիչների համար դրանք այլևս սովորական են դարձել ու սարսափ չեն ներշնչում...

- Կրակոցներ միշտ էլ լինելու են. մենք էլ մեր գյուղում, մեր տներում ապրելով, գյուղի երբեմնի առօրյան վերականգնել փորձելով պետք է պատասխան տանք թշնամուն, գյուղում ապրելով ու արարելով ցույց տանք, որ կանք ու լինելու ենք, - ստեղծված իրավիճակին դիմակայելու նման բանաձև է առաջարկում Լուսինե Բաբայանը՝ Ներքին Հանդի վարչակազմի օպերատորը:

Զրուցակիցս այնուհետև հավելում է. «Նոր տարին անպայման գյուղում ենք նշելու, իհարկե, տոնածառ զարդարելու սիրտ չունենք, քանզի ավարտվող տարում այս հողը կրկին մեր հերոս տղաների արյամբ է շաղախվել, բայց տոնական սեղան պատրաստելու ենք, գյուղի լույսերն ենք վառելու՝ վերստին ցույց տալու, որ Ներքին Հանդն աննվաճ է»:

Ռազմիկ Բաղդասարյանը, Գագիկ Բադալյանը և մյուս համագյուղացիները համաձայն են ապրելու այդ բանաձևին:

 Համեստ Հայրապետյանը ոչ պակաս վճռական է. «Թուրքի աչքը պիտի հանենք և մեր տների   լույսը վառ պահենք»:

Տիկին Համեստի խոսքերին միգուցե առանձնահատուկ նշանակություն չտայինք, եթե չիմանայինք, որ ամուսինը մահացել է 2022-ի սեպտեմբերյան պատերազմից առաջ, սակայն գերեզմանի տարածքը թուրքի կողմից զավթված լինելու պատճառով ոչ միայն չի կարողացել նրա քառասունքը նշել, այլև չորս ամիս շարունակ չի կարողանում այցելել ամուսնու շիրմին:

Ի դեպ, տղամարդկանց մեծ մասը գյուղում է, կանանց մի մասը՝ նույնպես, ոմանք գնում-գալիս են: Գյուղի վեց դպրոցականերն էլ, որ ուսումը շարունակում են Ծավում, նույնպես գնում-գալիս են... 

Հայրենի բնօրրանին մինչև վերջ տեր կանգնելու հանդեցիների վճռականությունը ստիպում է նրանց՝ տիրոջ սրտացավությամբ ու հետևողականությամբ բարձրացնել գյուղի հիմնախնդիրները, որ բազմապատկվել են սեպտեմբերյան պատերազմից հետո:

Մարդիկ զարմանք են հայտնում. մի՞թե հնարավոր չէ գյուղի մերձակայքում տեղաբաշխված ՌԴ զինվորականների օգնությամբ հումանիտար միջանցքի պես մի ճանապարհ բացել գյուղի գերեզման գնալ-գալու համար:

Խմելու ջրի խնդիրը... Բոլորը՝ ամենավերևից մինչև ամենաներքև, տեղյակ են խնդրին, բայց... Բնակիչները շարունակում են խմելու ջուր վերցնել Բասուտա գետից: Ու զարմացած հարցնում են՝ մի՞թե հնարավոր չէր սեպտեմբերից մինչև հիմա շատ թե քիչ կարգավորել այդ խնդիրը:

Գյուղում ցավ են ապրում, որ հին գյուղի եկեղեցու մոտ, նաև Մեծ հայրենականում զոհված հանդեցիների հիշատակը հավերժացնող հուշարձանի կողքին ադրբեջանցիները մարտական դիրքեր են կառուցել:

Ցավ են ապրում, որ գյուղի արոտները հիմնականում բռնազավթված են և առայժմ անասնապահությամբ զբաղվելու հնար չունեն:

Վանո Մելքոմյանն էլ, որի 80-ամյակը լրանում է մի քանի օր հետո՝ հունվարի 1-ին, ցավ է ապրում. «Թուրքերը եկան մեր դիմացի բարձունքները գրավեցին, ճանապարհներ կառուցեցին, հիմա էլ խճապատում են այդ ճանապարհները, դիրքեր և խրամատներ են կառուցում... Պետք է ամեն ինչ անել, որ գյուղի՝ մինչև սեպտեմբերյան պատերազմ ունեցած առօրյան գոնե մասնակիորեն վերականգնվի, այլապես Ներքին Հանդը «խարաբա» է դառնալու»:

Կյանքի ութ տասնամյակում շատ բան տեսած ու փորձություններով անցած Վանո Մելքոմյանը չի թաքցնում իր մտածումները՝ «Թուրքի հետ միայն ուժով պիտի խոսել, թուրքն ուրիշ լեզու չի հասկանում»:

Մի երևույթ էլ, որ ցավով նկատեցինք՝ սահմանապահ գյուղերում այնքան էլ ոգևորված չեն ռուս զինյալների ներկայությամբ, որոնց հենակետերը կարծեք շատացել են վերջին շրջանում:

Փոխարենը նկատելի են այն մեծ հարգանքն ու պատկառանքը, որ տածում են հայոց բանակի զինվորականների ու մեր կամավորականների հանդեպ:

Ահա այսպիսի տրամադրություններ են թևածում Ներքին Հանդում՝ Ամանորից և Սուրբ Ծննդից առաջ:

Մեր նախատոնական շրջագայությունը կիսատ կլիներ, եթե չայցելեինք Սոսիների պուրակ, չվայելեինք Բասուտա գետի խորհրդավոր լռությունը...

Հետո հաճույքով հյուրընկալվեցինք Գագիկ Բադալյանի օջախում և միմյանց շնորհավորեցինք գալիք տոների կապակցությամբ՝ երազելով այն օրը, երբ Սյունիք ներխուժած թշնամին կշպրտվի հայոց սահմաններից դուրս:

Սամվել Ալեքսանյան

 

ՌԴ-ն պատրաստ է նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը․ Սերգեյ Լավրով

29.03.2024 14:06

Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան

29.03.2024 12:29

Պուտինը զարմացել է, որ Փաշինյանը Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել. Լավրով

29.03.2024 11:07

Սուրեն Պապիկյանը հետևել է «Բաղրամյան» զորավարժարանում անցկացված զորախաղերին

29.03.2024 11:02

Հայաստանում Վլադիմիր Սոլովյովի հեղինակային հաղորդումների հեռարձակումն արգելափակվել է

29.03.2024 11:01

Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը. Անդրեասյան

28.03.2024 21:52

ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի այցը Ույծ և Լոր գյուղեր

28.03.2024 21:08

Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ Լավրով

28.03.2024 19:50

Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը

28.03.2024 15:50

Մեր հայրենակից, արձակագիր Համլետ Մարտիրոսյանը դարձավ 70 տարեկան

28.03.2024 15:33

2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների համար չի թանկանա

28.03.2024 14:28

Կառավարությունն ապրիլի ընթացքում կներկայացնի ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների համար բնակարանային ապահովման ծրագիրը

28.03.2024 12:12