Վախճանվել է Կոնստանտին Օրբելյանը

06.05.2014 13:19
1901

Ապրիլի 24-ի առավոտյան, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Լոս-Անջելես քաղաքում մահացել է ԽՍՀՄ եւ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, մեծանուն հայ կոմպոզիտոր Կոնստանտին Օրբելյանը: Հուլիսի 29-ին նա կդառնար 86 տարեկան:

Կոնստանտին Օրբելյանը ծնվել է 1928թ. հուլիսի 29-ին Ռուսաստանի Արմավիր քաղաքում: Սերում է Սյունիքի նշանավոր Օրբելյան իշխանական տոհմից: Երաժշտական ունակություններն ի հայտ են եկել դեռ մանուկ հասակում: Վաղ տարիքից սովորել է Բաքվի կոնսերվատորիային կից տաղանդավոր երեխաների համար նախատեսված երաժշտական հատուկ դպրոցում: Ծնողները դարձել են ստալինյան բռնությունների զոհ, որի պատճառով նրան հեռացրել են դպրոցից, եւ եղբայրների հետ տեղափոխվել է Լեռնային Ղարաբաղի փոքրիկ գյուղերից մեկը:

1942թ. աշխատել է ավիացիոն կորպուսի ջազային խմբում` դաշնակահար եւ ակորդեոնահար: Որոշ ժամանակ անց, զինվորական նվագախմբի հետ, համերգներով հանդես է եկել Երեւանում, ապա` Հայաստանի էստրադային նվագախմբում: 1945 թվականից նվագախմբի համար վերամշակել է ժողովրդական երգեր, ինչպես նաեւ ստեղծել նոր մեղեդիներ: Առաջին գործերից է «Օրորոցայինը»: 1952թ. ընդունվել է Երեւանի Ռ.Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարան, որից հետո` Երեւանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա: 1955թ. գրել է «Սիրտը երգում է» ֆիլմի երաժշտությունը:

1956-1992թթ. եղել է Հայաստանի պետական էստրադային նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար եւ դիրիժոր: Գրել է երաժշտական տարբեր ստեղծագործություններ՝ պրելյուդներ, սիմֆոնիկ պատկերներ, դաշնամուրային վարիացիաներ, երաժշտություն կինոնկարների, դրամատիկ, խորեոգրաֆիկ ներկայացումների համար: Նրա երգերը լայն ճանաչում են գտել ոչ միայն Հայաստանում, այլեւ նրա սահմաններից դուրս: Օրբելյանին ավելի մեծ ճանաչում են բերել «Ռե մինոր» լարային քառյակը, որը երիտասարդության միջազգային փառատոնում ¥1957¤ արժանացել է ոսկե մեծ մեդալի, «Սիմֆոնիան», «Անմահություն» բալետը, «Զանգեզուր» սիմֆոնիկ պոեմը եւ ուրիշ ստեղծագործություններ, որոնք վկայում են կոմպոզիտորի մեծ տաղանդի մասին:

Իր կոլեկտիվի հետ Օրբելյանը հանդես է եկել աշխարհի 40 երկրում՝ Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Չեխոսլովակիայում, Լեհաստանում, Մերձավոր արեւելքում եւ այլուր: Նրա նվագախումբը Խորհրդային Միությունում առաջինը եւ միակն էր, որ հայ էստրադային արվեստը ներկայացրեց ԱՄՆ-ում: Համերգներից հետո «Նյու-Յորք թայմս» թերթը գրել է. «Հայաստանի էստրադային նվագախմբի ելույթներից հետո մեզ մոտ ցրվեց այն առասպելը, թե ԽՍՀՄ- ում ջազն արգելված է եւ գտնվում է ընդհատակում»: Իսկ այդ հաջողությունները կապված են հայ անվանի կոմպոզիտորի հետ, որին արժանի գնահատական են տվել Արամ Խաչատրյանը, Էդուարդ Միրզոյանը, Ռոդիոն Շչեդրինը, Յուրի Սիլանտեւը, Առնո Բաբաջանյանը, Ալեքսանդր Հարությունյանը, ուրիշ նշանավոր երգահաններ, երաժշտագետներ:

Օրբելյանի դպրոցն անցել են հայ եւ ռուս նշանավոր շատ երգիչներ, նրանց թվում՝ Սիմոն Տերյան, Գեորգի Մինասյան, Իրինա Ալեգրովա, Լարիսա Դոլինա, Ալլա Պուգաչովա եւ ուրիշներ:

1974թ. արժանացել է ՀԽՍՀ, 1979թ.` ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստի կոչմանը:

1992թ. մեկնել է ԱՄՆ եւ բնակություն հաստատել Սան-Ֆրանցիսկոյում:

2012թ. պարգեւատրվել է ՀՀ Պատվո շքանշանով:

ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի ս.թ. ապրիլի 26-ի որոշմամբ ԽՍՀՄ եւ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Կոնստանտին Օրբելյանի մահվան կապակցությամբ ստեղծվել է թաղման կառավարական հանձնաժողով:

 

«Ագարակի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ»-ը 2024-ի 9 ամսում 8 մլրդ 134 մլն դրամի հարկ ու տուրք է վճարել

23.11.2024 10:58

Նման զենք աշխարհում ոչ ոք դեռ չունի ․ Պուտինը՝ «Օրեշնիկի» մասին

22.11.2024 23:48

Մանդատները դնելու խնդրանքով դիմել եմ Զեյնալյանին և Աղազարյանին․ Փաշինյան

22.11.2024 23:25

Պատրաստվում եմ Արթուր Պողոսյանի թեկնածությունը առաջադրել ՔԿ նախագահի պաշտոնում. Փաշինյան

22.11.2024 23:09

ՀՀ վարչապետի հարցազրույցը Հանրային հեռուստաընկերությանը

22.11.2024 23:00

Մեր օրենսդրությամբ Կառավարությունը միայն որոշակի հարցեր կարող է դնել հանրաքվեի. վարչապետի հարցազրույցը Հանրային ՀԸ-ին՝ 22:10-ին

22.11.2024 20:34

ՃՏՊ Սիսիան-Կապան ավտոճանապարհին․ կա զոհ

22.11.2024 19:59

Սպասվում են ձյուն, բուք, եղանակը կնվազի 10 աստիճանով. Գագիկ Սուրենյանը մանրամասնում է (տեսանյութ)

22.11.2024 19:31

Մոսկվայի կողմից նոր սպառազինության կիրառման ֆոնին Կիևը դաշնակիցների աջակցությունն է ակնկալում

22.11.2024 19:05

Ադրբեջանին վերադարձված գյուղերում Բաքուն մտադիր է նոր սահմանային ուղեկալներ կառուցել

22.11.2024 16:18

Բաքուն ՀՀ-ի հետ սահմանազատված գյուղերում հսկման տեսախցիկներ է տեղադրել

22.11.2024 15:41

Իրանն, ի պատասխան ԱԷՄԳ-ի որոշման, քայլեր կձեռնարկի`«բարձրացնելու հարստացված ուրանի արտադրությունը»

22.11.2024 14:23