Վախճանվել է Կոնստանտին Օրբելյանը

06.05.2014 13:19
2141

Ապրիլի 24-ի առավոտյան, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Լոս-Անջելես քաղաքում մահացել է ԽՍՀՄ եւ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, մեծանուն հայ կոմպոզիտոր Կոնստանտին Օրբելյանը: Հուլիսի 29-ին նա կդառնար 86 տարեկան:

Կոնստանտին Օրբելյանը ծնվել է 1928թ. հուլիսի 29-ին Ռուսաստանի Արմավիր քաղաքում: Սերում է Սյունիքի նշանավոր Օրբելյան իշխանական տոհմից: Երաժշտական ունակություններն ի հայտ են եկել դեռ մանուկ հասակում: Վաղ տարիքից սովորել է Բաքվի կոնսերվատորիային կից տաղանդավոր երեխաների համար նախատեսված երաժշտական հատուկ դպրոցում: Ծնողները դարձել են ստալինյան բռնությունների զոհ, որի պատճառով նրան հեռացրել են դպրոցից, եւ եղբայրների հետ տեղափոխվել է Լեռնային Ղարաբաղի փոքրիկ գյուղերից մեկը:

1942թ. աշխատել է ավիացիոն կորպուսի ջազային խմբում` դաշնակահար եւ ակորդեոնահար: Որոշ ժամանակ անց, զինվորական նվագախմբի հետ, համերգներով հանդես է եկել Երեւանում, ապա` Հայաստանի էստրադային նվագախմբում: 1945 թվականից նվագախմբի համար վերամշակել է ժողովրդական երգեր, ինչպես նաեւ ստեղծել նոր մեղեդիներ: Առաջին գործերից է «Օրորոցայինը»: 1952թ. ընդունվել է Երեւանի Ռ.Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարան, որից հետո` Երեւանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա: 1955թ. գրել է «Սիրտը երգում է» ֆիլմի երաժշտությունը:

1956-1992թթ. եղել է Հայաստանի պետական էստրադային նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար եւ դիրիժոր: Գրել է երաժշտական տարբեր ստեղծագործություններ՝ պրելյուդներ, սիմֆոնիկ պատկերներ, դաշնամուրային վարիացիաներ, երաժշտություն կինոնկարների, դրամատիկ, խորեոգրաֆիկ ներկայացումների համար: Նրա երգերը լայն ճանաչում են գտել ոչ միայն Հայաստանում, այլեւ նրա սահմաններից դուրս: Օրբելյանին ավելի մեծ ճանաչում են բերել «Ռե մինոր» լարային քառյակը, որը երիտասարդության միջազգային փառատոնում ¥1957¤ արժանացել է ոսկե մեծ մեդալի, «Սիմֆոնիան», «Անմահություն» բալետը, «Զանգեզուր» սիմֆոնիկ պոեմը եւ ուրիշ ստեղծագործություններ, որոնք վկայում են կոմպոզիտորի մեծ տաղանդի մասին:

Իր կոլեկտիվի հետ Օրբելյանը հանդես է եկել աշխարհի 40 երկրում՝ Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Չեխոսլովակիայում, Լեհաստանում, Մերձավոր արեւելքում եւ այլուր: Նրա նվագախումբը Խորհրդային Միությունում առաջինը եւ միակն էր, որ հայ էստրադային արվեստը ներկայացրեց ԱՄՆ-ում: Համերգներից հետո «Նյու-Յորք թայմս» թերթը գրել է. «Հայաստանի էստրադային նվագախմբի ելույթներից հետո մեզ մոտ ցրվեց այն առասպելը, թե ԽՍՀՄ- ում ջազն արգելված է եւ գտնվում է ընդհատակում»: Իսկ այդ հաջողությունները կապված են հայ անվանի կոմպոզիտորի հետ, որին արժանի գնահատական են տվել Արամ Խաչատրյանը, Էդուարդ Միրզոյանը, Ռոդիոն Շչեդրինը, Յուրի Սիլանտեւը, Առնո Բաբաջանյանը, Ալեքսանդր Հարությունյանը, ուրիշ նշանավոր երգահաններ, երաժշտագետներ:

Օրբելյանի դպրոցն անցել են հայ եւ ռուս նշանավոր շատ երգիչներ, նրանց թվում՝ Սիմոն Տերյան, Գեորգի Մինասյան, Իրինա Ալեգրովա, Լարիսա Դոլինա, Ալլա Պուգաչովա եւ ուրիշներ:

1974թ. արժանացել է ՀԽՍՀ, 1979թ.` ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստի կոչմանը:

1992թ. մեկնել է ԱՄՆ եւ բնակություն հաստատել Սան-Ֆրանցիսկոյում:

2012թ. պարգեւատրվել է ՀՀ Պատվո շքանշանով:

ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի ս.թ. ապրիլի 26-ի որոշմամբ ԽՍՀՄ եւ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Կոնստանտին Օրբելյանի մահվան կապակցությամբ ստեղծվել է թաղման կառավարական հանձնաժողով:

 

Հարցազրույց Կարեն Լազարյանի հետ

05.12.2025 16:43

Արցախի ՄԻՊ-ն ակնկալում է, որ տեղահանվածների համար նախատեսված սոցիալական ծրագրերը դեկտեմբերին չեն ընդհատվի

05.12.2025 16:30

Փաշինյանը ներկայացուցիչ է գործուղել Լոնդոն՝ «TRIPP» նախագծի պայմանագրի մշակման համար

05.12.2025 16:00

Հայ պատմաբանը դարձել է «Մեծ hաղթանակի արձագանքը ԱՊՀ տարածքում» մրցանակի դափնեկիր

05.12.2025 15:57

42-ամյա կնոջը սպшնողին գտել են․ սպшնելուց հետո կնոջ զարդերը գողացել են և դրանք գրավադրել․ մանրամասներ

05.12.2025 15:54

Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ

05.12.2025 15:53

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը պահանջում է անհապաղ դադարեցնել Տ․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանի և ազատազրկված մնացյալ եկեղեցականների ապօրինի հետապնդումները. հայտարարություն

05.12.2025 15:51

Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը հայտարարել է հոգաբարձուների խորհրդի կազմի համալրման մասին

05.12.2025 15:35

ՌԴ–ն և Հնդկաստանը ԵԱՏՄ-ի հետ աշխատանքներ են տանում Նյու Դելիի ԱԱԳ–ի ստեղծման ուղղությամբ

05.12.2025 15:20

«Ալիևը չի թաքցնում Հայաստան պետությունը ոչնչացնելու ծրագիրը»․ Ոսկան Սարգսյան

05.12.2025 14:39

ԿՐԿԻՆ ՍՊԱՌՆՈՒՄ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ՝ «ՊԱՐՏԱՎՈՐ ԵՔ ԱՊԱՀՈՎԵԼ ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐԻ ՎԵՐԱԴԱՐՁԸ»

05.12.2025 12:38

Բաքվում շարունակվել են հայ գերիների պաշտպանների ելույթները

05.12.2025 12:16