Գրական Սյունիքի ամենանշանակալի տոնը. Գորիսում նշվեց Ակսել Բակունցի ծննդյան օրը

14.06.2023 11:18
984

    «Ծնվել եմ 1899 թվականին, Գորիս»,- այսպես է սկսում հայ արձակի մեծագույն վարպետ Ակսել Բակունցն իր ինքնակենսագրությունը: Ծննդյան ամիսն ու օրը, ըստ պահպանված «Չափաբերական մատյան»-ի, նոր տոմարով՝ հունիսի 13-ն է: Հենց այսօր՝ 124 տարի առաջ, լույս աշխարհ եկավ ամենալուսավոր, ամենապայծառ գրողը, արձակի նուրբ քնարերգուն, ամենադրամատիկ կերպարն ամբողջ 1930-ական թվականների գրական-հանրային կյանքի անցուդարձի մեջ: Ակսել Բակունցն ապրեց շուրջ քառորդ դար տևած գրական մի կյանք. գրիչը ձեռքն առավ 1913-ին և վայր դրեց գնդակահարությունից 5 օր առաջ, երբ փրկության հույսով շարադրում էր իր վերջին նամակի՝ արյունով գրված տողերը… Կյանքի այդ կարճատև ակնթարթի մեջ նա ձևավորվեց որպես գրող ու քաղաքացի, որպես հայ մարդ ու հայ մտավորական և ստեղծեց ու ժողովրդի հոգևոր պատմության մեջ ընթեռնելի տառերով դաջեց իր անունը՝ Ակսել Բակունց՝ որդի Ստեփանա և ամենայն հայոց… Նա՛, ով պիտի գար և հայ գրականության հնամյա գրքում գրանցեր Մթնաձորն ու Կյորեսը՝ որպես գեղարվեստորեն նվաճված հայրենիքի մի չքնաղ եզերք: Ապրեց ընդամենը 38 տարի և հիմա 38-ամյա տարիքով նայում է իր հավերժացող կյանքի շարունակությանը: Այդ կյանքին շարունակական հիացմունքով նայում ենք մենք, նայում է մի ամբողջ ժողովուրդ, վկայակոչում և արժևորում նրա կյանքի ու գործի կարևոր էջերը…

    Բակունցյան տոնի առթիվ Գորիսի համայնքապետարանը և Բակունցի տուն-թանգարանը համատեղ կազմակերպել էին միջոցառումներ՝ քաղաքի մշակութային-ստեղծագործական ուժերի մասնակցությամբ: Միջոցառումները մեկնարկեցին Բակունցի հուշարձանի մոտ ծաղկեդրման արարողությամբ, այնուհետև շարունակվեցին թանգարանում: Բացման խոսքով ներկաներին ողջունեց տուն-թանգարանի վարիչ Վարդան Սարգսյանը: «Այդ պայծառ մարդը, արձակի նուրբ քնարերգուն ինչպես իր ստեղծագործությամբ, այնպես էլ քաղաքացիական նկարագրով, մարդկային խառնվածքով, մանավանդ իրականության և իրադարձությունների նույն ու հիմնարար ընկալումներով, լուրջ ու հավասարակշռված վարքաբանությամբ, մտահոգութուններով էլ առանձնանում է իբրև խոշոր ու խորապես ինքնատիպ անհատականություն՝ ափեափ լցված անշեղ հայեցիությամբ»,- նշեց Վ. Սարգսյանը:

    Ելույթներով հանդես եկան ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի սփյուռքի բաժնի վարիչ, բ.գ.թ., գրականագետ Արմեն Ավանեսյանը, նույն ինստիտուտի գիտաշխատող Միհրան Հովհաննիսյանը, ինչպես նաև գորիսեցի ճանաչված մտավորական, հասարակական-մշակութային գործիչ Գագիկ Հայրումյանը: Նրանք ևս մեկ անգամ շեշտեցին Բակունցի գրական ժառանգության բացառիկ արժեքը: «Ընթերցողն ամեն անգամ Բակունցի էջերից դուրս է գալիս հարստացած, մաքրագործված ու նորացված, զգում, վերապրում գրողի տագնապներն ու մտահոգությունները. «… Ուզում եմ, որ այս անզարդ տողերը մնան այնքան, որքան կմնա մեր քարափը»: Ինքը գիտեր իր մեծությունը, հավատում էր քարափի ու ժողովրդի հավերժությանը»,-նշեց Ա. Ավանեսյանը:

    Գրական ու երաժշտական կատարումներով հանդես եկան «Միրհավ» գրական ակումբի սաները, Գորիսի Գուսան Աշոտի անվան մշակույթի կենտրոնի ժողգործիքների համույթը, մեներգիչներն ու ասմունքողները, «Վահե Մելքումյան» պարային համույթը, Գորիսի Շ. Ազնավուրի և Ա.Սաթյանի անվան երաժշատական դպրոցների սաները: Թանգարանի այգում ինտերակտիվ ցուցահանդեսով ներկայացան Հ. Իգիթյանի անվան գեղագիտության ազգային կենտրոնի Գորիսի մասնաճյուղի սաները: 

    Մեծ անտառից զատված հանդամիջյան ճամփեզրին վեհորեն կանգնած միայնակ կաղնին, հաղթահարելով հողի կարծրությունը, խորացնում է արմատները՝ սաղարթների ստվերում հանդի մշակներին հանգիստ պարգևելու համար: Բակունցը մեր արձակի այդ միայնակ կաղնին է, սև ցելերի անօրինակ ու քաջարի սերմնացանը, որ իր գրական հերկերում ցանում է սիրո ու բարության, առաքինության ու նվիրումի, հույզերի ու զգացումների, թրթռացող ապրումների գունախաղերով, լույսով ու ջերմությամբ շաղախված սերմեր: Նա այն սերմնացանն էր, որ «…արյունաքամ սողացել էր թաց հողի վրայով դեպի եղեգները, դեպի ջուրը, կոշտ մատներով չանգռել էր գետինը, ցեխոտել էր մատները և անզգայության մեջ ցեխոտ մատներով սեղմել էր թրատված ուսը: Հետո երեսնիվայր թաղվել էր սառը հողում՝ որպես ոսկեհատ սերմ»:

    Գորիս-Կյորեսը, որ Բակունցի դեմքն է կրում, թող հավերժորեն սերունդներին տանի իր լուսավոր մտքի ճանապարհով: 

     

    Թեհմինա Մարության

    Կուրսկի շրջանում ուկրաինացի զինվորականների հանձնվելու դեպքում մենք երաշխավորում ենք նրանց կյանքն ու արժանապատիվ վերաբերմունքը․ Պուտինը պատասխանել է Թրամփի խնդրանքին

    14.03.2025 21:44

    Երեկվանից հրդեհ է Շամբից դեպի հյուսիս եւ արեւելք ընկած գիհենու անտառներում

    14.03.2025 20:28

    Փաշինյանը Պուտինին ասել է, որ կմասնակցի մայիսին Մոսկվայում կայանալիք հաղթանակի շքերթին

    14.03.2025 19:41

    Եկել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղություն հաստատելու ժամանակը. Մարկո Ռուբիո

    14.03.2025 19:37

    Դպրոցները մարզպետարանների ձեռքից «կվերցնեն»

    14.03.2025 18:39

    Սպասվում է Իրանի ԱԳ նախարարի այց Հայաստան

    14.03.2025 17:05

    Փաշինյանը Պուտինին տեղեկացրել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի նախագծի տեքստի համաձայնեցման և նախագծի տեքստի համաձայնեցման շուրջ բանակցությունների ավարտի մասին

    14.03.2025 16:48

    Փաշինյանի խաղաղությունը՝ կապիտուլյացիայի վարպետաց դաս. Վարդան Օսկանյան

    14.03.2025 16:02

    Կոմիտաս Վարդապետը եվ ռուսական մշակույթը

    14.03.2025 14:53

    Սյունիքի օրվա մարզպետին, ԱԺ սյունեցի (ՔՊ–ական) պատգամավորներին

    14.03.2025 14:11

    Հանրությանը կբացատրե՞ք Ադրբեջանի փոխզիջումը ո՞րն է եղել․ Քրիստինե Վարդանյանը՝ Միրզոյանին

    14.03.2025 12:50

    Սյունիքի հայաթափման պլանը ձախողելու համար ՀՀ-ն պետք է առաջարկի Իրանին շտապ ռազմական համագործակցության պայմանագիր կնքել, Սյունիքում ռազմաբազա տեղակայել. իրանագետ Մաջիդ Քարիմի

    14.03.2025 12:17