Հայրենի եզերքի պաշտպանության համար Արա Կոստանդյանը հատուցեց սեփական կյանքով՝ ընդամենը 27 գարուն բոլորած: Երբ Կապանի սահմաններին սկսեցին զինված ընդհարումները, նրա կայացրած որոշումը չուշացավ: 1992 թվականի հունիսի 17-ից Արան արդեն հայրենի սահմանների պաշտպանների հետ էր: Առաջին մարտական մկրտությունը ստացավ Օռած քարում, այնուհետեւ եղան նոր մարտեր՝ մեկը մեկից բախտորոշ ու անզիջում՝ Ղազանչի, Ջամբար, Սրաշեն, Տրիցատի, Զանգելան, Հորադիզ: Ազատամարտիկի կյանքն ընդհատվեց Հորադիզի մատույցներում 1994-ի հունվարի 9-ին…
Արա Կոստանդյանի 50-ամյակի առթիվ քրոջ՝ Թագուհի Կոստանդյանի ջանքերով լույս է ընծայվել մի գրքույկ, որն ամփոփում է 1994-1999 թվականներին ըստ ժամանակագրության զոհված ազատամարտիկի մասին թերթային հրապարակումները, էլեկտրոնային լրատվամիջոցներում տեղ գտած նյութերը, փաստաթղթեր: Թերթային մի հրապարակման վերնագիրն ընտրվել է այս գրքույկի վերնագիր՝ «Մարտերում թրծված կենսագրություն, որ, ավա՜ղ, կարճատեւ եղավ… »:
Գրքույկի շնորհանդեսը տեղի ունեցավ Կապանի Շմավոն Մովսիսյանի անվան պատմության թանգարանում, որին մասնակցում էին զոհվածի հարազատները, մտերիմները, մարտական ընկերները, նաեւ նրանք, ովքեր չէին հասցրել ճանաչել հայրենիքի պաշտպանին:
Թանգարանի մշակութային միջոցառումների կազմակերպիչ Աստղիկ Հակոբյանը ներկայացրեց ազատամարտիկի կյանքն ու մարտական ուղին, զինակիցների՝ Արամ Տիգրանյանի, Թաթուլ Հարությունյանի, Լյովա Գասպարյանի, Սենիկի, Պախանի, մյուսների հուշերը, Արայի մտքերից նաեւ հրամանագիր, ըստ որի՝ հայրենիքի մատուցած ծառայության համար հանրապետության նախագահի 2000թ. սեպտեմբերի 18-ի հրամանագրով Արա Կոստանդյանը պարգեւատրվել է Արիության մեդալով: Բանախոսն իր զեկուցումն ավարտեց Մոնթե Մելքոնյանի խոսքերով. «Աշեք աս տղաքին: Ասոնք առանց կասկածանքի ըսած, ազգի հերոս են, Հայաստանի նոր պատմության զինավառ կերտողներ»:
Հուշերով եւ գնահատանքի խոսքերով հանդես եկան Բեխի թաղային լիազոր Ռաֆիկ Հայրապետյանը, Արայի մարտական ընկեր Գալուստ Ջհանգիրյանը, դպրոցում նրան դասավանդած ուսուցչուհի Լենա Գաբրիելյանը, Կապանի N1 դպրոցի ուսուցչուհի Աստղիկ Օհանջանյանը, ում դասարանն անվանակոչված է Արա Կոստանդյանի անվամբ: Գրքույկի բովանդակությանն անդրադարձավ երկրագիտական թանգարանի տնօրեն Գրիշա Սմբատյանը, ով կարեւորեց նման գրքույկներ ստեղծելու նախաձեռնությունը՝ Կապանի ազատամարտի պատմությունը ստեղծելու գործում: Միջոցառման կազմակերպիչներին երախտագիտության խոսք հղեց զոհված ազատամարտիկի քույրը, ով նույնպես այն միտքը հայտնեց, որ տակավին պիտի գրվի Կապանի ազատամարտի պատմությունը նաեւ այն կռված տղաների հուշերի հիման վրա, ովքեր ապրում են մեր շարքերում:
«Ընկած տղերքն օրինակ են մեզ համար, օրինակ սերունդ կրթելու եւ դաստիարակելու, մարդկային կեցվածք ձեւավորելու գործում, հայրենիքի նկատմամբ վերաբերմունք դաստիարակելու իմաստով: Նրանցով ենք մենք վերագտնում մեր հայկականությունը: Իրապես թող վարակիչ դառնան բոլորի համար զոհված տղաների սխրանքները, եւ շարունակական լինեն նման միջոցառումները: Բոլորս պարտավոր ենք հիշել նրանց եւ պարտական ենք բոլոր նրանց, ովքեր «մահ իմացյալը» սրտում կերտեցին այս օրը», - շնորհանդեսի ավարտին ասաց Քաջարանի հոգեւոր հովիվ տեր Շիրակ քահանա Խանոյանը:
Շնորհանդեսին հնչեցին հայրենասիրական երգեր: Ելույթներն ուղեկցվում էին Արայի մասին պատմող լուսանկարների ցուցադրությամբ: Նման միջոցառումները գալիս են հաստատելու ճշմարտությունը, որ հայրենիքի զինվորն ապրում է անքան, որքան նրան հիշում են:
ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆ