Խոզնավար. խնդիր է մնում արոտավայրերի եւ խմելու ջրի ակունքների անվտանգությունը

20.01.2021 11:33
5379

Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունից հետո Սյունիքի մի շարք բնակավայրեր վերադարձել են սահմանամերձի կարգավիճակին, նրանց թվում` Խոզնավարը։ 
Խորհրդային տարիներին Գորիսի շրջանի մեջ մտնող բնակավայրն այժմ ներգրավված է Տեղ խոշորացված համայնքի մեջ. հեռավորությունը մարզկենտրոնից` 112 կմ, Գորիս քաղաքից` 45 կմ, բարձրությունը ծովի մակերեւույթից` 1590 մ։ Գյուղի տարածքում կան հողմահարված ժայռասյուներ, քարայր-բնակարաններ, Խաչեր կոչվող գյուղատեղին եւ եւ այլ հնավայրեր։ Խոզնավար անվանումը ժողովրդական ստուգաբանություն ունի եւ հավանաբար ծագել է խոզան եւ վար բառերից։
Սահմանորոշման հետ կապված խնդիրներ են ծագել Խոզնավարում եւս, ինչի առիթով զրույց ունեցանք գյուղի բնակիչ (1969 թ. ծնված) Հրայր Ալավերդյանի հետ։ Մեզ, նախեւառաջ, հետաքրքրում էր, թե նոյեմբերի 9-ի կապիտուլյացիոն ակտից հետո ի՞նչ է կատարվել գյուղում, քանզի հակառակորդն ընդհուպ մոտեցել է գյուղին։
Հ. Ալավերդյանը նախ տեղեկացրեց, որ գյուղից ոչ ոք չի բացակայել, բնակչության շրջանում լուրջ անհանգստոություն չկան, յուրաքանչյուրը զբաղված է իր առօրյա աշխատանքով։ Ինչ վերաբերում է սահամաններին, գյուղի վերեւի հատվածում երկու «պոստ» է դրված, բնակավայրի ներքեւի հատվածն է խնդրահարույց` դեպի Ծիծեռնավանք տանող հնավայրը, որտեղ առայժմ պահակակետեր չկան։ Դա նախկին ադրբեջանական Քյոսալար եւ Հաջիլար գյուղերի ուղղությամբ հատվածներն են. «Իրենց պոստն անմիջապես մեր տարածքում են տեղադրել։ Մեր տարածք են մտնում եւ բենզասղոցով ծառեր կտրում։ Այդ տարածքի հարցը պիտի ճշտվի»։
Ինչպես վերստին սահմանամերձ բնակավայրի կարգավիճակում հայտնված գյուղերում, Խոզնավարում եւս խնդրահարույց է դարձել արոտավայրերի եւ խոտհարքների խնդիրը։ Ձմռան այս օրերին ոչխարի հոտերն արածեցվում են գյուղի վերին հատվածում (ներքեւի հատվածն անվտանգ չէ), իսկ խոշոր եղջերավորները մսուրային պահվածքի մեջ են, այն է` գոմերում։ Գարունը բացվելուն եւ կովերին արոտ դուրս բերելուն պես խնդիրներ են ծագելու։ Որտե՞ղ արածեցնել, երբ գյուղի ներքեւի հատվածն անվտանգ չէ։ 
Հրայր Ալավերդյանի փոխանցմամբ` խնդրի մասին հայտնել են համայնքապետին եւ սպասում են հարցի լուծմանը. «Այսօրվա դրությամբ երկու կիլոմետրի չափ հատված բաց է մնացել, առնվազն երկու «պոստ» պիտի տեղադրել, որ ոչխարի հոտն իջեցվի ներքեւ, գարնանն էլ խոշորը, մնացած ժամանակը ցույց կտա, օրական մի բան է փոխվում, անկախ մեր կամքից, դարձանք սահմանամերձ` մեր բակից մինչեւ պոստը մի կիլոմետր էլ չկա», - ասում է նա։
«Չէ, դժվարացել է, անասնապահությունը գյուղացու եկամտի հիմնական աղբյուրն է, հիմա դժվար է ասել, թե վերջն ի՞նչ է լինելու, մարդիկ կան 30-40 խոշոր են պահում, հիմա արոտավայր չկա, չեն կարողանալու այդքան անասուն արոտ դուրս բերել, ստիպված պիտի լինեն կրճատել դրանց քանակը», - մտահոգություն է հայտնում մեր զրուցակիցը։ 
Գյուղ մտնող ճանապարհին, բարեբախտաբար, վտանգ չի սպառնում, դրանք վերահսկվում են. «Իրենք հեռու են ճանապարհից, որ ասենք մոտենան ճանապարհին, մեքենա կանգնեցնեն, նման բան չկա»։
Նաեւ խոսակցություններ կային, թե իբր գյուղի մերձակայքում ադրբեջանցիներ են հայտնվում, նույնիսկ հայերի հետ շփվում են։ Մեր զրուցակիցը հերքեց այդ լուրը` հավելելով, որ գյուղի վերեւի հատվածում սահմանի ճշտման ժամանակ ադրբեջանցի սպաներ են եկել, հանդիպել հայկական կողմի հետ, միասին քննարկել են խնդիրը։
Ի դեպ, Հրայրը բարձրաձայնեց շատ կարեւոր (եւ ոչ միայն Խոզնավար գյուղին առնչվող) հիմնախնդրի մասին։ Խոսքը գյուղ մտնող խմելու ջրի ակունքների անվտանգությունն ապահովվելու մասին է։ Խոզնավարը խմելու ջուր է ստանում Սեւ լճից ներքեւ գտնվող ջրակունքներից։ Տեղանքը շատ մոտ է Ադրբեջանին եւ չի վերահսկվում մեր կողմից։ «Գյուղի խմելու ջրի աղբյուրների մոտ առնվազն մի պահակակետ պիտի դնել, քանի որ մեր ոխերիմ հարեւանն ամեն մի ստորության ընդունակ է», -խորհրդածում է գյուղի հոգսերով ապրող եւ մտահոգ Հրայր Ալավերդյանը։

Վահրամ Օրբելյան
 

Իրանի ազգային անվտանգության խորհուրդը որոշել է պատասխանել Իսրայելին

02.11.2024 22:20

Կաղնուտի հիմնախնդիրները՝ պատգամավորի ուշադրության կենտրոնում

02.11.2024 20:16

Նոյեմբերի 3-ին տեղի կունենա եպիսկոպոսական ձեռնադրություն և օծում

02.11.2024 17:35

ՃՏՊ Սիսիան-Աղիտու ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ

02.11.2024 15:19

Իրանը լուրջ հարված կհասցնի Իսրայելին և ԱՄՆ-ին. Իրանի հոգևոր առաջնորդ

02.11.2024 14:46

Դեկտեմբերի 1-ից կգործի Վաղատուրի նախակրթարանը

02.11.2024 12:57

Ծանրորդ Միլենա Խաչատրյանը դարձավ Եվրոպայի մինչև 23 տարեկանների փոխչեմպիոն

01.11.2024 22:26

Այն, ինչ անում է Ադրբեջանը Ստեփանակերտում, մշակութային զտում է. Ստեփանակերտի քաղաքապետը ահազանգում է

01.11.2024 22:23

Մեզ արժանապատիվ խաղաղություն է պետք

01.11.2024 22:06

1967 թվականի այս օրը Արցախում տեղադրվեց «Մե՛նք ենք մեր լեռները» հուշարձանը

01.11.2024 21:39

Մեզ սպասվում է համեմատաբար սառը և բավարար տեղումներով նոյեմբեր. Սուրենյան

01.11.2024 19:57

Դոլարն էժանացել է. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան նոյեմբերի 1-ին

01.11.2024 19:50