Խոզնավար. խնդիր է մնում արոտավայրերի եւ խմելու ջրի ակունքների անվտանգությունը

20.01.2021 11:33
4952

Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունից հետո Սյունիքի մի շարք բնակավայրեր վերադարձել են սահմանամերձի կարգավիճակին, նրանց թվում` Խոզնավարը։ 
Խորհրդային տարիներին Գորիսի շրջանի մեջ մտնող բնակավայրն այժմ ներգրավված է Տեղ խոշորացված համայնքի մեջ. հեռավորությունը մարզկենտրոնից` 112 կմ, Գորիս քաղաքից` 45 կմ, բարձրությունը ծովի մակերեւույթից` 1590 մ։ Գյուղի տարածքում կան հողմահարված ժայռասյուներ, քարայր-բնակարաններ, Խաչեր կոչվող գյուղատեղին եւ եւ այլ հնավայրեր։ Խոզնավար անվանումը ժողովրդական ստուգաբանություն ունի եւ հավանաբար ծագել է խոզան եւ վար բառերից։
Սահմանորոշման հետ կապված խնդիրներ են ծագել Խոզնավարում եւս, ինչի առիթով զրույց ունեցանք գյուղի բնակիչ (1969 թ. ծնված) Հրայր Ալավերդյանի հետ։ Մեզ, նախեւառաջ, հետաքրքրում էր, թե նոյեմբերի 9-ի կապիտուլյացիոն ակտից հետո ի՞նչ է կատարվել գյուղում, քանզի հակառակորդն ընդհուպ մոտեցել է գյուղին։
Հ. Ալավերդյանը նախ տեղեկացրեց, որ գյուղից ոչ ոք չի բացակայել, բնակչության շրջանում լուրջ անհանգստոություն չկան, յուրաքանչյուրը զբաղված է իր առօրյա աշխատանքով։ Ինչ վերաբերում է սահամաններին, գյուղի վերեւի հատվածում երկու «պոստ» է դրված, բնակավայրի ներքեւի հատվածն է խնդրահարույց` դեպի Ծիծեռնավանք տանող հնավայրը, որտեղ առայժմ պահակակետեր չկան։ Դա նախկին ադրբեջանական Քյոսալար եւ Հաջիլար գյուղերի ուղղությամբ հատվածներն են. «Իրենց պոստն անմիջապես մեր տարածքում են տեղադրել։ Մեր տարածք են մտնում եւ բենզասղոցով ծառեր կտրում։ Այդ տարածքի հարցը պիտի ճշտվի»։
Ինչպես վերստին սահմանամերձ բնակավայրի կարգավիճակում հայտնված գյուղերում, Խոզնավարում եւս խնդրահարույց է դարձել արոտավայրերի եւ խոտհարքների խնդիրը։ Ձմռան այս օրերին ոչխարի հոտերն արածեցվում են գյուղի վերին հատվածում (ներքեւի հատվածն անվտանգ չէ), իսկ խոշոր եղջերավորները մսուրային պահվածքի մեջ են, այն է` գոմերում։ Գարունը բացվելուն եւ կովերին արոտ դուրս բերելուն պես խնդիրներ են ծագելու։ Որտե՞ղ արածեցնել, երբ գյուղի ներքեւի հատվածն անվտանգ չէ։ 
Հրայր Ալավերդյանի փոխանցմամբ` խնդրի մասին հայտնել են համայնքապետին եւ սպասում են հարցի լուծմանը. «Այսօրվա դրությամբ երկու կիլոմետրի չափ հատված բաց է մնացել, առնվազն երկու «պոստ» պիտի տեղադրել, որ ոչխարի հոտն իջեցվի ներքեւ, գարնանն էլ խոշորը, մնացած ժամանակը ցույց կտա, օրական մի բան է փոխվում, անկախ մեր կամքից, դարձանք սահմանամերձ` մեր բակից մինչեւ պոստը մի կիլոմետր էլ չկա», - ասում է նա։
«Չէ, դժվարացել է, անասնապահությունը գյուղացու եկամտի հիմնական աղբյուրն է, հիմա դժվար է ասել, թե վերջն ի՞նչ է լինելու, մարդիկ կան 30-40 խոշոր են պահում, հիմա արոտավայր չկա, չեն կարողանալու այդքան անասուն արոտ դուրս բերել, ստիպված պիտի լինեն կրճատել դրանց քանակը», - մտահոգություն է հայտնում մեր զրուցակիցը։ 
Գյուղ մտնող ճանապարհին, բարեբախտաբար, վտանգ չի սպառնում, դրանք վերահսկվում են. «Իրենք հեռու են ճանապարհից, որ ասենք մոտենան ճանապարհին, մեքենա կանգնեցնեն, նման բան չկա»։
Նաեւ խոսակցություններ կային, թե իբր գյուղի մերձակայքում ադրբեջանցիներ են հայտնվում, նույնիսկ հայերի հետ շփվում են։ Մեր զրուցակիցը հերքեց այդ լուրը` հավելելով, որ գյուղի վերեւի հատվածում սահմանի ճշտման ժամանակ ադրբեջանցի սպաներ են եկել, հանդիպել հայկական կողմի հետ, միասին քննարկել են խնդիրը։
Ի դեպ, Հրայրը բարձրաձայնեց շատ կարեւոր (եւ ոչ միայն Խոզնավար գյուղին առնչվող) հիմնախնդրի մասին։ Խոսքը գյուղ մտնող խմելու ջրի ակունքների անվտանգությունն ապահովվելու մասին է։ Խոզնավարը խմելու ջուր է ստանում Սեւ լճից ներքեւ գտնվող ջրակունքներից։ Տեղանքը շատ մոտ է Ադրբեջանին եւ չի վերահսկվում մեր կողմից։ «Գյուղի խմելու ջրի աղբյուրների մոտ առնվազն մի պահակակետ պիտի դնել, քանի որ մեր ոխերիմ հարեւանն ամեն մի ստորության ընդունակ է», -խորհրդածում է գյուղի հոգսերով ապրող եւ մտահոգ Հրայր Ալավերդյանը։

Վահրամ Օրբելյան
 

2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների համար չի թանկանա

28.03.2024 14:28

Կառավարությունն ապրիլի ընթացքում կներկայացնի ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների համար բնակարանային ապահովման ծրագիրը

28.03.2024 12:12

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասավ 143-ի

28.03.2024 12:08

ՀՀ-ում բացի Հայաստանի կառավարությունից որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ․ Փաշինյան

28.03.2024 12:05

Արցախի նախագահը Ֆրանսիային խնդրել է ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա՝ գերիների ազատ արձակման պահանջով

28.03.2024 12:02

Հայաստանում աշխատանքի է տեղավորվել ԼՂ-ից տեղահանված շուրջ 12 հազար անձ

28.03.2024 11:59

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

28.03.2024 11:57

ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարն ընդգծել է, որ Հայաստանը մնում է կազմակերպության դաշնակիցը

28.03.2024 11:52

Կառավարությունը ԼՂ-ց բռնի տեղահանվածներին 40+10 հազար դրամ աջակցության ծրագիրը երկարացրեց մինչև տարվա վերջ

28.03.2024 11:51

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման փուլի նոր հարցաշարը

28.03.2024 10:43

Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ պատասխանը Ադրբեջանի հայտարարություններին

27.03.2024 21:51

Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա

27.03.2024 18:54