Կապանի համայնքապետարանի մշակույթի կենտրոնի փոքր դահլիճում համայնքի ղեկավարին կից երիտասարդական խորհուրդը կազմակերպել էր «Սյունիքի պատմության քարուղիներով» սիմպոզիում՝ «Օրբելյանները. 12-15 դարեր» թեմայով, որ հովանավորել էր Կապանի համայնքապետարանը, «Վորլդ Վիժն»- Հայաստան» Սյունիքի տարածքային ծրագիրը եւ «Եվրամիություն հանուն երիտասարդության՝ հմտություններ ապագայի համար» ծրագիրը: Քարուղիներ է գրված վերնագրում, ոչ թե քառուղիներ, եւ դա վրիպակ չէ, սիմպոզիումի կազմակերպիչները նկատի ունեն Սյունիքի քարե ուղիները: Օրբելյաններն առանցքային դեր են խաղացել Սյունիքի պատմության մեջ: Սյունիքի տան պատմիչ Ստեփանոս Օրբելյանն իր «Պատմություն նահանգին Սիսական» աշխատության մեջ այդ մասին հանգամանորեն պատմում է, նաեւ որպես ականատես: Մի քանի դար Սյունիքի ռազմաքաղաքական կյանքի կազմակերպման եւ ղեկավարման պատմական դերը վերապահվել էր Օրբելյանների իշխանական տոհմին, որն արդեն 13-րդ դարի առաջին քառորդում հասավ իշխող դիրքի:
Օրվա բանախոսները հիմանականում երիտասարդներ էին, եւ սիմպոզիումը հենց նպատակ ուներ նրանց միջոցով լուսաբանել Սյունիքի պատմությանն առնչվող իրողությունները՝ դրանք դարձնելով հանրամատչելի:
Զեկուցումներն ընդգրկում էին թեմաներ նվիրված Օրբելյանների ծագումնաբանությանը (ո՞վ է Ստեփանոս Օրբելյանը), Օրբելյան իշխանական տոհմի ապրած պատմական ժամանակաշրջանին եւ ներքին քաղաքականությանը, այն մասին, թե ինչու է Սմբատ Օրբելյանը կոչվել «Սմբատ արքա», հայ-վրացական հարաբերություններին, Նորավանքի դամբարանին եւ պատմությանը, որպես միջնադարյան մշակութային երեւույթ եւ այլն: Առանձին զեկուցմամբ պատմվեց Տաթեւի Օրբելյանների երեւելի ներկայացուցիչների մասին: Կապանի երկրագիտական թանգարանի տնօրեն Գրիշա Սմբատյանը ներկայացրեց Օրբելյան տոհմի ծագումնաբանությունը:
Միջոցառման ավարտին «Վարք Բաբիկի» գրական կոմպոզիցիայով հանդես եկան Կապանի արվեստի մանկական դպրոցի սաները: Իսկ ամենավերջում օրվա բանախոսներին հանձնվեցին հավաստագրեր:
Վահրամ Օրբելյան