Որպեսզի առանց ծնողների երեխան ընտանեկան ջերմության մթնոլորտում մեծանա, խնամքի հաստատություններն էլ հնարավորինս բեռնաթափվեն, միջազգային ու տեղական կազմակերպությունների նախաձեռությամբ 2005-2006թթ. Հայաստանում ներդրվեց զարգացած երկրներում լայն կիրառում ունեցող խնամատար ընտանիքի մոդելը: Սկզբունքն այսպիսին է՝ հատուկ վերապատրաստում անցած, համապատասխան պայմաններ ունեցող ընտանիքը ստանձնում է առանց ծնողների մնացած երեխայի խնամատարությունը՝ ստանալով x գումար երեխային պահելու եւ նրա ծախսերը հոգալու համար: Ծրագրի պիլոտային փուլը ֆինանսավորեց ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը: Մոտ տասը տարի առաջ մեկնարկած ծրագրի շրջանակում Գավառի եւ Վանաձորի խնամքի հաստատություններից խնամատար ընտանիքներ տեղափոխվեց մոտ 30 երեխա: Պիլոտային փուլն ավարտվեց, երկու տարի անց՝ 2008թ. խնամատարության ինստիտուտի ֆինանսավորման եւ հետագա զարգացման պարտավորությունը ստանձնեց պետությունը:
ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալությունը եւ ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամը համաֆինանսավորում են 2014 թվականից մեկնարկած «Խոցելի երեխաների սոցիալական ներառում» ծրագիրը, որի իրազեկման շրջանակում հունվարի 18-ին Սյունիք համայնքի միջնակարգ դպրոցում տեղի ունեցավ հանդիպում, որին մասնակցում էին համայնքի ղեկավար Սամվել Սարգսյանը. դպրոցի տնօրեն Լիլիթ Առաքելյանը, համայնքի բնակիչներ, մանկավարժներ: Հայ օգնության ֆոնդի երեխաների աջակցության կենտրոնի ներկայացուցիչները Սյունիք համայնքի բնակիչներին, որպես պոտենցիալ ծնող, տեղեկացրին խնամատարության կարգին, էությանը, տեսակներին, դիմումների կարգին: Ցուցադրվեց տեսաֆիլմ, որի առանցքում երեք խնամատար ընտանիք էին եւ դրանցում տեղավորված երեխաների պատմությունները: Ծրագրին աջակցում են «Հույսի կամուրջ», «World Vision» «Save the children» կազմակերպությունները:
Խնդրո առարկայի շուրջ տեղի ունեցավ ակտիվ քննարկում: Հանդիպման մասնակիցները հարցեր ուղղեցին ծրագրի մասնագետներին, ովքեր հանդես եկան պարզաբանումներով, ներկայացրին խնամատարության գործընթացի փուլերը, դիմումների կարգը եւ այլն:
Ինչպես «Սյունյաց երկրին» հայտնեց Հայ օգնության ֆոնդի խնամատարության ծրագրի պատասխանատու Ելենա Հարությունյանը, իրազեկումները մարզում սկսել են ամառվանից: Դրանք եղել են Գորիս, Կապան, Մեղրի համայնքներում եւ դրանց հարակից գյուղական բնակավայրերում: Այս անգամ ծրագրի պատասխանատուները Սյունիք են ժամանել թիմով, բացի իրազեկումներից՝ իրականացնում են արդեն գրանցված խնամատար ընտանիքների գնահատումներ, թե որքանով վերջիններս կարող են լինել խնամատար ընտանիք երեխաների համար, փորձում են հասկանալ այդ ընտանիքների շարժառիթները, նրանց ակնկալիքը խնամատարության գործընթացից:
ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆ