Հուլիս ամսվա երրորդ կիրակի օրը Սյունիքում խնկարկում են Սուրբ Վարդան Մամիկոնյանի հիշատակը:
Եվ այդպես՝ դարեր շարունակ…
Իսկ պաշտամունքի եւ խնկարկումի վայրը Սուրբ Վարդան Զորավար (Զորավոր) եկեղեցին է, որ գտնվում է Անգեղակոթից արեւելք՝ Շաղատի ճանապարհի եզրին՝ ժայռագոտու ստորոտում:
Եկեղեցու հարավային պատի տակ է գտնվում Ավարայրի Զորավարի ենթադրյալ գերեզմանը:
Ըստ Մորուս Հասրաթյանի՝ «…իրոք Վարդանի եւ գուցե մի քանի զոհված իշխանների դիակները Շաղատ են բերել եւ երկրի տիրոջը՝ Վասակին հանձնվել»:
Վասակը մինչեւ Տիզբոն ուղեւորվելը մնացել էր Սյունիքում:
Այդ ընթացքում էլ, ըստ Մորուս Հասրաթյանի, Վասակը հասցրել է այնտեղ կանգնեցնել Վարդանի հոյակապ հուշարձանը:
Վայրը, որտեղ հողին է հանձնվել Վարդան Զորավարը, գտնվում էր Նախիջեւան տանող Սյունիքի գլխավոր ճանապարհի եզրին:
Այդ վայրը, Ավարայրից առաջ էլ՝ դարեր շարունակ, ուխտավայր է եղել, պաշտվել է ժայռից բխող Կաթնաղբյուրը կամ Սուրբ աղբյուրը, որ 20-րդ դարասկզբին վերացվեց:
Ուշագրավ է, որ սյունեցիներն այդ սրբավայր են գալիս ոչ միայն հուլիսի երրորդ կիրակի՝ Վարդանի հիշատակի օրը, այլեւ Վարդանի ուխտի օրը (փետրվարին):
Այսօր՝ 2019 թ. հուլիսի 21-ին, Վարդավառից մեկ շաբաթ առաջ, հարյուրավոր սյունեցիներ, սովորության համաձայն, այցելեցին Սուրբ Վարդան Զորավոր՝ խոնարհվելու նրա հիշատակի առջեւ:
Առավոտվանից մինչեւ օրվա վերջ չէր դադարում մարդկանց հոսքը:
Մարդիկ գալիս էին ե՛ւ աղոթելու, ե՛ւ մոմ վառելու, ե՛ւ սրբավայրի քարերին հպվելու ու այդ ամենին հաղորդվելու, ե՛ւ մատաղ անելու համար:
Գալիս էին ընտանիքով, ընկերներով, հարազատներով, մեծ ու փոքրով:
Գալիս էին հանրապետության տարբեր բնակավայրերից…
Սուրբ Վարդանի հիշատակի օրը եւս մեկ անգամ բարձրաձայնենք՝ հիշատակն արդարոց օրհնությամբ եղիցի:
Թող Սուրբ Վարդանի բարեխոսությամբ հայոց տանը համերաշխություն տիրի, նահանջի ատելությունը, որ այսօր թեւածում է մեզանում:
Թո՛ղ հայոց աշխարհում իշխի խաղաղությունը եւ արարումը:
Թո՛ղ հայոց բանակն այսուհետ եւս արժանապատվորեն պաշտպանի Հայաստանի Հանրապետության եւ Արցախի Հանրապետության սահմանները:
Սամվել Ալեքսանյան
Լուսանկարները՝ Սոնա Արզումանյանի