Ապրիլի 14-ը Համո Սահյանի ծննդյան օրն է

13.04.2018 15:36
1460

    Լրանում է բանաստեղծի 104-ամյակը: Հարթ ու դյուրին չի եղել պոետի ստեղծագործական ուղին: Որպես բանաստեղծ հայտնի էր 1930-ական թվականներին: «Չգիտեմ ինչո՞ւ եւ ինչպե՞ս սկսվեց իմ գրական մուտքը: Երբ արդեն հասկացել էի, որ Չարենցի կողքին բանաստեղծություն գրելն ավելորդ է, արդեն ուշ էր, որովհետեւ Չարենցը հավանել էր իմ ոտանավորները եւ բարի ճանապարհ մաղթել», - այսպես  է ներկայացրել իր գրական սկզբնավորումը Համո Սահյանը:

    Միայն 1946-ին լույս տեսավ անդրանիկ ժողովածուն՝ «Որոտանի եզերքին»: Գիրքն առանձին մեծ արձագանքներ թեեւ չունեցավ, բայց դրական ընդունելության արժանացավ: Նա հայ գրականություն բերեց հայրենի եզերքի պատկերները: Հաջորդ երեք ժողովածուները՝ «Առագաստ» (1947), «Սլացքի մեջ» (1950), «Ծիածանը տափաստանում» (1953) թույլ գրքեր էին. մեղքը ոչ թե գրողինն էր, այլ ժամանակինը: Նա էլ տուրք տվեց հետպատերազմյան տարիներին երկրի վերականգնումն ու սոցիալիստական շինարարությունը փառաբանող թեմաներին:

    Համո Սահյանը վերստին Համո Սահյան դարձավ «Բարձունքի վրա» (1955) եւ «Նաիրյան դալար բարդի» (1958) ժողովածուներից հետո՝ ասես կամուրջ նետելով դեպի «Որոտանի եզերքը» եւ գնաց ստեղծագործական այն ճանապարհով, որ տանում է դեպի մայր բնությունը, ուր մարդու իրական կյանքն է, միով բանիվ՝ ստեղծեց բանաստեղծական իր ուրույն աշխարհը՝ «Քարափների երգից» (1968) մինչեւ «Ինձ բացակա չդնեք» բանաստեղծությունների վերջին ժողովածուն, որ կազմել է ինքը եւ հանձնել տպագրության: Սակայն այն լույս տեսավ միայն հետմահու՝ 1999 թվականին: 

    Համո Սահյանն այն եզակի բանաստեղծներից է, ով ձեռք մեկնեց հայոց հինավուրց հայրեններին՝ ապացուցելով, որ դրանք կարող են ոչ միայն կենդանանալ, այլեւ նոր իմաստ ու բովանդակություն ստանալ: Նրա գրչին է պատկանում 60-ից ավելի հայրեն: Ահավասիկ՝ 

    Խղճիդ հետ զրույց արա

    Ամեն օր քնելուց առաջ: 

    Երկնքի հոնքին նայիր

    Աղունդ փռելուց առաջ:

    Մի անգամ քեզ ծառ զգա

    Կացինդ սրելուց առաջ:

    Քուչակի սիրտ ունեցիր

    Հայրեններ գրելուց առաջ: 

    Իր ժամանակաշրջանի ամենաբանաստեղծական պոետը երկրային կյանքին հրաժեշտ տվեց 1993 թվականի հուլիսին եւ թաղված է Կոմիտասի այգու պանթեոնում՝ հայոց մեծերի կողքին: 

    Ի դեպ, մահվան մասին խոսակցություններին նա պատասխանել է դեռեւս 1980թ. լույս տեսած «Կարմիր-կանաչ աշուն» ժողովածուի մեջ տեղ գտած մի բանաստեղծության մեջ.

    Իմ չլինելուց ես չեմ վախենում, 

    Ես չեմ վախենում իմ բաժին մահից:

    Սակայն ծնկներս դողում են անվերջ

    Մեր հոգնահանճար, բայց խեղճ ու անճար

    Այս մոլորակի

    Անվախճանության վախճանի մահից:

    «Որպես մարդ ես դժբախտ եմ, որպես բանաստեղծ՝ երջանիկ, - մի անգամ ասել է Համո Սահյանը,- որպես բանաստեղծ երջանիկ եմ, որովհետեւ ինչ գրել եմ՝ հրատարակվել է, ոչ մի անտիպ գործ չունեմ»: Ի դեպ, 2009-ին հրատարակված նրա բանաստեղծությունների հատընտիրը «Քարե պատարագ» խոսուն վերնագիրն է կրում, որ ինքն էր նախանշել դրել մահվանից առաջ…

    … Ապրիլի 14-ը մի օր է՝ կարոտով հիշելու հայ քնարերգության երախտավորին՝ վերցնելու նրա ժողովածուներից մեկը (կարեւոր չէ որը) եւ վայելելու նրա բանաստեղծական արվեստի պատճառած բերկրանքը: Այդպիսով հարգանքի փոքրիկ տուրք կմատուցենք նրա սուրբ հիշատակին:

    ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆ

    Կոմիտասյան երգեր. «Անձրեւն եկաւ շաղալէն»

    16.03.2025 18:50

    Ադրբեջանի ՊՆ տարածած հերթական հաղորդագրությունը չի համապատասխանում իրականությանը․ ՀՀ ՊՆ

    16.03.2025 15:18

    Տեղի է ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի և Մասուդ Փեզեշքիանի հեռախոսազրույցը

    16.03.2025 14:45

    Ռուբեն Վարդանյանն անձնական կյանքից մի դրվագ է պատմել

    16.03.2025 11:34

    Կապան համայնքի ղեկավար Գևորգ Փարսյանը կատարել է քաղաքացիների ընդունելություն

    15.03.2025 23:11

    Կայացավ Մեղրի համայնքի ավագանու ութերորդ նստաշրջանի չորրորդ արտահերթ նիստը

    15.03.2025 23:05

    Հանդիպում Գորիսի Ակսել Բակունցի անվան ավագ դպրոցում

    15.03.2025 16:31

    Քանի դեռ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրվել, կայունություն չի լինի. Ալիև

    15.03.2025 12:36

    Զգուշացնում եմ ՀՀ իշխանություններին և հատկապես Նիկոլ Փաշինյանին` միջազգային ատյաններում հայցերից հրաժարվելու դեպքում դատի ենք տալու ՀՀ իշխանություններին․ Բեգլարյան

    15.03.2025 10:47

    Կուրսկի շրջանում ուկրաինացի զինվորականների հանձնվելու դեպքում մենք երաշխավորում ենք նրանց կյանքն ու արժանապատիվ վերաբերմունքը․ Պուտինը պատասխանել է Թրամփի խնդրանքին

    14.03.2025 21:44

    Երեկվանից հրդեհ է Շամբից դեպի հյուսիս եւ արեւելք ընկած գիհենու անտառներում

    14.03.2025 20:28

    Փաշինյանը Պուտինին ասել է, որ կմասնակցի մայիսին Մոսկվայում կայանալիք հաղթանակի շքերթին

    14.03.2025 19:41