Այսօր Բաքվի ջարդերի տարելիցն է

13.01.2020 11:03
888

1990 թ. հունվարի 13-ին, Բաքվում սկսվեցին հայերի ջարդերը և տևեցին մեկ շաբաթ:

Կոտորածներից մեկ օր առաջ Խորհրդային Միության առաջին ու վերջին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովը չարագուշակ հայտարարություն արեց. «Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման պահանջը անխուսափելիորեն հարցականի տակ կդնի Բաքվի 250 000 հայերի ճակատագիրը»:

Հունվարի 13-ին Ադրբեջանի ԿԿ կենտկոմի առաջին քարտուղար Ա. Վեզիրովը, հանդիպելով Ադրբեջանի ժողովրդական ճակատի ակտիվի հետ (հեռարձակվել է հանրապետական հեռուստատեսությամբ), հայտարարեց. «Մեր թշնամիներին մենք մեր ճանապարհից պիտի սրբենք, ինչպես Լեռնային Ղարաբաղի մարզկոմը սրբեցինք, ԼՂԻՄ-ի կառավարման հատուկ կոմիտեն և շատ ուրիշների...»։

1990 թվականի հունվարի 13-ին բազմահազարանոց հանրահավաքից հետո ամբոխը, խմբերի բաժանված, նախանշված հասցեներով ներխուժեց հայերի բնակարաններ և սկսեց ծեծ ու բռնարարքներ. մադկանց դուրս նետեցին պատուհաններից, սպանեցին երկաթե ձողերով ու դանակներով, բռնաբարեցին կանանց, շատերին ողջակիզեցին։ Այնուհետև հայտնվեցին ԱԺՃ-ի ներկայացուցիչները և «կյանքերը փրկելու» պատրվակով առաջարկեցին անմիջապես նավահանգիստ մեկնել։ Հայ բնակչությունից խլեցին դրամը, արժեքավոր իրերը, խնայբանկի գրքույկները, բնակարանների փաստաթղթերը։ Նավահանգստում ԱԺՃ-ի ուղեկալներում խուզարկեցին տեղահանվածներին, կողոպտեցին, ծեծեցին ու Կասպից ծովով լաստանավերով ուղարկեցին Թուրքմենստան։ Նույնը կատարվեց նաև օդանավակայանում։

Ջարդերին աջակցել են իրավապահ մարմինները, կոմունալ ծառայության տնտեսության վարչության աշխատողները (տրամադրել են հայերի բնակարանների հասցեները), շտապ օգնության բժիշկները (հայերի մահը վերագրել են սրտային խանգարումների)։

Մոսկվան Բաքվում արտակարգ դրություն մտցրեց միայն ջարդերից 6 օր անց: Կարգուկանոնը «վերականգնելու» պատրվակով հունվարի 19-ին, երբ վտանգվում էր խորհրդային իշխանությունը Բաքվում, Մ. Գորբաչովը հրամանագիր ստորագրեց Բաքվում արտակարգ դրություն մտցնելու մասին։ Հրամանագիրը կատարեց ԽՍՀՄ զինված ուժերի օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար Ա.Ն.Լեբեդը։

1990 թվականի հունվարի 13-19-ի ջարդերից հետո Բաքուն հայաթափվեց (շուրջ 250 հազար հայ), տեղահանվեցին և անհայտ կորան հազարավոր հայեր։ Նրանց մի մասն ապաստանեց Հայաստանում, Վրաստանում, Ռուսաստանում, ԱՊՀ այլ երկրներում:

Ադրբեջանի իշխանությունները պատասխանատվությունից խուսափելու և միջազգային հասարակական կարծիքը մոլորեցնելու նպատակով մեղադրեցին, այսպես կոչված, «խուլիգանական տարրերին»՝ իբր, տեղի ունեցած ողբերգական դեպքերը նրանց անկարգությունների և սանձարձակությունների արդյունքն են։

Բաքվի ջարդերը, որոնց զոհ գնաց շուրջ 300 մարդ, Ադրբեջանի իշխանությունների պատասխանն էին Ղարաբաղի համար մղված ազգային-ազատագրական պայքարին:

Միջազգային հանրությունը մինչ օրս չի դատապարտել Բաքվի կոտորածները:

Բազմաթիվ քաղաքացիներ պատրաստվում են վաղն օդանավակայանում դիմավորել Կաթողիկոսին

05.12.2025 21:56

ԱՅԴ ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ՉԵՌՆՈԳՈՐԻԱ –ՄՈՆՏԵՆԵԳՐՈՆ

05.12.2025 17:22

Հարցազրույց Կարեն Լազարյանի հետ

05.12.2025 16:43

Արցախի ՄԻՊ-ն ակնկալում է, որ տեղահանվածների համար նախատեսված սոցիալական ծրագրերը դեկտեմբերին չեն ընդհատվի

05.12.2025 16:30

Փաշինյանը ներկայացուցիչ է գործուղել Լոնդոն՝ «TRIPP» նախագծի պայմանագրի մշակման համար

05.12.2025 16:00

Հայ պատմաբանը դարձել է «Մեծ hաղթանակի արձագանքը ԱՊՀ տարածքում» մրցանակի դափնեկիր

05.12.2025 15:57

42-ամյա կնոջը սպшնողին գտել են․ սպшնելուց հետո կնոջ զարդերը գողացել են և դրանք գրավադրել․ մանրամասներ

05.12.2025 15:54

Հայաստանում շրջանառվում են ռինովիրուսի, բոկավիրուսի, ադենովիրուսների, պարագրիպի հարուցիչները, կորոնավիրուսային հիվանդության հարուցիչներ, նաև գրիպի A տեսակի վիրուս. ԱՆ

05.12.2025 15:53

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը պահանջում է անհապաղ դադարեցնել Տ․ Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանի և ազատազրկված մնացյալ եկեղեցականների ապօրինի հետապնդումները. հայտարարություն

05.12.2025 15:51

Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը հայտարարել է հոգաբարձուների խորհրդի կազմի համալրման մասին

05.12.2025 15:35

ՌԴ–ն և Հնդկաստանը ԵԱՏՄ-ի հետ աշխատանքներ են տանում Նյու Դելիի ԱԱԳ–ի ստեղծման ուղղությամբ

05.12.2025 15:20

«Ալիևը չի թաքցնում Հայաստան պետությունը ոչնչացնելու ծրագիրը»․ Ոսկան Սարգսյան

05.12.2025 14:39