«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է գեներալ, Երեւանի նախկին քաղաքապետ Սուրեն Աբրահամյանը:

- Գեներալ բառն այսօր մի տեսակ է ընկալվում, ես, օրինակ, որոշակի ասոցիացիաներ եմ ապրում՝ լսելով այդ բառը, իսկ Դո՞ւք:

- Ես միշտ հպարտությամբ եմ կրել գեներալի կոչումը, որովհետեւ ինձ իմ աշխատասենյակում չեն այդ կոչումը տվել, այլ ռազմի դաշտում, եւ ես իմ ապրած կյանքով, իմ գործունեությամբ արժանի եմ այդ կոչմանը: Հետո թե հանիրավի ինչ գեներալի կոչումներ տվեցին, արժեզրկեցին այդ կոչումը, կամ հաբրգած, չափն անցած գեներալները ինչպես վարկաբեկեցին այդ կոչումը, չգիտեմ, ինձ դա միայն ցավ է պատճառում: Իսկ ես պատվով եմ կրում այդ կոչումը:

- Դուք ղեկավարել եք Երեւան քաղաքը, որտեղ հիմա քաղաքական առումով շատ անհանգիստ է: Երեւանը վերջին շրջանում, կարելի է ասել, դարձել է իշխանության բաստիլը, եթե այստեղից էլ ՀՀԿ-ն դուրս գա, կարելի է նախկին համակարգին հրաժեշտ տալ: Մտածե՞նք այսպես:

- Եթե սովորական ընտրությունների հետ կապված խնդիր լիներ, իշխանափոխության ինչ-որ տարրեր լինեին, կարելի էր այդպես մտածել, բայց երբ համազգային, համահայկական տոնախմբության կամ թավշյա հեղափոխության պարագաներում, երբ որ ժողովուրդը պարտադրում է եւ վարչապետի պաշտունում ընտրում ընդամենը 9 մանդատ ունեցող դաշինքի լիդերին, ՀՀԿ-ն իր անդամներին հարվածի տակ չդնելու համար այդ իրողության հետ պետք է հաշտվեր եւ աստիճանաբար իշխանությունը հանձներ:

Եթե այնպիսի երկիր լիներ, որտեղ մինչ այդ էլ ընտրություններով հնարավոր է եղել իշխանություն փոխել, ապա կարող էր քաղաքապետարանը լիներ ՀՀԿ-ական, Գյումրին լիներ ԲՀԿ եւ այլն, բայց երբ որ 20 տարի տոտալ ձեւով ընտրությունները կեղծելով ՀՀԿ-ն իշխանության է եղել, այս պարագայում իրենց նկատմամբ հասարակության նիհիլիզմի հետ պետք է հաշվի նստեին հանրապետականները, խոր շունչ քաշեին եւ զիջեին պաշտոնները, օգնեին: Վերջին հաշվով՝ իշխանությունը հո ինքնանպատակ չէ: Բոլորն էլ իշխանության են գալիս հանուն ժողովրդի, հանուն պետության կայացման գործի: 20 տարի եղել եք էլի, բավ է: Պետք է հաշվի նստեիք այն տրամադրության հետ, որ այսօր հանրապետությունում տիրում էր:

- Հարգելի Աբրահամյան, մայրաքաղաքում շա՞տ փող կա:

- Անկեղծ ասած, երբ ես քաղաքապետ էի, սոսկալի ծանր պայմաններում էր քաղաքը ղեկավարելը: Նախ՝ հստակ կարգավիճակ չուներ Երեւանը: Բայց այն ժամանակ Երեւանի բյուջե ասվածը չկար, եւ էշը ցեխից հանելու տարբերակով հազիվ ծայրը ծայրին էինք հասցնում: Խնդիրները շատ էին, խնդիրները պատկերացնում էինք, բայց ֆինանսական բավական սուղ միջոցներ էին, ընդհանուր երկրի վիճակն էր վատ պատերազմի եւ հետպատերազմյան տարիներին: Բայց աստիճանաբար Երեւանի կարգավիճակը փոխվեց: Բավականին պրոֆեսիոնալ կադրեր էին քաղաքապետարանում, մենք չեղած պարագայում 9 շենք ենք շահագործման հանձնել՝ տրամադրելով սոցիալապես անապահով խավերին: Ես շեշտը դրեցի կիսակառույցների վրա: Ճիշտ է, քաղաքապետարանի փողերը դրա հետ կապ չունեին, բայց նաեւ Հանրապետական մարզադաշտը կառուցեցինք: Քանի որ ես Հայաստանը շատ լավ գիտեի, գիտեի, որ ապագային միտված քայլերը պետք է հիմնված լինեին Սյունիքի լեռնաարդյունաբերության եւ Երեւանի քաղաքաշինության ուղղությամբ։ Բայց սրանք պետք է նուրբ ձեւով, առանց քաղաքի շահերը ոտնահարելու արվեին: Բայց, ցավոք սրտի, եղավ այնպես, որ Երեւանը աճուրդի հանվեց ու շատ դաժան վարվեցին Երեւանի հետ, երբ որ Ռոբերտ Քոչարյանն ասաց՝ փողի վրա նստած՝ փող ես ուզում: Դրանից հետո, դա Բազեյանի օրոք էր, սկսվեց Երեւանի անսանձ շահագործումը:

- «Երեւան» հիմնադրամը կա՞ր Ձեր ժամանակ:

- Կարծես թե չկար: Համենայնդեպս, այս կարգի փողեր չեն եղել:- Մտածե՞լ եք՝ հիմա ի՞նչ խողովակներով է հայտնվում փողը Երեւանի քաղաքապետարանում:- Երեւանի նկատմամբ հետաքրքրությունը նկատելի էր, դա պետք է լիներ: Ինձնից առաջ էլ երջանկահիշատակ Համբարձում Գալստյանը քաղաքի կենտրոնը ֆլոմաստերով մեծ օղակի մեջ էր առնում, ասում էր՝ քաղաքի կենտրոնը չտանք հիմա, թուղթ փող է, արժեք չուներ այն ժամանակ փողը: Եվ այդ ծրագիրը իրականացնելու համար նաեւ կարելի էր քաղաքի կենտրոնը բեռնաթափել: Ցավոք, դա տեղի չունեցավ:

- Դուք ի՞նչ եք եք կրում որպես գեներալ, զենք ունե՞ք:

- Ես կրում էի ռուսական «Ստեչկին» ավտոմատ ատրճանակ: Զենքից զզվում էր Վ. Սարգսյանը, ես նրան զենք կրելուց չեմ տեսել… Ես հասկացա, որ գեներալը մի փամփուշտ պիտի ունենա, այն էլ ինքնասպան լինելու համար:

- Հիմա տեսեք՝ ինչեր կան գեներալների ձեռքի տակ:

- Իմ ուղեղի մեջ չի տեղավորվում այդ ամենը, ցավ եմ ապրում: Զենքը առաջին գծում է պետք:

-Ի՞նչ բնակարանում եք ապրում:

- Սեփական առանձնատուն է, նորմալ տուն է, մինչեւ քաղաքապետ դառնալն եմ ունեցել:

- Որպես ոստիկանության նախկին ղեկավար, ինչպե՞ս եք գնահատում ոստիկանության, ԱԱԾ-ի այսօրվա գործողությունները:

- Մարդուն կարելի է ձերբակալել, կալանավորել, խուզարկել, բերման ենթարկել, բայց մարդու արժանապատվությունը ոտնահարել երբեք չի կարելի, հատկապես եթե սովորական կրիմինալ տարր չի եղել: Ինձ համար անընդունելի էր, թե ինչպես են իմ քաղաքական կուսակիցներիի հետ վարվում՝ շատ լկտի, սանձարձակ: Հիմա ես, փառք Աստծո, այդպիսի բան չեմ տեսնում… Շմայսն էլ հայտարարեց, թե շատ կուլտուրական ներխուժեցին: Ամեն դեպքում նկատելի է նոր վերաբերմունք, այդ ծառայություններն իրենց գործառույթների մեջ են, չեն շեղվում:

- Հարգելի Աբրահամյան, զինված մարդիկ եղել են բոլոր ժամանակներում. զենքն օգտագործում էին ահաբեկելու, քաղաքական իշխանությունը պահելու համար. ինչո՞ւ այդ հիմքը դրվեց:

- Դեռ չավարտված պատերազմի պարագայում, դա նորմալ էր. ՆԳՆ աշխատակիցները՝ ոստիկանները ի զորու չէին զինված մարդկանց սաստելու, զինաթափելու: Դրանում մեզ օգնեց Երկրապահը: Վազգեն Սարգսյանը կարողացավ զինված ջոկատներին հավաքել եւ ընդհանուր խաղի կանոններ մշակել, բոլորը պիրամիդաներում զենքերը սկսեցին հանձնել: Այն առաջին պահին, երբ սոսկալի անիշխանություն էր Երեւանում, ինձ համար այստեղ ավելի դժվար էր, քան պատերազմի դաշտում: Այդ ժամանակ արտակարգ դրություն հայտարարեցինք՝ զինաթափման հետ կապված, Երկրապահը անուրանալի օգնություն ցույց տվեց:

- Հիմա հետեւո՞ւմ եք՝ ինչ է կատարվում ԵԿՄ-ում:

- Իհարկե հետեւում եմ, ես էլ եմ երկրապահ, ճիշտ է, ես վարչության անդամ չեմ եղել եւ Վ. Սարգսյանից հետո ընդհանրապես ԵԿՄ նիստերին չեմ մասնակցել, որովհետեւ դրանից հետո ԵԿՄ-ն այլ ուղղությամբ գնաց: Պատեհապաշտությունից ելնելով՝ մարդիկ մտան ԵԿՄ: ԵԿՄ-ի ղեկավար կազմը միայն Մ. Գրիգորյանը չէր, ԵԿՄ տարածքային կառույցների որոշ ղեկավարներ սկսեցին ազատամարտիկի, Երկրապահի անունն ու հեղինակությունը շահարկել՝ դիվիդենտներ ստանալու, կալվածատերերի նման քյոխվաներ դարձան: ԵԿՄ տղաներին դուք պիտի ռազմի դաշտում տեսնեիք, թե ինչ պայծառ տղաներ էին… Հատկապես, երբ որ կանոնավոր բանակը մտավ, ինչ հոգատարությամբ էին զինվորի կողքին կանգնում: Այդպիսի ազնիվ երկրապահները մեծ զանգված են, իսկ այն մարդկանց, որոնք Երկրապահի անունն օգտագործելով՝ հարստացան, հղփացան ու արժեզրկեցին ԵԿՄ-ի անունը, ընդամենը մատների վրա կարելի է հաշվել: Ես համոզված եմ, որ չավարտված պատերազմի պարագայում պետք է պահել այդ կառույցը: Երկրապահի զորությունը իր ու զենքի եղբայրության մեջ է: Զենքով 10 երկրապահը կարող է 500 հաստավիզ կանգնեցնել: Վաղը մյուս օրը իրավիճակներ են փոխվելու, մենք պիտի զգոն լինենք, ոնց կարելի է այդ քթածակով, վառոդի հոտ առած մարդկանց նեղացնել, նրանց պետք է ուղղակի մաքրել կոռումպացված վերնախավից: ՊՆ ներքո նրանք պետք է մեծ առաքելություն կատարեն, մինչեւ երկիրը բերեն կայուն խաղաղության, հետո կարող են փառքով իրենց սուրը պատյանը դնել: 

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում: