Զանգեզուր կենսոլորտային համալիրի ստեղծման ծրագիրը, որ ՀՀ բնապահպանության նախկին նախարար Արամ Հարությունյանը ժառանգություն թողեց նախարարության ներկայիս աշխատակազմին, դեռ չի կարողանում որոշակիանալ ոչ աշխարհագրության, ոչ ռեժիմի, ոչ սեփական իրավասությունների շրջանակների հարցում:
2013թ. դեկտեմբերի 19-ին կառավարությունն ընդունեց Զանգեզուր կենսոլորտային համալիրի ստեղծման վերաբերյալ 1465-Ն որոշումը: Արդյունքում բնության հատուկ պահպանվող տարածքներ «Շիկհողի արգելոց» ՊՈԱԿ-ը, ««Արեւիկ» ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ը, «Սոսու պուրակ», «Զանգեզուր», «Խուստուփ», «Բողաքար» ու «Սեւ լիճ» պետական արգելավայրերը կորցրեցին իրենց կարգավիճակը: Բնապահպանության նախարարության ընդհանուր պրոտեկտորատի ներքո գտնվող ինքնուրույն կառավարվող միավորներից նրանք վերածվեցին մոտ 60 000 հեկտարի հասնող հսկայական տարածքի, որն ունի մի կառավարում:
Այդ որոշման բացասական հետեւանքներն արդեն իսկ ի հայտ են գալիս: Առաջին հերթին խոսքը «Շիկահող» արգելոցի մասին է, որն առանձնանում է իր յուրահատուկ կենսաբազմազանությամբ: Նախկինում արգելոցի զարգացումն իրականացվում էր միջազգային դոնորների միջոցների հաշվին: Բայց թե ինչպես են ծախսվելու այդ միջոցները, երբ այն դարձել է Զանգեզուրի համալիրի մի մասը, հասկանալի չէ:
Մինչ օրս հաստատված չեն Զանգեզուրի համալիրի սահմանները: Սա նշանակում է, որ գործնականում անհնար է կանգնեցնել ցանկացած գործունեություն, որը կհակասի համալիրի պահպանմանը եւ կխախտի ռեժիմը. չկա սահման, չկա արգելք: Եւ դա արդեն իսկ կատարվեց «Արեւիկ» ազգային պարկի մեջ մասնակիորեն մտնող Մեղրասարի ոսկու հանքավայրի բաց շահագործման նախագծի հասարակական լսումների ժամանակ: Ազգային պարկն ունի սահմաններ, որոնք հաստատվել են պարկի ստեղծման ժամանակ, իսկ Զանգեզուրի կենսոլորտային համալիրը, որի մեջ մտնում է այդ ազգային պարկը, հաստատված սահմաններ չունի:
Նշենք, որ Զանգեզուր կենսոլորտային համալիրի ստեղծման մասին որոշմանը ոչ քիչ նպաստեց գերմանական KfW բանկի հետ կնքված պայմանագիրը, որը պետք է 8.2 միլիոն եվրո տրամադրի համալիրի զարգացման համար: Գումարները դեռ չեն փոխանցվել:
Բնապահպանության նախարարությունը «կանաչ» լույս վառեց Մեղրասարի ոսկու հանքավայրի շահագործման համար:
27 նոյեմբերի 2014թ.
ԷկոԼուր