Տատս չորրորդ դասարանի կրթություն ուներ։ Մեծ տարիքում՝ ութսունն անց, գիրք էր կարդում։ Գիրքը մոտեցնում էր քթին, ակնոցի հաստ ապակիները տառերին հառած՝ կարդո՜ւմ էր, կարդո՜ւմ... Րաֆֆու «Սամվելն» էր կարդում, և ժամանակ առ ժամանակ բարձրացնելով հայացքը գրքից՝ խորը հառաչում։ Չեմ հարցրել երբեք, թե ի՞նչ հիշեց, բայց մի անգամ պատմել է, որ որբությունը խանգարեց դպրոցը շարունակելուն․ մեծ ընտանիքի հոգսը մեծից փոքր պիտի քաշեին։
Տատս մնաց գրի ու գրքի կարոտ, դառնությունները, սակայն, նրա մեջ չկոտրեցին գիրք կարդալու սերը։ Տպագիր ինչ էլ լիներ՝ թերթ, գիրք, ամսագիր, կուչ եկած ցուցամատը տառերին հպած՝ հեգելով կարդում էր ու մանկան նման հրճվում...
Գնալով պակասեցին այդ սերնդի շարքերը, այսօր ամեն ինչ այլ է։ Նրանց և նորերի միջև դեռ մնում են ընթերցասեր վերջին մոհիկանները։ Ամեն ինչի նկատմամբ մարդկանց վերաբերմունքն էլ փոխվեց՝ նոսրացան նաև գիրք սիրող մարդիկ։
Ժամանակակից հեռախոսները, համակարգիչները, արհեստական բանականությունը մեր իրականությունից դուրս են մղում «բարի ծերուկ» գրքին, իսկ սոցիալական ցանցերը՝ մեսրոպաստեղծ տառերին։ Շատ ենք հանդիպում լատինատառ տողերի, գովազդների, ներմուծված բառերի ու արտահայտությունների։
Այս օրերին դպրոցական դասագրքերի հետ կապված իրարարմերժ կարծիքները շատ են։ Նոր դասագրքերը կարծես թե վատը չեն. ժամանակակից չափորոշիչներին համապատասխան լուծումներ կան, սակայն էլեկտրոնային տարբերակը բողոքի տեղիք է տալիս։ Հետաքրքրիր է, չէ՞, առանց հեռախոսի ապրել ոչ ոք չի ուզում, բայց դասագրքի թղթային տարբերակն է ձեռնտու։ Ի՞նչ է սա նշանակում։
Նշանակում է՝ բոլոր լավ և վատ կողմերով հանդերձ՝ ընկալելին և կրթողն առկա դասագիրքն է։ Նշանակում է՝ ճիշտ ընտրված դասագիրքն իր ժամանակակից լուծումներով (ուղեկցող նշաններ, արագ արձագանքող կոդեր), ինչ-որ չափով կօգնեն մեզ սիրել գիրքը, ընթերցանությունը։
Ազնվական հաճույք է խորասուզվել թղթաբույր ընթերցանության մեջ, ստեղծել հոգեպարար միջավայր և կարդալ։
Դպրոցում այս ուղղությամբ անելիքներ շատ կան, նկատելի է նաև, որ միջին դասարաններում երեխաներն ավելի ակտիվ ընթերցողներ են, քան բարձ դասարաններում։
Ընթերցանությունը, ինքնակրթվելը, համամարդկային նոր մոտեցումներով ապրելը մեզ համար արդիական պահանջ է՝ օդ ու ջրի պես կենարար։
Լիլիթ Զախարյան