Կյանքից հեռացել է Արծվանիկ գյուղի տարեգիրը

23.06.2020 12:31
1037

Էդուարդ Մանուչարյան (1926-2020)

Խոսք հիշատակի

Վախճանվել է վաստակաշատ մանկավարժ, հայրենի եզերքին նվիրված երկու գրքի հեղինակ, Արծվանիկ համայնքի հայրենագիտական թանգարանի հիմնադիր Էդուարդ Մանուչարյանը։

Գիտակցական ողջ կյանքը բնօրրանում` Արծվանիկում է անցկացրել։ Քաղաքային թոհուբոհից հեռու տասնամյակներ ի վեր զբաղվել է հարազատ գյուղի դեռահասների կրթության ու դաստիարակության գործով։

Ծննդավայրում միջնակարգ կրթություն ստանալուց հետո զորակոչվել է խորհրդային բանակ։ Դա 1945 թվականին էր։ Ծառայել է տարբեր զորամասերում (89-րդ հրաձգային գունդ, Սեւծովյան նավատորմի առափնյա պաշտպանության զորամաս)։ Զորացրվելուց հետո վերադարձել է ծննդավայր, եւ նրա հետագա գործունեությունը կապված է եղել մի ոլորտի` մանկավարժության հետ։ Հայրենի գյուղի դպրոցում աշխատել է զինղեկ եւ ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչ, հետո բարձրագույն կրթություն ստացել Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում։ Բուհն ավարտելուց հետո նշանակվել է Կաղնուտ գյուղի ութամյա դպրոցի տնօրեն, այնուհետեւ` երկու տասնամյակից ավելի հայրենի գյուղի դպրոցի ուսմասվար։ 1982-88 թթ. ղեկավարել է հայրենի գյուղի կրթօջախը, կենսաթոշակի անցնելուց հետո շարունակել է դասավանդել որպես պատմության ուսուցիչ` մինչեւ 1995 թ.։

Էդուարդ Մանուչարյանը հոգին ավանդեց հունիսի 22-ին` Մեծ հայրենականի սկսվելու օրը։ Նախախնամության մատը խառն է, թե` ոչ, դժվար է ասել, բայց անմեկնելի խորհուրդ կա այն բանում, որ իր կյանքի նպատակներից մեկը համարեց հայրենի գյուղի երկրորդ աշխարհամարտի մասնակիցների մասին նյութեր, փաստաթղթեր, լուսանկարներ հավաքել, որոնք ամփոփվեցին մի գրքի մեջ` «Հերոսացած արծվանիկցիներ» խորագրով։ Ի դեպ գրքի երկրորդ մասը նվիրված է արծվանիկցիների` Արցախյան գոյամարտի մասնակցությանը։ Դյուրին չէր նման գործ ձեռնարկելը, մանավանդ որ երկրորդ աշխարհամարտի արծվանիկցի մասնակիցներն արդեն հրաժեշտ էին տվել երկրային կյանքին։ Բայց Մանուչարյանն իր հոգու պարտքը համարեց սկսած գործն ավարտին հասցնել` հարգանքի տուրք մատուցելով Մեծ հայրենականում եւ Արցախյան գոյամարտում ընկածների հիշատակին եւ գիրքն անվճար բաժանել համագյուղացիներին, ցանկացողներին, նախեւառաջ` զոհված զինվորների ընտանիքներին։

Մինչ այդ նրա հեղինակությամբ լույս էր տեսել «Արծվանիկ (ճանաչիր քո գյուղը, նրա մարդկանց)» գիրքը, որում արտացոլված է իր ծննդավայրի պատմությունը` վաղնջական ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը, ընդարձակ անդրադարձ կա նշանավոր արծվանիկցիների գործունեությանը, ներկայացված են գյուղի երեւելի գերդաստանների տոհմածառերը։ Միշտ այն համոզումն է ունեցել, որ յուրաքանչյուր արծվանիկցի պետք է ճանաչի իր ծննդավայրը, իմանա նրա հարուստ պատմությունը, ապա շարունակի լրացնել տոհմածառը` ի պահ տալով գալիք սերնդին։

Տակավին 1960 թվականից ի վեր նա ժողովել է հնագիտական արժեք ներկայացնող ցուցանմուշներ, կենցաղային իրեր, աշխատանքային գործիքներ եւ հիմնադրել թանգարան` դրանք փրկելով անդառնալի կորստից։ Ավելորդ է ասել, որ իր հեղինակած գործերով եւ հիմնադրած թանգարանով Էդուարդ Մանուչարյանը Արծվանիկին վերադարձրեց նրա պատմական հիշողությունը։ Առանց վերապահումի կարելի է ասել, որ նրա հեղինակած գրքերը սկզբնաղբյուր կարող են ծառայել հետագա սերնդի ուսումնասիրողների համար։

Էդուարդ Մանուչարյանի կորուստն անչափելի է նրանով, որ առկախ է մնում հարցը, թե նրանից հետո կգտնվի՞ մեկը, որ  նույն ջանասիրությամբ կշարունակի շարադրել Արծվանիկ գյուղի տարեգրությունը…

Մանկավարժ տիկնոջ` Ամալյա Մովսիսյանի հետ բարեպաշտ օջախ էին ստեղծել, ունեցել հինգ զավակ, որդիները` Արարատն ու Աշոտը, մերօրյա պատերազմի ակտիվ մասնակիցներ, Արարատը` «Մարտական խաչ» երկրորդ աստիճանի շքանշանի ասպետ։

Խաղաղություն հոգուդ` պատվական մարդ, ընտանիքի օրինակելի հայր, վաստակաշատ մանկավարժ, հայրենի գյուղի տարեգիր Էդուարդ Մանուչարյան։

Ձեր մարդ տեսակի լավագույն հատկանիշներն անմար կմնան քո բյուրավոր աշակերտների, բոլոր ճանաչողների գործերում եւ հուշերում։

 

 

Վահրամ Օրբելյան

Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը. Անդրեասյան

28.03.2024 21:52

ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի այցը Ույծ և Լոր գյուղեր

28.03.2024 21:08

Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ Լավրով

28.03.2024 19:50

Բաքուն ռազմական է հռչակում Ստեփանակերտի մարզամշակութային համալիրը

28.03.2024 15:50

Մեր հայրենակից, արձակագիր Համլետ Մարտիրոսյանը դարձավ 70 տարեկան

28.03.2024 15:33

2024 թվականին խմելու ջրի սակագինը սպառողների համար չի թանկանա

28.03.2024 14:28

Կառավարությունն ապրիլի ընթացքում կներկայացնի ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների համար բնակարանային ապահովման ծրագիրը

28.03.2024 12:12

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասավ 143-ի

28.03.2024 12:08

ՀՀ-ում բացի Հայաստանի կառավարությունից որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ․ Փաշինյան

28.03.2024 12:05

Արցախի նախագահը Ֆրանսիային խնդրել է ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա՝ գերիների ազատ արձակման պահանջով

28.03.2024 12:02

Հայաստանում աշխատանքի է տեղավորվել ԼՂ-ից տեղահանված շուրջ 12 հազար անձ

28.03.2024 11:59

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

28.03.2024 11:57