8oC2oC5oC4oC
342
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հաստատման հնարավորությանը և այն սկզբունքներին, որոնց շրջանակում դա պետք է տեղի ունենա։ Փաշինյանը թեմայի մասին խոսել է Դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների նախարարական հանդիպմանն ունեցած ելույթում։
«Հնչող հիմնական հարցն այն է, թե որքանով է հնարավոր խաղաղությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, և ինչ սկզբունքների շրջանակում այն պետք է տեղի ունենա: Հիմնական սկզբունքները երեքն են. առաջին՝ տրանսպորտային ապաշրջափակման մասին համաձայնությունները պետք է տեղի ունենան երկրների սուվերենության, իրավազորության, հավասարության և փոխադարձության սկզբունքի հիման վրա: Երկրորդ սկզբունքի համաձայն՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն այն ըմբռնմամբ, որ Հայաստանի տարածքը 29,800 քառակուսի կիլոմետր է, իսկ Ադրբեջանինը՝ 86,600 քառակուսի կիլոմետր: Երրորդ սկաբունքն այն է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի գործընթացը պետք է տեղի ունենա 1991 թվականի Ալմա-Աթիի հռչակագրի հիման վրա: Դա մի փաստաթուղթ է, որով արձանագրվեց երկու իրողություն. առաջին՝ ԽՍՀՄ-ն այլևս գոյություն չունի, և երկրորդ՝ վերոհիշյալ հռչակագիրը ստորագրած 12 հանրապետությունները անկախություն են ստանում ԽՍՀՄ-ի վարչական սահմաններով, հետևաբար վարչական սահմանները վերածվում են պետական սահմանների և պետությունները ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը այդ սահմանների հիման վրա: Վերոհիշյալ երեք սկզբունքները ամրագրվել են Բրյուսելում տեղի ունեցած եռակողմ հանդիպումների արդյունքներով, մասնավորապես մայիսի 14-ին և հուլիսի 15-ին ԵՄ նախագահ Շառլ Միշելի, Ադրբեջանի նախագահի և Հայաստանի վարչապետի հանդիպման արդյունքներով»,- մանրամասնել է վարչապետը:
Նա շեշտել է՝ եթե Ադրբեջանը չի հրաժարվում այդ պայմանավորվածություններից և սկզբունքներից, ապա մոտ ապագայում Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը դառնում է շատ իրատեսական:
«Հայաստանը վերահաստատել է և վերահաստատում է հավատարմությունը նշված պայմանավորվածություսններին: Հիմնական հարցը, որ ծագում է, այն է, թե ինչքանով է հավանական, որ առաջիկայում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր կստորագրվի: Կարելի է կենտրոնանալ փաստերի վրա, որոնք վկայում են այն մասին, որ նման իրադարձության հավանականությունը մեծ չէ, և կարելի կենտրոնանալ այնպիսի փաստերի վրա, ոորոնք կարող են ավելի դրական պատկերացում ստղծել այն մասին, որ նման զարգացումների հավանականությունը մեծ է: Օբյեկտիվորեն պետք է ասել, որ երկու խումբ փաստերն էլ գոյություն ունեն, բայց երեկ տեղի է ունեցել շատ կարևոր իրադարձություն, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տեղի է ունեցել գերեվարված անձանց փոխանակություն և Հայաստանի 31 ներկայացուցիչներ և մեկ զինվորական Լեռնային Ղարաբաղից Ադրբեջանի կողմից վերադարձվել են Հայաստանին: Չէի ցանկանա կենտրոնանալ հոռետեսություն ներշնչող փաստերի վրա և կուզեի առնվազն երեկվա իրադարձությունը համարել մի զրոյական կետ, որից մենք կկարողանանք առնվազն փորձել և ջանքեր գործադրել, որպեսզի հետագա բոոլոր լուրերն ավելի շատ վկայեն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր ստորագրելու հավանականության մեծացման և ոչ թե հակառակի մասին»,- ասել է ՀՀ վարչապետը:
